Πρόκειται για μία ενδιαφέρουσα σειρά ιστορικών βιβλίων και εξαιρετική προσέγγιση εκ μέρους του Γιώργου Θ. Μαυρογορδάτου -καθηγητή πολιτικής ιστορίας στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του ΕΚΠΑ- στο ιστορικό υπόβαθρο μιας περιόδου που έχει σημαδέψει την ιστορία της Ελλάδας.
Στο πρώτο βιβλίο του, «1915 Ο Εθνικός Διχασμός» έχουμε στα χέρια μας μια επαρκή προσέγγιση, όπως λέει και ο τίτλος, του Εθνικού Διχασμού για να συνεχίσει η αφήγηση στο δεύτερο βιβλίο που εκδόθηκε προσφάτως, το «Μετά το 1922» με μια καινούργια προσέγγιση του διχασμού, όπως αυτός, σύμφωνα με τον συγγραφέα, δεν ξεπεράστηκε παρά την Μικρασιατική Καταστροφή.
Στοιχεία Εκδόσεων
- Εκδόσεις Πατάκης
- Χρονολογία Έκδοσης: 2015 και 2017 (αντίστοιχα)
Εύγλωττα, κατανοητά (για βιβλίο επιστημονικού ενδιαφέροντος) και απλά, ο συγγραφέας, εξειδικευμένος στον τομέα του και μετά από έρευνα, η οποία είναι εμφανής στο κείμενό του, αναφέρεται με τρόπο γλαφυρό σε μία περίοδο σημαντική όχι μόνο για την κατανόηση της ιστορίας μας, αλλά πολύ περισσότερο για την κατανόηση ιδιαίτερων συνθηκών στις μέρες μας, όπως αυτές δημιουργήθηκαν με την πάροδο του χρόνου και εδράζονται σε αυτήν -και όχι μόνο- την εποχή.
Άλλωστε, αυτός είναι και ο υγιής σκοπός της ιστορίας: Να μαθαίνουμε από το τότε, στο τώρα, για το αύριο.
Με τέτοια εκπονήματα, κάτι τέτοιο καθίσταται όχι μόνο δυνατό, αλλά και υποχρεωτικό.
Για τον λάτρη της ιστορίας, λοιπόν, και όχι μόνο, είναι δημιουργημένη αυτή η σειρά βιβλίων.
Από τα οπισθόφυλλα:
– 1915 Ο Εθνικός Διχασμός
«Αυτό το βιβλίο είναι αποτέλεσμα σαράντα ετών έρευνας, στοχασμού, συγγραφής και διδασκαλίας για τον Εθνικό Διχασμό. Επιδίωξή του είναι η κατανόηση, η εξήγηση, η ερμηνεία. Όχι η εξύμνηση, ούτε η καταγγελία. Αν δημιουργηθεί στον αναγνώστη η εντύπωση ότι το βιβλίο μεροληπτεί υπέρ του Ελευθερίου Βενιζέλου, αυτό προκύπτει από τα ίδια τα πράγματα, όχι από πρόθεση.
Αφού παρουσιαστούν τα κυριότερα γεγονότα από το 1909 έως και το 1922, ο Εθνικός Διχασμός ερμηνεύεται ως οιονεί θρησκευτικό “σχίσμα” χαρισματικής προέλευσης, ως κρίση στη διαδικασία εθνικής ολοκλήρωσης, ως ταξική σύγκρουση, αλλά και ως διαμάχη που απέκτησε τις διαστάσεις εμφυλίου πολέμου. Με την ερμηνεία μπορεί να διαφωνήσει κανείς. Όχι όμως με τα γεγονότα στα οποία βασίζεται.»
– Μετά το 1922
«Το βιβλίο αυτό αποτελεί συνέχεια εκείνου με τον τίτλο “1915: Ο Εθνικός Διχασμός” και καλύπτει την περίοδο του Μεσοπολέμου, μέχρι το 1940.
Παρά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Διχασμός δεν ξεπεράστηκε. Συνεχίστηκε προπαντός ως κρίση εθνικής ολοκλήρωσης, μέσα πλέον στα όρια του κράτους, με τρία μέτωπα σύγκρουσης: μεταξύ προσφύγων και γηγενών, μεταξύ Ελλήνων Ορθοδόξων και εθνικών ή θρησκευτικών μειονοτήτων, μεταξύ Νέων Χωρών και Παλαιάς Ελλάδας. Συνεχίστηκε επίσης ως οιονεί θρησκευτικό σχίσμα μεταξύ των πιστών του Βενιζέλου και εκείνων του νεκρού βασιλέα Κωνσταντίνου. Εξακολούθησε να έχει και ταξικές διαστάσεις, αλλά με σημαντικές ανακατατάξεις. Τέλος, ο Εθνικός Διχασμός ως εμφύλιος πόλεμος αναζωπυρώθηκε από την εκτέλεση των Έξι και υποτροπίασε με το Κίνημα του 1935.
Το βιβλίο διαψεύδει την εικόνα της στασιμότητας που καλλιεργείται σήμερα. Δεν ήσαν “πάντα έτσι” οι Νεοέλληνες και το κράτος τους, όπως λέγεται συχνά. Υπήρξαν στιγμές και εκτός πολέμων που στάθηκαν ικανοί για μεγάλα έργα, που αξιοποίησαν στο έπακρο εξωτερικά δάνεια και ξένη βοήθεια. Το βιβλίο διαψεύδει επίσης την εντύπωση της “κυκλικότητας” που καλλιεργείται σήμερα. Επίκαιρη είναι και η ανάδειξη των αδιεξόδων που συνεπάγεται στη δύση της η χαρισματική ηγεσία, μετά τα “θαύματα” που κατόρθωσε στην ακμή της.»
