Με αυτόν τον τίτλο ο Νίκος Τριανταφύλλου δημιουργεί μία εικαστική εγκατάσταση έργων του, όπου δύο κατασκευές, η μία πυραμιδοειδής, από ξύλο φλαμουριάς υποδέχεται εφτά περίτεχνους μπρούντζινους σταυρούς, η άλλη τετραγωνισμένη, από διάτρητο, δαντελωτό μεταλλικό πλέγμα λειτουργεί και αυτή ως υποδοχέας άλλων στοιχείων τελετουργίας, ενώ σχέδια με μολύβι και χρωματιστά παστέλ πάνω σε χαρτιά διαφόρων μεγεθών πλαισιώνουν ζωγραφικά/σχεδιαστικά τις κατασκευές χώρου.
Στη συνολική εγκατάσταση είναι κατάφοροι κάποιοι συμβολισμοί λατρευτικού χαρακτήρα: βωμοί, θυσιαστήρια, σταυροί προσκυνηματικοί, “ευχαριστιακές” προσφορές, αναβαθμοί και κλίμακες…, καθώς και συμβολιστικά στοιχεία λιγότερο προφανή και έκδηλα, όπως τέτοια που βρίσκουμε στα σχέδιά του. Και είναι ίσως σε αυτά που ο καλλιτέχνης καταφέρνει να ολοκληρώσει έναν πολύ πιο προσωπικό τρόπο εικαστικής εμπειρίας, ταυτόχρονα με μια άσκηση συμμόρφωσης που τον οδηγεί σε αυτογνωσία.
Στις σειρές αυτών των σχεδίων ο Τριανταφύλλου χαράσσει σχολαστικά μικρές τετραγωνισμένες “γεωγραφίες”, ταξινομεί σε αυτές τις φράσεις και τις ακολουθίες των αριθμών που αποφασίζει και στη συνέχεια χρωματίζει αυτές τις δομές με διαφορετικές αποχρώσεις, που απαντούν κάθε φορά σε μια διαφορετική λογική για τη χρωματική διαδοχή, χωρίς να ακολουθείται η ακριβής οπτική ανάλυση στο φάσμα του φωτός. Η μέθοδός του στηρίζεται εν πολλοίς σε δύο βασικές έννοιες, την επανάληψη και την ταξινόμηση. Γιατί εμμονικά και με περισσή σπουδή, παρόμοια με τον τρόπο του Klee, ή την ψηφαρίθμηση του δικού μας Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη, γεωμετρεί, οργανώνει ζωγραφικές ψηφίδες, ενθέτει σε αυτές τα γράμματα, τους αριθμούς και στη συνέχεια τα χρώματα, δημιουργώντας μοτίβα και ρυθμικές χρωματικές τονικότητες, όπου όλα παραπέμπουν σε μια επαναλαμβανόμενη προσευχητική διαδικασία ιδιόρρυθμης “ορθοδοξίας.
Το αποτέλεσμα προσομοιάζει με χαρτογραφικές αποτυπώσεις φαντασματικού χαρακτήρα, καθώς την κανονιστική ριζωματική γεωμετρία που λειτουργεί ως υπόστρωμα κατάταξης της γραφής σε επανάληψη, επικαλύπτει η χρωματική ύλη, σαν ενωτική επιδερμίδα.
Ανέτρεξα στις σημειώσεις που είχα συγκεντρώσει για αυτή την εργασία του Τριανταφύλλου, επικεντρώνοντας την προσοχή μου και στις αποφθεγματικές φράσεις, που ο ίδιος επέλεξε να επαναλαμβάνει στα έργα του, αντιγράφοντάς τες μέσα στις κυψέλες των σχεδίων του, πριν τις καλύψει με χρώματα:
ΕΡΩΣ ΑΝΙΚΑΤΕ ΜΑΧΑΝ – ΚΥΡΙΑ ΑΓΓΕΛΙΚΗ – 14 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2014
ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟ – ΧΑΙΡΕ ΝΥΜΦΗ ΑΝΥΜΦΕΥΤΕ
ΧΑΙΡΕ Ω ΧΑΙΡΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ – Ο ΠΕΘΑΜΕΝΟΣ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ
… και πολλές άλλες που στα σχέδια γίνονται δυσδιάκριτες. Όλες ανακαλούν αποφθέγματα παρμένα άλλοτε από την αρχαία Τραγωδία, ως αφοριστικό λόγο υψηλής Τέχνης κι άλλοτε από τη μικρή ή μεγάλη Ιστορία, ως λόγο βιωματικό στη δυναμική του “ζω μαζί”, ακόμη σε παραθέματα από το θρησκευτικό λόγο της ορθόδοξης χριστιανικής Παράδοσης , που φαίνεται να τρέφει με επάρκεια την έμπνευσή του.
Καθώς αντιλαμβάνομαι όλη του την επίπονη προσπάθεια και τη διαδικασία σε όλα της τα στάδια, συμμερίζομαι την τέρψη που του προσφέρει μια υπομονετική εργασία, μια “χειροτεχνία” ατέρμονη, με επαναλαμβανόμενα μοτίβα, με μικρές έως ελάχιστες αλλαγές και αποκλίσεις στην εκτέλεση, ένα σχολαστικό εγχείρημα που γίνεται με αφοσίωση και προσήλωση, σχεδόν προσευχητικά.
Σκέφτομαι πως ο Τριανταφύλλου ανακαλύπτοντας τις κλίσεις και τις δεξιότητές του, ευρισκόμενος δηλαδή στο επίκεντρο των ταλέντων και των ενδιαφερόντων του, είναι στην ευτυχή θέση να αναδεικνύει εκείνες τις καλλιτεχνικές πρακτικές που έρχονται σε άμεση σύνδεση με ομολογίες πίστης.
Εξάλλου ο “σταυρός” παραμένει στο σύνολο της καλλιτεχνικής του εργασίας ένα σύμβολο πίστης, που όμως αφήνει αναμφίβολα χώρο να λειτουργήσει και σαν ένα ορατό σημάδι με μολύβι, με χρώμα, με μέταλλο, με σταυρόσχημες κατασκευές, ως ένα στοχαστικό “κέλυφος”. Αφήνει δηλαδή χώρο σε εκείνο το σύμβολο, που σε όλες τις πολλαπλές του εκδοχές, από την απώτατη ακόμη αρχαιότητα, στην Αίγυπτο, στην Κίνα, την Κρήτη… πολύ πριν τον Χριστιανισμό, αλλά σαφέστατα και αποφασιστικά και σε αυτόν, δηλώνει και σφραγίζει μαζί με τα άλλα δύο βασικά σύμβολα, τον κύκλο και το τετράγωνο, την έναρξη και την ολοκλήρωση της ανθρώπινης προσπάθειας.
Ένας και ίσως ο πιο κεντρικός ερμηνευτικός ισχυρισμός για αυτή την εγκατάσταση του Νίκου Τριανταφύλλου, σε πρώτο πρόσωπο, θα ήταν: έτσι παρουσιάζω τον εαυτό μου με την ελάχιστη μεταμφίεση.
Θάλεια Στεφανίδου
Ιστορικός/Κριτικός Τέχνης-Curator
“Ο Λόγος του Σταυρού”
Νίκος Τριανταφύλλου
έως και την Παρασκευή 30 Μαΐου 2014
ΓΚΑΛΕΡΙ ΛΟΛΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ | Τσιμισκή 52, Θεσσαλονίκη
