Γράφει ο Μανώλης Καντάκης
Οι πολιτικοί λένε ψέματα. Επίσης καταστρέφουν τις ζωές των πολιτών. Ο μακιαβελισμός μάς κατακλύζει από παντού! Κι αυτό ισχύει και για τον χώρο των εκδόσεων: ήδη από τον φετινό Μάιο έχουν κάνει την εμφάνισή τους τρεις νέες παρουσιάσεις (από τις εκδόσεις Εκάτη, Ars Brevis, Δρόμων) του Ηγεμόνα του Niccolo Machiavelli, ενός ανθρώπου που, ακολουθώντας τις πολιτικές διακυμάνσεις της εποχής του, υπήρξε αφοσιωμένος κρατικός υπάλληλος αλλά και κατατρεγμένος απλός πολίτης.
Είναι προτιμότερο για τον ηγεμόνα να δείχνεται σκληρός ή πονόψυχος απέναντι στον λαό που κυβερνά; Χρειάζεται να τηρεί τις υποσχέσεις του; Ως πού μπορεί να φτάσει για να αποκτήσει και να διατηρήσει την πολιτική εξουσία;
Σε τέτοια ερωτήματα απαντά αυτό το κλασσικό εγχειρίδιο εξουσίας, υπενθυμίζοντας στους κυβερνώντες πράγματα που ήδη γνωρίζουν, αλλά αποκαλύπτοντας ταυτοχρόνως στον απονήρευτο λαό τα σκοτεινά μυστικά της κρατικής δύναμης.
Όσο για το κατά πόσον είναι ακόμη επίκαιρο ένα έργο του 1513, το παρακάτω απόσπασμα αρκεί: «Επειδή όμως ο ηγεμόνας που θέλει να φαίνεται γενναιόδωρος, είναι υποχρεωμένος να ξοδεύει αδιάκοπα από την περιουσία του σε μεγαλειώδεις και επιδεικτικές ευεργεσίες, τελικά θα αναγκαστεί, για να διατηρήσει την φήμη του γενναιόδωρου, να καταπιέζει τους υπηκόους του, να τους παραφορτώνει με μεγάλους φόρους και γενικά να μεταχειρίζεται κάθε μέσο για να μαζεύει πολλά χρήματα. Μια τέτοια όμως συμπεριφορά θα γεννήσει στους υπηκόους του μίσος εναντίον του και θα τον κάμει, εφ’ όσον δεν θα ‘ναι πλούσιος, ανάξιο σεβασμού. Έτσι, με την γενναιοδωρία του αυτή, έχοντας βλάψει τους πολλούς και ωφελήσει τους λίγους, δυσκολεύεται στην πρώτη στεναχώρια και κινδυνεύει στον πρώτο κίνδυνο. Κι αυτός που το γνωρίζει και θέλει να αλλάξει συνήθειες, κακολογείται αμέσως σαν τσιγκούνης».
