Μόλις ένας στους έξι χρήστες ναρκωτικών ουσιών παγκοσμίως είναι ενταγμένος σε θεραπευτικό πρόγραμμα, την ώρα που η πρόληψη και η θεραπεία είναι καθοριστικές για την αντιμετώπιση του οικονομικού και κοινωνικού κόστους της χρήσης ουσιών σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά.
Για τον λόγο αυτόν ο ΟΗΕ συστήνει στις κυβερνήσεις να εξασφαλίζουν επαρκή χρηματοδότηση για τα προγράμματα πρόληψης, θεραπείας και επανένταξης, ακόμα και σε περιόδους οικονομικής λιτότητας.
Σύμφωνα με τη φετινή έκθεση, που παρουσιάστηκε στην Αθήνα από το ΚΕΘΕΑ για κάθε ένα δολάριο που ξοδεύεται σε προγράμματα θεραπείας και πρόληψης εξοικονομούνται μέχρι και δέκα δολάρια. Η εξοικονόμηση προκύπτει από τη μείωση του κόστους των υπηρεσιών υγείας, δίωξης, απονομής της ποινικής δικαιοσύνης, σωφρονισμού, καθώς και άλλων δαπανών που συνδέονται με τα άτομα σε χρήση.
Όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕΘΕΑ, Γεράσιμος Νοταράς, σε αντίστοιχη έρευνα που είχε διεξάγει το ΚΕΘΕΑ στην Ελλάδα ήδη από το 2011, για κάθε ένα ευρώ που διατίθεται σε θεραπευτική κοινότητα του ΚΕΘΕΑ, εξοικονομούνται από 4,6 έως 6,5 ευρώ ανάλογα με το είδος του προγράμματος (εάν είναι διαμονής ή εξωτερικής παρακολούθησης).
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, μόλις ένας στους έξι, από τους περίπου 4,5 εκατομμύρια χρήστες ουσιών που χρειάζονται θεραπεία παγκοσμίως, είναι ενταγμένος σε κάποιο πρόγραμμα.
Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι μία νέα ψυχοδραστική ουσία κάνει την εμφάνισή της σχεδόν κάθε μέρα σε όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερα στην Ευρώπη είναι πρωτοφανείς σε αριθμό και ποικιλία οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες, οι οποίες δεν υπόκεινται σε διεθνή έλεγχο και συχνά πωλούνται ως «άλατα μπάνιου», «νόμιμα ναρκωτικά» ή «τροφή για φυτά».
Στην έκθεση τονίζεται ότι για την αντιμετώπιση των νέων ψυχοδραστικών ουσιών είναι σημαντική η έγκαιρη και συστηματική ανταλλαγή όλων των διαθέσιμων πληροφοριών σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε να αποτραπεί η διακίνησή τους και να πραγματοποιηθούν έρευνες και επιτυχείς διώξεις.
Στην έκθεσή της η Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά συστήνει στις κυβερνήσεις να εξασφαλίζουν την επαρκή και σταθερή χρηματοδότηση των προγραμμάτων πρόληψης, θεραπείας και επανένταξης, ακόμα και σε περιόδους λιτότητας, προκειμένου να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή, να αντιμετωπιστεί η ζήτηση των ναρκωτικών και να μειωθεί το οικονομικό και κοινωνικό κόστος που συνδέεται με την εξάρτηση.
Η σύσταση έρχεται σε μία εποχή όπου στην Ελλάδα το ΚΕΘΕΑ αντιμετωπίζει περικοπές στον προϋπολογισμό και στο προσωπικό. Η μείωση και στις δύο περιπτώσεις φτάνει το 25% κατά την τελευταία τριετία. «Το ΚΕΘΕΑ βρίσκεται σε πολύ κρίσιμο και οριακό σημείο» υπογράμμισε ο κ. Νοταράς, ενώ ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ, Βασίλης Γκιτάκος, συμπλήρωσε ότι το 2013 σημειώθηκε αύξηση των αιτημάτων θεραπείας από τις τοπικές κοινότητες κατά 20%, ενώ κάτι αντίστοιχο αναμένεται και για το 2014. Ωστόσο, στα αιτήματα αυτά ο οργανισμός δεν μπορεί να ανταποκριθεί ικανοποιητικά, εξαιτίας της μείωσης επιχορήγησης και προσωπικού.
Από την πλευρά της κυβέρνησης, ωστόσο, η Εθνική Συντονίστρια για τα Ναρκωτικά, Τέτα Διαμαντοπούλου- Παπουτσοπούλου, υπογράμμισε ότι ο νέος νόμος 4139/2013 σηματοδοτεί για πρώτη φορά τη θέσπιση σε επίπεδο νομοθεσίας εθνικής στρατηγικής για την Ελλάδα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη προσπάθεια των 28 κρατών-μελών της ΕΕ να παραχθεί νομοθετική ρύθμιση για τη μείωση της διαθεσιμότητας των νέων ψυχοδραστικών ουσιών (ως τέτοιες ορίζονται οι ουσίες που έχουν έστω και μια μικρή παραλλαγή στη μοριακή τους δομή από τις ήδη υπάρχουσες).
