Εμπνεύστηκε μόνος του ο Γ.Α. Παπανδρέου το «στρατήγημα» για δημοψήφισμα το 2011; Γιατί ο Αντώνης Σαμαράς και ο Ευάγγ. Βενιζέλος τα «έχουν στυλώσει» με τα λεγόμενα οριζόντια μέτρα; Γιατί όλες οι κυβερνήσεις της τελευταίας τριετίας χειρίζονται επικοινωνιακά με πανομοιότυπο τρόπο τη δραματική μείωση μισθών, συντάξεων, αλλά και τις απολύσεις στο δημόσιο τομέα; Θα το πιστεύατε ότι η απάντηση σε όλα αυτά είναι «γιατί εφαρμόζουν έναν ‘‘τυφλοσούρτη’’ του ΟΟΣΑ που χρονολογείται από το 1996 και εμπεριέχει οδηγίες προς κυβερνήσεις για το πώς θα χειριστούν τις κοινωνικές αντιδράσεις όταν εφαρμόζονται σκληρά προγράμματα προσαρμογής, όπως την τελευταία τριετία στην Ελλάδα»; Φαίνεται απίστευτο, αλλά είναι έτσι ακριβώς!
Όλες αυτές οι οδηγίες εμπεριέχονται σε άρθρο «αναφοράς» του στελέχους του ΟΟΣΑ Κρίστιαν Μόρισον με τίτλο «Οι δυνατότητες υλοποίησης των διαρθρωτικών αναπροσαρμογών» και δημοσιεύτηκε το 1996 στο 13ο τεύχος του περιοδικού του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Το θέμα δημοσιοποίησε στο φύλλο του περασμένου Σαββάτου η εφημερίδα «Επενδυτής»
Αποτελεί σύνοψη συμπερασμάτων από την εφαρμογή προγραμμάτων προσαρμογής στην Αφρική και τη Λ. Αμερική τη δεκαετία του ’80 κυρίως και αναπτύσσει-προτείνει τις κατάλληλες -σύμφωνα με τον συγγραφέα- «τεχνικές» χειραγώγησης των πληθυσμών των χωρών όπου εφαρμόζονται τέτοια προγράμματα. Όπως θα δούμε από μερικά χαρακτηριστικά αποσπάσματα που θα παραθέσουμε, οι «τεχνικές» αυτές εφαρμόζονται πλέον με ευλαβική προσήλωση από όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων! Η εμπειρία σκληρών προγραμμάτων προσαρμογής από χώρες της Αφρικής και της Λ. Αμερικής εφαρμόζεται πλέον στις χώρες της Ευρωζώνης!
Θυμάστε πώς όλα ξεκίνησαν από το περιβόητο «λεφτά υπάρχουν», που ύστερα από τις εκλογές του 2009 έγινε «η οικονομία καταρρέει με ευθύνη της προηγούμενης κυβέρνησης» και τελικά σε 4-6 μήνες το μνημόνιο και η «σκληρή αγάπη» του ΔΝΤΡ έγιναν απαραίτητα για να «σωθούμε από την καταστροφή»; Δείτε στο παρακάτω απόσπασμα την πηγή της έμπνευσης:
«Καλά είναι τα μέτρα να λαμβάνονται πριν ξεσπάσει κρίση. Υπάρχουν όμως τρόποι αντιμετώπισης του πολιτικού κόστους ακόμη και αν τα μέτρα ληφθούν ύστερα από το ξέσπασμα της κρίσης. (…) Εάν η κυβέρνηση εκλεγεί λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση, έχει μπροστά της μια μικρή χρονική περίοδο (4-6 μήνες) κατά την οποία η κοινή γνώμη εξακολουθεί να τη στηρίζει και έχει τη δυνατότητα να ρίχνει την ευθύνη για τα σκληρά μέτρα στους προκατόχους της. σε αυτό το διάστημα οι συντεχνίες αποδυναμώνονται συγκυριακά και η κυβέρνηση έχει την ευκαιρία να στρέψει την κοινή γνώμη εναντίον τους. Ύστερα όμως από αυτή την περίοδο χάριτος τα πράγματα δυσκολεύουν τρομερά. Η νέα κυβέρνηση θεωρείται ολοένα και περισσότερο μόνη υπεύθυνη για την κατάσταση και αναλαμβάνει αναγκαστικά το σύνολο του πολιτικού κόστους για το πρόγραμμα προσαρμογής. Από την πρώτη στιγμή λοιπόν που θα ανέβει στην εξουσία πρέπει να σταματήσει την αισιόδοξη ρητορική και να επιμείνει, ακόμη και υπερβάλλοντας (!) για τη σοβαρότητα των οικονομικών ανισορροπιών, να υπογραμμίζει τις ευθύνες των προκατόχων της και το ρόλο εξωγενών δυσμενών παραγόντων (…)».
