Αθανάσιος Τσακρής,
Καθηγητής Μικροβιολογίας, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών
Το καλοκαίρι είναι η εποχή που είμαστε περισσότερο εκτεθειμένοι σε τσιμπήματα διαφόρων εντόμων και κυρίως κουνουπιών. Αυτό σχετίζεται με την μεγάλη αύξηση του αριθμού των κουνουπιών, αλλά και με το ότι ντυνόμαστε πολύ πιο ελαφρά και παραμένουμε περισσότερες ώρες στο ύπαιθρο. Τα κουνούπια, εκτός της όχλησης που προκαλούν, είναι υπεύθυνα για τη μετάδοση διαφόρων νοσημάτων, που προκαλούνται από διάφορους «τροπικούς» ιούς και παράσιτα.
Οι ιοί που μεταδίδονται με τα κουνούπια ονομάζονται αρμποϊοί, με κυριότερους αυτούς του δάγκειου πυρετού, του ιού του Δυτικού Νείλου και του ιού c hikungunya. Ο ιός του Δυτικού Νείλου ανιχνεύθηκε αρχικά στην Αφρική και αργότερα μεταφέρθηκε στην Ευρώπη με τα αποδημητικά πτηνά. Στην Ευρώπη , οι πρώτες επιδημίες σε αστικές περιοχές καταγράφηκαν το 1996 στην Ρουμανία και το 1999 στη Ρωσία. Θερμά και υγρά καλοκαίρια, όπως αυτά που διανύουμε τα τελευταία χρόνια, συνέβαλαν στην εμφάνιση και εξάπλωση του ιού στη χώρα μας. Στην Ελλάδα, ο ιός του Δυτικού Νείλου πρωτοεμφανίσθηκε σε περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας το καλοκαίρι του 2010, προκαλώντας μια από τις μεγαλύτερες επιδημίες που έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη. Στα επόμενα χρόνια ο ιός του Δυτικού Νείλου συνέχισε να προκαλεί πολλά κρούσματα της λοίμωξης με εκδηλώσεις ήπιες, όπως πυρετός, κεφαλαλγία, μυαλγία, ναυτία, έμετοι, και εξάνθημα, αλλά και με πολύ σοβαρές επιπλοκές όπως είναι η μηνιγγοεγκεφαλίτιδα. Η κυκλοφορία του ιού τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας και η επέκτασή του σε άλλες περιοχές της χώρας, υποδηλώνουν την εγκατάστασή του και την αναμενόμενη κυκλοφορία του τα επόμενα καλοκαίρια.
Εκτός από τη λοίμωξη από τον ιό του Δυτικού Νείλου, μια παρασιτική λοίμωξη που μεταδίδεται με κουνούπια, η ελονοσία, έκανε την επανεμφάνιση της τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Οι δράσεις όμως που έγιναν από το ΚΕΕΛΠΝΟ με την εντατικοποίηση των κουνοποκτονιών αλλά και την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία κάθε νέου περιστατικού ελονοσίας, είχαν ως αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των περιστατικών ελονοσίας με χαρακτηριστικά εγχώριας μετάδοσης στη χώρα μας. Επίσης αποφεύχθηκε ο κίνδυνος χαρακτηρισμού της Ελλάδας ως ενδημικής για την ελονοσία.
Η συστηματική εντομοκτονία και προνυμφοκτονία με τη χρήση ουσιών και μέσων φιλικών προς το περιβάλλον αποτελεί το σημαντικότερο μέτρο προστασίας Δημόσιας Υγείας για τον έλεγχο των νοσημάτων που μεταδίδονται με κουνούπια. Σημαντικό ρόλο έχει επίσης η ενημέρωση του κοινού και η τήρηση των απλών μέτρων ατομικής προστασίας, ιδιαίτερα για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
