Η προώθηση κοινοτικά επιδοτούμενων προγραμμάτων για την αξιοποίηση της αεριοκίνησης, πέρα από τα αυτοκίνητα, και στην ακτοπλοΐα, κερδίζει σιγά-σιγά έδαφος και στην Ελλάδα, με συζητήσεις προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται ήδη σε κυβερνητικό επίπεδο. Ειδικότερα, στόχος είναι η δρομολόγηση επιδοτούμενων προγραμμάτων αντικατάστασης των μηχανών πετρελαίου των ακτοπλοϊκών πλοίων – και όχι μόνο – με μηχανές που θα χρησιμοποιούν ως καύσιμο το πολύ πιο οικονομικό φυσικό αέριο (liquefied natural gas).
Με την αντικατάσταση του πετρελαίου από το φυσικό αέριο κίνησης, οι ακτοπλοϊκές εταιρίες θα έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν σημαντικά τα κόστη τους, μειώνοντας παράλληλα τους εκπεμπόμενους ρύπους τους, ενώ ταυτόχρονα θα ενισχυθεί η απασχόληση και η εν γένει δραστηριότητα της ναυπηγοεπισκευαστικής βιομηχανίας.
«Η αξιοποίηση προγραμμάτων με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ πάντοτε αποτελούσε δυνητική διέξοδο στην εισροή κεφαλαίων στα Ναυπηγεία, και μάλιστα κατά τρόπο που δεν προκαλεί αμφισβήτηση σχετικά με κρατικές ενισχύσεις», αναφέρουν κύκλοι της βιομηχανίας.
Κοινοτικά κονδύλια
Τώρα όμως κατατέθηκε πρόταση του κοινού οργάνου επιχειρήσεων και ευρωπαϊκής επιτροπής με τίτλο «New Opportunities for the Future», που εντάσσεται στο πρόγραμμα «Leadership 2020», και η οποία προβλέπει χρηματοδοτήσεις περιβαλλοντικά φιλικών ναυπηγικών προγραμμάτων με κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τα κοινοτικά ταμεία. Προτείνεται δε επιπλέον να παρασχεθούν πρόσθετοι πόροι οι οποίοι προέρχονται από τα έσοδα του εμπορίου ρύπων (emissions-trading schemes), με στόχο καταρχήν τη μείωση εκπεμπόμενων ρύπων και κατά δεύτερον την ενίσχυση των ευρωπαϊκών ναυπηγείων.
Επιτροπή για την ελληνική ακτοπλοΐα
Το υπουργείο ναυτιλίας και Αιγαίου, δια στόματος υπουργού, έχει θέσει ως στόχο, μέσα στο 2014, να κινείται τουλάχιστον ένα από τα πλοία της ελληνικής ακτοπλοΐας με φυσικό αέριο, ενώ φέρεται να έχει ήδη ξεκινήσει τις σχετικές διαδικασίες. Το κόστος της μετατροπής του καυσίμου από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο επιδοτείται κατά 50% από την Ευρωπαϊκή Ένωση, και το υπουργείο προχωρεί στη σύσταση σχετικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων οι οποίοι θα υποβάλουν σύντομα τις προτάσεις τους.
Στη Σκανδιναβία, η χρήση του εν λόγω καυσίμου στις παράκτιες συγκοινωνίες είναι διευρυμένη, ενώ στην Ολλανδία, ήδη κυκλοφορούν – υποστηρικτικά των λιμενικών υπηρεσιών – πλοία που τροφοδοτούνται κατά 100% με φυσικό αέριο, στο πλαίσιο προγράμματος που αναπτύσσει η Shell σε συνεργασία με ολλανδικό ναυπηγείο.
Παγκόσμια τάση
Καθώς οι παγκόσμιες προδιαγραφές εκπομπών ρύπων γίνονται ολοένα και πιο αυστηρές, η ζήτηση για καλύτερης ποιότητας μαζούτ χαμηλού θείου θα αυξηθεί, εκτιμά έρευνα του Lloyd’s Register. Επιπλέον, οι περιορισμένες ικανότητες των διυλιστηρίων να ανταποκριθούν στην αύξηση της ζήτησης, σε συνδυασμό με τις σχεδιαζόμενες επιβολές τελών σε ρυπογόνα πλοία, υποκινούν τους πλοιοκτήτες να εξετάσουν εναλλακτικές πηγές καυσίμων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα καύσιμα υγροποιημένου φυσικού αερίου αποτελούν βιώσιμη επιλογή μακροπρόθεσμα, ιδίως για πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και κρουαζιερόπλοια.
Περίπου τα δύο τρίτα της μεταφοράς αγαθών παγκοσμίως διεξάγονται μέσω θαλάσσης. Στα επόμενα χρόνια, οι ακόμα αυστηρότεροι κανονισμοί που δρομολογούνται και αφορούν στο περιβάλλον, αναμένεται να επηρεάσουν άμεσα τον τομέα της ναυτιλίας. Με αυτά σαν δεδομένα, η εστίαση της προσοχής όλων των ενδιαφερομένων μερών (πλοιοκτητών κατά βάση) προς την εξεύρεση λύσεων για τη μείωση των εκπεμπόμενων ρύπων είναι αναμενόμενη. Όπως άλλωστε και η προσπάθεια μείωσης του κόστους καυσίμων.
Προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση όμως έχουν ήδη αρχίσει να γίνονται διεθνώς, με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό της νορβηγικής εταιρίας LADE AS, η οποία ανακοίνωσε ότι έχει προχωρήσει στο σχεδιασμό του «πιο οικολογικού» φορτηγού πλοίου.
Το «Vindskip» (ή αλλιώς Windship), το οποίο αναμένεται να κατασκευαστεί μέσα στα επόμενα χρόνια, θα κινείται μέσω ενός κινητήρα τροφοδοτούμενου με υγροποιημένο φυσικό αέριο και ενός πρωτοποριακού συστήματος πλεύσης το οποίο θα ρυθμίζεται από υπολογιστικό σύστημα, εκμεταλλευόμενο τη δύναμη του αέρα. Έτσι, η νορβηγική εταιρία υπόσχεται ένα φορτηγό πλοίο που θα εξοικονομεί καύσιμο σε ποσοστό 60%, καθώς και 80% λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα σημερινά πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.
Ελληνικό «στοίχημα»
Σύμφωνα με το κεντρικό σενάριο μελέτης του Lloyd’s Register για το θέμα, μέχρι το 2025 εκτιμάται ότι θα υπάρχουν 653 πλοία που θα χρησιμοποιούν φυσικό αέριο ως καύσιμο, καταναλώνοντας 24 εκατομμύρια τόνους φυσικού αερίου ετησίως.
Για την Ελλάδα, το ζήτημα είναι καθοριστικής σημασίας αφού δεδομένων της νησιωτικής της έκτασης μπορεί να περιορίσει δραστικά το κόστος της ακτοπλοϊκής διασύνδεσης – που συχνά επιδοτείται μέσω των επιδοτήσεων των άγονων γραμμών – ενώ παράλληλα μπορεί να χρησιμοποιήσει τη ναυπηγοεπισκευαστική της βιομηχανία για να αναδειχθεί κόμβος της Μεσογείου στην αντικατάσταση μηχανών με τις νέες οικονομικότερες και φιλικότερες περιβαλλοντικά μηχανές φυσικού αερίου.
