Ανάμεσα στις χώρες στις οποίες οι πολίτες γυμνάζονται λιγότερο ή καθόλου εξακολουθεί να βρίσκεται η Ελλάδα σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο. Έτσι, σύμφωνα με τα ευρήματα μεγάλης έρευνας, οι πολίτες των βόρειων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης γυμνάζονται περισσότερο από τους αντίστοιχους των νότιων χωρών, οι άνδρες επιλέγουν τον αθλητισμό περισσότερο από τις γυναίκες και φυσικά, όπως αναμενόταν, οι νέοι έναντι των ηλικιωμένων. Το μήνυμα της άθλησης δεν έχει βρει ανταπόκριση στη χώρα μας. Πιο αναλυτικά:
Αν εστιάσουμε το ενδιαφέρον μας στα ευρήματα του Ευρωβαρόμετρου που μας αφορούν, θα διαπιστώσουμε ότι το πρόσημο για την Ελλάδα -όπως φαίνεται και στα σχετικά, γραφήματα- δεν είναι θετικό.Ωστόσο, αν συγκρίνουμε στοιχεία της έρευνας του 2013 με αυτά της προηγούμενης που έγινε το 2009 (βλέπε «Κ» 25/4/2010) προκύπτουν, σε έναν βασικό τομέα, αποτελέσματα που δείχνουν βελτίωση των ποσοστών και άρα της συνολικότερης εικόνας.
Πιο αναλυτικά, στην έρευνα του 2009 στο ερώτημα «πόσο συχνά αθλείστε», το 67% των Ελλήνων απάντησε ότι δεν αθλείται ποτέ. Ηταν το υψηλότερο ποσοστό αρνητικής απάντησης. Στην ίδια ερώτηση το 2013 το ποσοστό αυτών που απάντησαν ότι δεν αθλούνται ποτέ μειώθηκε στο 59% και η Ελλάδα από την αρνητική πρωτιά που είχε ανάμεσα στις χώρες τις Ε.Ε. βρίσκεται πλέον στην έκτη θέση.
Το 49% των Ελλήνων απάντησε «ποτέ» στην ερώτηση «πόσο συχνά κάνετε ήπιες φυσικές δραστηριότητες όπως ποδήλατο, χορός, κηπουρική». Σε ερώτηση σχετικά με πιο εντατικές φυσικές δραστηριότητες όπως αερόβιες ασκήσεις, γρήγορο ποδήλατο, σκάψιμο, βάρη, το 64% απάντησε ότι δεν έκανε καμία τέτοιου είδους δραστηριότητα την εβδομάδα κατά την οποία διεξήχθη η έρευνα. Η εικόνα αυτή προσομοιάζει με το 2009 αν και σ’ εκείνη την έρευνα οι φυσικές δραστηριότητες δεν είχαν χωριστεί σε «ελαφρές» και «σκληρές». Το 25% των Ελλήνων είχε απαντήσει ότι κάνει σωματικές δραστηριότητες «σπάνια», το 33% με «σχετική συχνότητα» και μόλις το 15% «συστηματικά». Τα ποσοστά αυτά μας είχαν φέρει στην προτελευταία θέση της σχετικής λίστας.
Τα στοιχεία δεν είναι τόσο ενθαρρυντικά όσον αφορά το περπάτημα. Στην έρευνα του 2009 οι Ελληνες ήταν στις πρώτες θέσεις στην άσκηση με περπάτημα π.χ. από το σπίτι στο σχολείο, τη δουλειά ή τα μαγαζιά, με ποσοστό 63%. Στην έρευνα του 2013, αν και το ερώτημα δεν είναι ακριβώς το ίδιο, παρότι αφορά το περπάτημα, η Ελλάδα υποχώρησε από τις πρώτες θέσεις καταγράφοντας ποσοστό 13% σε όσους απάντησαν ότι περπάτησαν τουλάχιστον μια ώρα κατά την εβδομάδα της έρευνας, ενώ το 49% απάντησε ότι περπάτησε 30 λεπτά και λιγότερο.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, η έρευνα διενεργήθηκε στα 28 κράτη-μέλη της E.Ε. στο διάστημα 23 Νοεμβρίου – 2 Δεκεμβρίου του 2013. Σε αυτήν συμμετείχαν σχεδόν 30.000 πολίτες (27.919), οι οποίοι εντάσσονταν σε διαφορετικές κοινωνικές και δημογραφικές ομάδες. Κατά βάση ακολουθήθηκε η μέθοδος της «πρόσωπο με πρόσωπο» συνέντευξης ενώ οι ερωτήσεις έγιναν στη μητρική τους γλώσσα.
Τα βασικότερα γενικά συμπεράσματα του Ευρωβαρομέτρου σ’ αυτήν τη σημαντική και αποκαλυπτική έρευνα για την «αθλητική και φυσική δραστηριότητα» είναι τα ακόλουθα:
• Το 41% των Ευρωπαίων αθλείται τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, ενώ ένα υψηλό ποσοστό που αντιστοιχεί στο 59% των Ευρωπαίων πολιτών αθλείται σπάνια ή καθόλου. Η εικόνα δεν έχει αλλάξει άρδην σε σχέση με την έρευνα του 2009, ωστόσο το ποσοστό αυτών που απάντησαν ότι δεν γυμνάζονται «ποτέ» αυξήθηκε από το 39% στο 42%.
