Ισχυρές πιέσεις στο εδαφικό φαίνεται να δέχονται οι Τουρκοκύπριοι στην διάσκεψη για το Κυπριακό στην Ελβετία.
Όπως αναφέρει ο Πολίτης της Κύπρου ο Αντόνιο Γκουτέρες στα συμπεράσματά του λέει στους τουρκοκύπριους πως «Πρέπει να πείτε τη λέξη Μόρφου» και καταγράφει τα ζητήματα που θεωρεί κλειδιά για την κατάληξη σε ένα πλαίσιο λύσης, και τους τρόπους με τους οποίους θεωρεί ο ίδιος πως θα μπορούσε να γίνει αυτό.
Συγκεκριμένα στην παράγραφο για το εδαφικό, ο κ. Γκουτέρες επισημαίνει πως η τ/κ πλευρά θα πρέπει να τροποποίησει τον χάρτη που παρουσίασε ούτως ώστε να απαντά σε σχέση με κάποιες τοπικές ευαισθησίες. Κάνει μάλιστα συγκεκριμένη αναφορά. στο ότι θα πρέπει να μπει στη συζήτηση η Μόρφου (στα αγγλικά «you need to say Morphou»), χωρίς να κάνει την όποια εισήγηση για το πώς η τ/κ πλευρά θα προσαρμόσει τον χάρτη.
Ο γ.γ. του ΟΗΕ δεν παίρνει θέση για το ποια θα πρέπει να είναι η ρύθμιση σε σχέση με την ισότιμη μεταχείριση (equivalent treatment) Ελλήνων και Τούρκων υπηκόων, κάνοντας λόγο για ένα δίκαιο ανώτατο όριο το οποίο να εξαιρεί φοιτητές, τουρίστες και προσωρινούς εργάτες. Το τι θεωρείται δίκαιο ανώτατο όριο (δηλαδή ποια θα είναι η αναλογία) για τις αιτήσεις για καθεστώς μόνιμης διαμονής, είναι κάτι που χρειάζεται περεταίρω συζήτηση, προσθέτει.
Οι αναφορές Γκουτέρες στο κεφάλαιο της διακυβέρνησης γίνονται υπό την «επικεφαλίδα» της αποτελεσματικής συμμετοχής. Τα ανοιχτά στοιχεία σε σχέση με τον διαμοιρασμός εξουσίας, αναφέρει, συμπεριλαμβανομένης και της τ/κ θέσης για την εκ περιτροπής προεδρία, θα πρέπει να συζητηθούν σημειώνει. Προτείνει ακόμα περισσότερη συζήτηση για το θέμα της ανάγκης μιας θετικής ψήφου για την λήψη αποφάσεων, και συγκεκριμένα για το σε ποιες συνθήκες και ποια σώματα θα υπάρχει κάτι τέτοιο, αλλά και πώς θα επιλύονται τα αδιέξοδα.
Στο περιουσιακό ο κ. Γκουτέρες είναι αρκετά γενικός, μη θέλοντας να μπει σε λεπτομέρειες για ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα και για τις δύο κοινότητας. Καταγράφει ωστόσο δύο αρχές. Ότι στις περιοχές που θα επηρεαστούν από τις εδαφικές αναπροσαρμογές θα δίνεται προτεραιότητα στους εκτοπισμένους ιδιοκτήτες, και πως στις περιοχές που δεν θα εμπίπτουν στις αναπροσαρμογές θα δίνεται προτεραιότητα στους τωρινούς χρήστες. Όμως και στις δύο περιπτώσεις θα υπάρχουν εξαιρέσεις και η προσέγγιση αυτή δεν θα αφορά το 100% των περιπτώσεων. Υπάρχουν δηλαδή συγκεκριμένα στοιχεία στα οποία θα πρέπει να γίνει περισσότερη δουλειά
Παρουσία μόνο με όρους εντολής
Σε ξεχωριστή παράγραφο για τα στρατεύματα στην Κύπρο, ο κ. Γκουτέρες θέτει το όλο ζήτημα της παρουσίας των όποιων στρατευμάτων σε ένα ευρύτερο πλαίσιο το οποίο θα πρέπει να τύχει συζήτησης, σε σχέση με τους όρους εντολής, τις υποχρεώσεις και το καθεστώς της παρουσίας τους στο νησί, στο πρότυπο ενός SOFA Agreement (status of forces agreement) που αποτελεί και το πρότυπο στη διεθνή πολιτική για τέτοιες περιπτώσεις.
Ακόμα, ο κ. Γκουτέρες τονίζει την ανάγκη να υπάρξει δραστική μείωση τους από την πρώτη ημέρα, μέχρι έναν χαμηλό αριθμό που να είναι αντίστοιχος με τους αριθμούς των αποσπασμάτων του 1960. Αυτό που χρειάζεται ακόμα να συμφωνηθεί από τις πλευρές, σημειώνει, είναι τα χρονοδιαγράμματα για αυτή τη μείωση και το ποιος θα είναι ο μηχανισμός επίβλεψης της αποχώρησης. Το κατά πόσο θα υπάρχει ρήτρα για τη λήξη (sunset clause) της παρουσίας στρατευμάτων ή ρήτρα επανεξέτασης της παρουσίας τους (review clause) θα πρέπει να συζητηθεί στο «υψηλότερο δυνατό επίπεδο».
Όσον αφορά την ασφάλεια και τις εγγυήσεις, είναι ξεκάθαρες οι αναφορές πως χρειάζεται ένα νέο σύστημα εγγυήσεων και όχι η συνέχιση του παλιού, καθώς και το τέλος του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης και της Συνθήκης Εγγυήσεως. Στη θέση του ο γ.γ. του ΟΗΕ προκρίνει ένα νέο στιβαρό, όπως το χαρακτηρίζει, σύστημα, τοοποίο να είναι πολυμερές και στο οποίο να συμμετέχουν αρκετές χώρες. Τονίζοντας επίσης πως οι εγγυήτριες δυνάμεις δεν είναι δυνατόν ταυτόχρονα να εφαρμόζουν τη συμφωνία και να εποπτεύουν την εφαρμογή.
Χωρίς τους πρωθυπουργούς των τριών εγγυητριών δυνάμεων τελικά θα συνεχιστεί η Διάσκεψη για το Κυπριακό που διεξάγεται εδώ και οκτώ μέρες στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας.
Το παιχνίδι για γερά νεύρα που εκτυλίχθηκε τις τελευταίες τρεις μέρες με τα σενάρια για έλευση των πρωθυπουργών Ελλάδας, Τουρκίας και Βρετανίας να δίνουν και να παίρνουν, ως μοχλό πίεσης, εν όψει μάλιστα και της άφιξης αύριο του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έλαβε τέλος σήμερα το βράδυ. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώθηκε άλλωστε και στην αποψινή συνεδρίαση στο τραπέζι 1 για το κεφάλαιο των Εγγυήσεων και Ασφάλειας η οποία διεξήχθη παρουσία και της ύπατης εκπροσώπου Εξωτερικής Πολιτικής και Άμυνας της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι.
Λίγο πριν αποκρουστούν οι προσπάθειες δημιουργίας τεχνητά θετικού κλίματος γύρω από αυτό το θέμα, επιβεβαιώθηκε επίσης με σχετική ανακοίνωση από τα Ηνωμένα Έθνη και η άφιξη του κ. Γκουτέρες αύριο στο Κραν Μοντανά.
Τελικά επικράτησε η λογική και η ορθότητα δήλωσε από την πλευρά του ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς.
