Το Twitter είναι μια πραγματική δεξαμενή ιδεών. Είναι ένα φόρουμ όπου οι τζιχαντιστές μπορούν να επαινούν τον Ρόμπιν Γουίλιαμς, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών να αψιμαχεί με τον Ιρανό ομόλογό του και ο Βρετανός πρωθυπουργός να σχεδιάζει τον ανασχηματισμό της κυβέρνησής του.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ένα από τα μειονεκτήματα όμως αυτού του μέσου είναι ότι με το που το ανοίγεις, μπορεί να σε υποδεχθούν τα κομμένα κεφάλια των θυμάτων των εξτρεμιστών που πολεμούν για το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ και τη Συρία.
Πώς εξηγείται αυτή η κτηνωδία; Και τι νόημα έχει; Στο κάτω-κάτω, οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους δεν είναι μηδενιστές. Μοιάζουν περισσότερο με στρατό παρά με αντάρτικο και επιδιώκουν την ίδρυση ενός οργανωμένου ισλαμικού κράτους – χαλιφάτου. Γιατί λοιπόν επιδίδονται σε αποκεφαλισμούς και σταυρώσεις;
Υπάρχουν τρεις απαντήσεις σε αυτή την ερώτηση, γράφει στην Daily Telegraph ο Σάσανκ Τζόσι, καθηγητής στο Royal United Services Institute του Λονδίνου. Πρώτα απ’ όλα, ο ψυχολογικός πόλεμος είναι ένα βασικό συστατικό της στρατιωτικής στρατηγικής του Ισλαμικού Κράτους. Ακόμη κι όταν υστερούν αριθμητικά, όπως συνέβη στη Μοσούλη τον περασμένο Ιούνιο, χρησιμοποιούν τη φήμη τους για να αποτρέψουν τις ιρακινές δυνάμεις από το να εμπλακούν σε μάχες μαζί τους.
Ποιος κακοπληρωμένος στρατιώτης θα κινδυνεύσει να ακρωτηριαστεί ή να αποφυλακιστεί προκειμένου να υπερασπιστεί μια μακρινή και παραπαίουσα κυβέρνηση; Ο φόβος είναι ένα όπλο μεγάλης αποτελεσματικότητας.
Δεύτερον, το Ισλαμικό Κράτος αντιλαμβάνεται ότι οι δυτικές κυβερνήσεις δεν θα ήθελαν καθόλου να γνωρίσει μια τέτοια τύχη ένας Βρετανός ή ένας Αμερικανός στρατιώτης. Αυτό θα σήμαινε μια τεράστια προπαγανδιστική νίκη για τους τζιχαντιστές. Δύο ημέρες πριν ανακηρύξει το χαλιφάτο, το Ισλαμικό Κράτος απείλησε να επιτεθεί στις αμερικανικές δυνάμεις.
Κι αν οι απειλές αυτές υπερβαίνουν τις δυνατότητές τους, το προηγούμενο των σφαγών και των βασανισμών τούς προσδίδει μεγαλύτερη σημασία. Η βιαιότητα παίζει έτσι αποτρεπτικό ρόλο.
Τρίτον, η τρομοκρατία είναι μια μορφή προπαγάνδας μέσα από πράξεις. Κι όσο πιο τρομακτικές είναι οι πράξεις, τόσο πιο ισχυρή η προπαγάνδα. Οι φωτογραφίες αποκεφαλισμένων πτωμάτων, η έμφαση στο άτομο και η σύληση των πτωμάτων, ασκούν πολύ μεγαλύτερη επιρροή από την έκρηξη μιας βόμβας, ακόμη κι αν ο φονικός απολογισμός της τελευταίας είναι μεγαλύτερος.
Όλα αυτά δεν είναι καινούργια. Ο Αμερικανός δημοσιογράφος Ρίτσαρντ Περλ αποκεφαλίστηκε στο Πακιστάν το 2002, όπως συνέβη με τον Αμερικανό επιχειρηματία Νικ Μπεργκ το 2004 στο Ιράν και με μερικούς ακόμη στη συνέχεια. Μόνο την περασμένη εβδομάδα αποκεφαλίστηκαν 14 στρατιώτες στην Υεμένη. Αλλά και τη δεκαετία του ’80, ο βασανισμός ενός σταθμάρχη της CIA που συνελήφθη από τη Χεζμπολάχ στη Βηρυτό ήταν σκοπίμως ιδιαίτερα άγριος.
Αυτές οι μέθοδοι φέρνουν λοιπόν αποτελέσματα; Όχι πάντα. Μερικές φορές μπορεί να οδηγήσουν τον αντίπαλο να πολεμήσει πιο σκληρά, αφού γνωρίζει ότι η παράδοσή του θα τον οδηγήσει σε φρικτό τέλος. Μια μελέτη έχει δείξει ότι η βίαιη μεταχείριση των Σοβιετικών αιχμαλώτων πολέμου από τη Βέρμαχτ μείωσε τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα των Γερμανών στο Ανατολικό Μέτωπο. Αλλά και η σχετική σκληρότητα των ίδιων των Σοβιετικών εναντίον των Γερμανών οδήγησε τους τελευταίους να πολεμήσουν με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στη Ρωσία απ’ ό,τι στη Νορμανδία.
Το Ισλαμικό Κράτος είναι λοιπόν αναγκασμένο να πολεμά όλο και πιο αποφασιστικά. Επιπλέον, ο απώτερος στόχος του είναι να κατακτήσει, όχι να εξολοθρεύσει. Άλλωστε, η βιαιότητα των μεθόδων του ήταν εκείνη που προκάλεσε την πτώση του προκατόχου του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ, δηλαδή της Αλ Κάιντα.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι Ιρακινοί μπορεί να είναι συνηθισμένοι στον τρόμο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τους αρέσει κιόλας.
Ο ίδιος ο Οσάμα Mπιν Λάντεν έγραφε πριν από τέσσερα χρόνια ότι η επιδίωξη της τζιχάντ χωρίς αυτοσυγκράτηση «θα μας βοηθήσει να κερδίσουμε μερικές μάχες, αλλά να χάσουμε τον πόλεμο».
Εξ ου και το δίλημμα του σύγχρονου τζιχαντιστή: πότε η στρατηγική του υπολογισμένου τρόμου μετατρέπεται σε ένα αυτοκαταστροφικό όργιο βίας;