• Το 48% κάνει άλλες φυσικές δραστηριότητες όπως ποδήλατο, χορός, ή κηπουρική τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, ενώ το 30% δεν κάνει «ποτέ» ούτε τέτοιου είδους δραστηριότητες.
• Οι άνδρες αθλούνται, κάνουν σπορ και άλλες φυσικές δραστηριότητες περισσότερο από τις γυναίκες. Ωστόσο, αυτή η διαφορά εντοπίζεται στις ηλικίες 15 έως 24 ετών στις οποίες οι άνδρες αθλούνται συχνότερα από τις γυναίκες σε ποσοστό 74% έναντι 55%. Αντιθέτως, στις μεγαλύτερες ηλικίες το ποσοστό της συχνής άσκησης μειώνεται. Ειδικότερα, το 71% των γυναικών και το 70% των ανδρών από 55 ετών και άνω «ποτέ ή σπάνια» αθλούνται.
• Οι κάτοικοι των βορείων χωρών της Ε.Ε είναι πιο δραστήριοι. Το ποσοστό αυτών που αθλούνται ή κάνουν σπορ τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα είναι 70% στη Σουηδία, 68% στη Δανία, 66% στη Φινλανδία, 58% στην Ολλανδία και 54% στο Λουξεμβούργο.
• Τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής καταγράφονται στις χώρες της νότιας Ευρώπης. Οι περισσότεροι που απάντησαν ότι «δεν αθλούνται ή δεν κάνουν σπορ ποτέ» βρέθηκαν στη Βουλγαρία 78%, στη Μάλτα 75%, στην Πορτογαλία 64%, στη Ρουμανία και στην Ιταλία με 60%. Ακολουθεί η Ελλάδα με 59%.
• Το 13% των κατοίκων της Ε.Ε. δεν περπατά ούτε δέκα λεπτά καθημερινώς σε διάστημα μιας εβδομάδας. Επιπρόσθετα, σε μια συνηθισμένη ημέρα περίπου τα 2/3 (69%) των συμμετεχόντων στην έρευνα «περνούν» 2,5 έως 8,5 ώρες καθήμενοι, ενώ το 11% κάθεται περισσότερες από 8,5 ώρες και το 17% 2,5 ώρες ή λιγότερες.
• Ο δημοφιλέστερος χώρος άθλησης είναι εκτός σπιτιού και κυρίως στα πάρκα σε ποσοστό 40%, στο σπίτι σε ποσοστό 36% ή στη διαδρομή μεταξύ σπιτιού και σχολείου, δουλειάς και καταστημάτων σε ποσοστό 25%.
• Ο πιο συχνός λόγος άθλησης είναι η βελτίωση της υγείας σε ποσοστό 62%. Αλλες δημοφιλείς αιτίες περιλαμβάνουν την εκγύμναση του σώματος (40%), την ξεκούραση (36%) και τη διασκέδαση (30%).
• Η έλλειψη χρόνου είναι η κυριότερη αίτια αποφυγής της άθλησης για το 42%. Αλλοι λόγοι είναι η έλλειψη ενδιαφέροντος (20%), η αδυναμία ή η ασθένεια (13%) αλλά και το κόστος (10%).
Δύο ακόμα ενδιαφέροντα ευρήματα που αξίζουν προσοχής στην έρευνα είναι τα εξής:
• Οσον αφορά τα επαγγελματικά χαρακτηριστικά αυτών που αθλούνται προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι σε εταιρείες και γραφεία αθλούνται περισσότερο από όσους είναι άνεργοι ή συνταξιούχοι και σε ποσοστό 72% και 63% αντίστοιχα απάντησαν ότι αθλούνται σπάνια ή καθόλου.
• Αφενός τα 3/4 των συμμετεχόντων στην έρευνα (76%) συμφωνούν ότι στην περιοχή τους υπάρχουν δυνατότητες άθλησης, αφετέρου υπάρχουν μεικτές απόψεις για το αν οι τοπικές αρχές κάνουν αρκετά για να εξασφαλίσουν αυτές τις δυνατότητες.
Συμπερασματικά, το Ευρωβαρόμετρο του 2009 χτύπησε ένα ηχηρό «καμπανάκι», αφού το 60% των Ευρωπαίων πολιτών απάντησε ότι ποτέ δεν αθλείται ή ποτέ δεν κάνει σπορ. Το 2013 το ποσοστό αυτό παραμένει πολύ υψηλό. Επίσης από αυτήν την έρευνα προέκυψε ότι το 13% δεν περπατά ούτε 10 λεπτά σε μια ημέρα μέσα σε μια εβδομάδα.
Συνεπώς αυτά τα ευρήματα δείχνουν ότι το μήνυμα για τη σημασία της άθλησης στην υγεία του καθενός δεν έχει «περάσει» όπως θα έπρεπε σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
