Μια σύντομη συνάντηση με μια γυναίκα, η οποία ζητούσε χρήματα ή ίσως μια θέση στον ήλιο: Αυτή ήταν η έμπνευση για τον Μανώλη Φάμελλο για ένα τραγούδι που έχει γράψει με θέμα τη μετανάστευση και το ρατσισμό. «Η αλήθεια είναι ότι εστιάζω σε μια κίνηση πριν από τη συγγραφή τραγουδιών», λέει ο δημοφιλής συνθέτης, στιχουργός κι ερμηνευτής. «Δηλαδή, προσπαθώ να διαλευκάνω τη σχέση με τον ξένο και την εμπλοκή που υπάρχει σε αυτή, όχι μονάχα στην περίπτωσή μου, αλλά και σε όσα παρατηρώ. Επομένως, το βάρος της ανάλυσης για μένα είναι περισσότερο αυτοψυχογραφικό».
Ο γνωστός καλλιτέχνης δεν κρύβει την ξεκάθαρη στάση του ενάντια στη μισαλλοδοξία. Με τις συνεντεύξεις, τις δημόσιες τοποθετήσεις του, αλλά και τη συμμετοχή του στην Κολεκτίβα Αγάπη Ρε+, μια πρωτοβουλία καλλιτεχνών που εναντιώνονται στο φόβο και το ρατσισμό, στο μίσος και τη ρητορική του. Διότι, «στην πραγματικότητα, κανείς δεν μας είναι ξένος», όπως επισημαίνει ο καλλιτέχνης στο 1againstracism.gr, την πλατφόρμα της εκστρατείας κατά της ρατσιστικής βίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
«Νομίζω πως αρχικά νιώθουμε βραχυκυκλωμένοι μέσα μας και στη συνέχεια αυτό το κόμπιασμα το μεταβιβάζουμε στους ανθρώπους που συναντάμε. Έτσι, τους ταξινομούμε, τους απορρίπτουμε ή τους καταδιώκουμε. Πιστεύω ότι μια τέτοια εμπλοκή υπάρχει σε κάθε άνθρωπο και, πέρα απ’ ότι οτιδήποτε άλλο, προσπαθώ να τη φωτίσω μέσα μου», εξηγεί. «Είναι πράγματα στον εαυτό μας με τα οποία δεν έχουμε συμφιλιωθεί και δεν μπορούμε να τα αποδεχτούμε. Γι” αυτό και τα χρεώνουμε στους άλλους. Στην πραγματικότητα όμως κανείς δεν μας είναι ξένος, καθώς όλοι μοιραζόμαστε την ίδια φύση, όποιες πολιτισμικές καταβολές και να έχουμε».
«Με την έξαρση της ρατσιστικής βίας τα τελευταία χρόνια, νομίζω ότι αποκαλύπτονται πράγματα που έτσι κι αλλιώς υπήρχαν μέσα μας σε λανθάνουσα μορφή», προσθέτει ο Μανώλης Φάμελλος. «Για πολλές δεκαετίες όμως δεν υπήρχε η αφορμή να πυροδοτηθούν. Δηλαδή, ο ρατσισμός μοιάζει με πρόβλημα που δημιουργείται τώρα, αλλά είναι απλώς ένα πρόβλημα, το οποίο τώρα ξυπνά».
«Εξάλλου, σαν λαός ποτέ δεν αντιμετωπίσαμε αυτή την πρόκληση να δημιουργήσουμε μια ισότιμη σχέση με κάποιον άλλο. Και, μέσα στην αυτάρκεια και στο συννεφάκι μας, ήταν εύκολο να αγνοήσουμε ό,τι εξελισσόταν δίπλα μας. Τώρα συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να μοιραστούμε τον εαυτό μας και το χώρο μας – γιατί ο χώρος δεν είναι περιχαρακωμένος και οριοθετημένος, είναι παγκόσμιος. Είμαστε, λοιπόν, στη δύσκολη φάση της προσαρμογής και έχει φανεί ιστορικά ότι είμαστε απροσάρμοστοι».
«Από μουσικής πλευράς, υπάρχουν πάμπολλα τραγούδια ενάντια στη μισαλλοδοξία. Μου αρέσει ιδιαίτερα ένα τραγούδι του Woody Guthry, που λέγεται “Deportees”. Αυτό αναφέρεται σε μια τραγική ιστορία: Στους πορτοκαλεώνες της Καλιφόρνιας στη δεκαετία του ’40, οι εργάτες γης ήταν Μεξικανοί. Με μικρά αεροπλάνα τους μετέφεραν εκεί κι έπειτα τους επέστρεφαν στο Μεξικό, γιατί ήταν πάμφθηνη η εργασία τους. Ένα από αυτά τα αεροπλάνα συνετρίβη λοιπόν, και το τραγούδι αναφέρεται σε αυτό το περιστατικό».
*Οι απόψεις που εκφράζονται στο παρόν άρθρο είναι του συγγραφέα και δεν αντανακλούν κατ’ ανάγκη την επίσημη άποψη της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Τομέας Ενημέρωσης
Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
Γραφείο στην Ελλάδα
Tel. 210 6756801, Fax. 210 6756800
www.unhcr.gr
www.1againstracism.gr
(πλατφόρμα της εκστρατείας κατά της ρατσιστικής βίας της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες)