Απορείτε γιατί οι μισθοί στο δημόσιο τομέα μειώθηκαν πάνω ή και πολύ πάνω από 30%, περισσότερο και απ’ ό,τι στον ιδιωτικό τομέα; Ιδού γιατί:
«Οι περικοπές των λειτουργικών δαπανών του προϋπολογισμού πλήττουν τους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά η κυβέρνηση μπορεί να κερδίσει την κοινή γνώμη με το μέρος της αν κινηθεί ευέλικτα και παρουσιάσει, με τη βοήθεια των ΜΜΕ, αυτά τα μέτρα σαν μέτρα ισονομίας, με το επιχείρημα ότι δεν είναι κοινωνικά δίκαιο να εξαιρεθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι όταν ζητούνται θυσίες από όλο το λαό».
Αναρωτηθήκατε γιατί ο Γ.Α. Παπανδρέου σκαρφίστηκε το «στρατήγημα» του δημοψηφίσματος, που ήταν και το πολιτικό του τέλος; Γιατί «άστρο λαμπρό» τον οδηγούσε:
«Το δημοψήφισμα είναι αποτελεσματικό μέτρο στα χέρια μιας κυβέρνησης όταν έχει αυτή την πρωτοβουλία των κινήσεων. Μπορεί να καταφύγει σε δημοψήφισμα ώστε να εγκριθεί ένα συγκεκριμένο μέτρο της και να θέσει εκτός μάχης μια αντιπολιτευτική συμμαχία. Επιπλέον, όταν κάποια μέτρα προκαλέσουν ένα εντεινόμενο κύμα αναταραχών και καταστολής, τότε η προκήρυξη δημοψηφίσματος μπορεί να ηρεμήσει το πολιτικό παιχνίδι και να βοηθήσει στην αποκατάσταση της τάξης (…)».
Σας προξενεί εντύπωση γιατί οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος «ξορκίζουν» διαρκώς τα λεγόμενα οριζόντια μέτρα ενώ αντίθετα είναι πρόθυμοι να πάρουν οδυνηρά «στοχευμένα» μέτρα; Ιδού ο λόγος:
«Τα μέτρα που προκαλούν τις περισσότερες διαδηλώσεις είναι εκείνα που πλήττουν ολόκληρο τον πληθυσμό και έχουν αποτέλεσμα την πτώση της αγοραστικής του δύναμης από οποιαδήποτε αιτία (περικοπές επιδομάτων, αύξηση έμμεσων φόρων) (…) Είναι βέβαιο ότι μια κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να εφαρμόσει ένα σταθεροποιητικό πρόγραμμα ενάντια στη θέληση όλου του πληθυσμού. Ένα πρόγραμμα που πλήττει εξίσου (σ.σ. «οριζόντια» θα έλεγε η κυβέρνηση) όλες τις κοινωνικές ομάδες αποδείχτηκε πολύ πιο δύσκολο να εφαρμοστεί σε σχέση με ένα πρόγραμμα που πλήττει κάποι9ες κοινωνικές ομάδες ευνοώντας κάποιες άλλες».
Υποθέτετε ότι οι συμμαχικές μνημονιακές κυβερνήσεις και η διακυβέρνηση με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου είναι ελληνικές ιδιαιτερότητες; Κάνετε λάθος:
«Η κυβέρνηση (σ.σ. που υλοποιεί ένα πρόγραμμα προσαρμογής) πρέπει να στηρίζεται σε ένα ή δύο μεγάλα κόμματα και όχι σε μια συμμαχία μικρών κομμάτων. (…) Άλλα μέτρα στην κατεύθυνση ενίσχυσης της εκτελεστικής εξουσίας είναι η νομοθέτηση έκτακτων ειδικών εξουσιών ή του εκ των υστέρων ελέγχου από τη δικαστική εξουσία (σ.σ. των πράξεων της εκτελεστικής εξουσίας), ώστε μνα μην μπορούν οι δικαστές να ελέγχουν εκ των προτέρων την εφαρμογή ενός προγράμματος».
Σας έχει προκαλέσει εντύπωση ότι το ΔΝΤ αλλά και η τρόικα συνολικά εμφανίζονται σαν «μπαμπούλας» ακόμη και από επίλεκτα στελέχη του μνημονιακού στρατοπέδου; Δεν είναι χωρείς λόγο:
«Η κυβέρνηση που καλείται να εφαρμόσει προγράμματα προσαρμογής είναι υποχρεωμένη να πάρει αντιδημοφιλή μέτρα. Στο βαθμό που προσφύγει στη βοήθεια του ΔΝΤ, μπορεί να το αξιοποιήσει αυτό σε πολιτικό επίπεδο, απαντώντας σε όσους αντιδρούν ότι τα μέτρα προβλέπονται από τη συμφωνία που επέβαλε το ΔΝΤ και δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο παρά να τα εφαρμόσει»…
Διαβάστε το πλήρες κείμενο στα αγγλικά εδώ: The Political Feasibility of Adjustment OECD