Τα χρόνια που ζούσα στην Ουάσινγκτον ήταν η εποχή που ήταν Υπουργός Εξωτερικών ο Γιώργος Παπανδρέου και είχε λανσάρει την έννοια του “reapproachment”, της επαναπροσέγγισης δηλαδή με την Τουρκία, μέσα από τη διαδικασία ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Την τακτική δηλαδή του «χαϊδευόμαστε χωρίς ποτέ να φτάνουμε στο δια ταύτα», η οποία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ακολουθείται μέχρι σήμερα και μας πάει «γιαβάς – γιαβάς». Ο προβληματισμός θυμάμαι που υπήρχε τότε στα μυαλά σοβαρών παραγόντων της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής αφορούσε στη στάση της Γερμανίας απέναντι στην εξέλιξη της επαναπροσέγγισης και στο αν θα έπαιζε «δικά της» παιχνίδια.
Ο προβληματισμός δεν ήταν τυχαίος. Η Γερμανία πάντα γεννούσε ερωτήματα στην αμερικανική σκέψη. Το 1992 η διατριβή μου στο πρώτο μεταπτυχιακό μου, στο Σικάγο, στις Διεθνείς σχέσεις, είχε ως θέμα «Ευρωπαϊκή Γερμανία ή Γερμανική Ευρώπη;». Κι αυτό που «ιντρίγκαρε» τότε το δικό μου φτωχό μυαλό στην επιλογή του θέματος, διαπίστωσα στην πορεία πως ήταν μόνιμη πηγή άγχους και ανησυχιών υψηλόβαθμων υπηρεσιακών παραγόντων τόσο του Υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ όσο και του State Department.
Για να λέμε όπως πάντα «τα πράγματα με τ’ όνομά τους», η ιδέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίχθηκε με κάθε δυνατό τρόπο από τις ΗΠΑ μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, προκειμένου να έχουν ήσυχο το κεφάλι τους για την ειρήνη στην Ευρώπη. Αυτή η επιδίωξη, μετά την κατάρρευση του Τείχους, ενώ θεωρητικά έμοιαζε να είναι όλο και πιο εύκολη, είχε ως αποτέλεσμα την επανένωση της Γερμανίας και την επαναφορά των ευρωπαϊκών γεωπολιτικών δεδομένων στα προ του πολέμου επίπεδα. Το στοίχημα ήταν αν η Γερμανία θα μπορούσε να χαλιναγωγηθεί από το ευρύτερο ευρωπαϊκό πλαίσιο μέσα στο οποίο είναι ενταγμένη.
Έχει κανείς σήμερα την εντύπωση στην Ελλάδα πως αυτό επετεύχθη; Όχι, βέβαια. Τότε γιατί να την έχουν οι Αμερικανοί; Δυστυχώς όμως για τις ΗΠΑ, η ανάγκη του να ξανακάνει τον «χωροφύλακα» στην Ευρώπη για να αποτρέψει νέες καταστροφές και νέα ερείπια, τη βρίσκει στη δίνη μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης. Τα κόστη ενός τέτοιου ρόλου είναι τεράστια όταν κινητοποιείς ανθρώπινο δυναμικό. Αντίθετα οι νέες σύγχρονες τεχνολογίες δίνουν πολύ πιο φτηνές λύσεις. Άλλο να συντηρείς ένα στρατό πρακτόρων και κατασκόπων κι άλλο να μπορείς να έχεις ένα ηλεκτρονικό δίχτυ για να «ψαρεύεις» πληροφορίες. Ε, εσείς τι λέτε; Δεν θα μπεις στον πειρασμό να παρακολουθήσεις κι αυτόν που δεν εμπιστεύτηκες ποτέ και είσαι βέβαιος πως το κάνει κι αυτός σε σένα;
Αν η ΕΥΠ όπως λέει ο Πάγκαλος μπορούσε να παρακολουθεί Αμερικανούς διπλωμάτες, οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες τι κάνουν; Παίζουν όλη μέρα «πασιέτζα»; Οι Γερμανοί μάλιστα έχουν βάλει και την επιχειρηματικότητα να γίνει μέρος αυτών των παρακολουθήσεων, εξαγοράζοντας τηλεπικοινωνιακούς κολοσσούς όπως ο δικός μας ΟΤΕ. Δηλαδή τι πιστεύετε; Οι Γερμανοί έχοντας τον ΟΤΕ, αν θέλουν δεν μπορούν να παρακολουθούν όλες τις τηλεπικοινωνίες των Ελλήνων;
ΥΓ: Το ό,τι έχουμε «χαρούλες» και «πανηγύρια» σήμερα με τον Λαβρόφ, δεν είναι ανεξήγητο. Οι Ρώσοι πάντα κάνουν τους Γερμανούς. Στην αρχή τουλάχιστον…
