Γράφει ο Κωνσταντίνος Παντελής
Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των ΗΠΑ, Donald Trump ενεπλάκη σε ένα από τα πιο πολωτικά debates παγκοσμίως την Πέμπτη, πιέζοντας τον Πρόεδρο Obama να ασκήσει βέτο σε ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών που επικρίνει το Ισραήλ, στην πιο άμεση παρέμβασή του στην εξωτερική πολιτική κατά τη διάρκεια της μετάβασης του στην εξουσία.
Ο Trump πήρε θέση στο ζήτημα αφότου Ισραηλινοί αξιωματούχοι ήρθαν σε επαφή με την ομάδα του για βοήθεια σχετικά με τον αποκλεισμό του σχεδίου ψηφίσματος που καταδικάζει την κατασκευή οικισμού, παρά το ότι είχαν ήδη ασκήσει πιέσεις στην εισηγήτρια του ψηφίσματος, Αίγυπτο. Μέσα σε λίγες ώρες, η Αίγυπτος απέσυρε το ψήφισμα, τουλάχιστον προσωρινά και ο πρόεδρός της, Abdel Fattah el-Sisi, κάλεσε τον Trump σε συζήτηση για «τη δημιουργία αληθινής ειρήνης στη Μέση Ανατολή», σύμφωνα με βοηθό του νεοεκλεγέντος Αμερικανού ηγέτη.
Η δυναμική παρέμβαση του Trump είναι μια σπάνια προσπάθεια εκ μέρους ενός νέου Προέδρου να διαμορφώσει τα διεθνή γεγονότα, πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του. Έτσι, ενώ οι νέοι Πρόεδροι συνήθως απέχουν από την ανάμειξη σε επίκαιρα ζητήματα στο μεσοδιάστημα μεταξύ των εκλογών και της επίσημης εκκίνησης των εργασιών τους, ο Trump προέβει στη συγκεκριμένη δήλωση υπογραμμίζοντας ότι δεν σκοπεύει να περιμένει την ορκωμοσία του.
Βέβαια, ο ίδιος έχει ήδη προκαλέσει τριγμούς στην πάγια γραμμή της αμερικανικής πολιτικής μιλώντας απευθείας με τον ηγέτη της Ταϊβάν, ενώ έχει προβεί και σε δηλώσεις σχετικά με τις τρομοκρατικές επιθέσεις αυτής της εβδομάδας στη Γερμανία. Ωστόσο, η πίεση που άσκησε με σκοπό να μπλοκάρει το ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών που επέκρινε το Ισραήλ ήταν η πιο άμεση παρέμβαση που στόχευε τις αποφάσεις που εξακολουθούν να λαμβάνονται από τον προκάτοχό του στις τελευταίες ημέρες της θητείας του.
Η κίνηση αυτή έδωσε επίσης έμφαση στην έντονη στροφή της νέας κυβέρνησης, όσον αφορά στην πολιτική για τη Μέση Ανατολή. Σε συνδυασμό με την υπόσχεσή του να μεταφέρει την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ και την τοποθέτηση εκεί ενός πρέσβη που είναι υπέρ των Ισραηλινών θέσεων όσονα φορά στο Παλαιστινιακό, η δράση του Trump την Πέμπτη σηματοδότησε την πρόθεση να διαδραματίσει ενεργό ρόλο σε θέματα ειρήνης στη Μέση Ανατολή ως ένας ισχυρός σύμμαχος του Ισραήλ.
Το υπό την αιγίδα της Αιγύπτου ψήφισμα επρόκειτο να καταδικάσει την ισραηλινή ανοικοδόμηση κατοικιών στην Ανατολική Ιερουσαλήμ και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη ως «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου» που «θέτει σε μεγάλο κίνδυνο τη βιωσιμότητα» μιας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας για την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χρησιμοποιήσει συστηματικά το δικαίωμα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας για να εμποδίσουν παρόμοια μέτρα κατά το παρελθόν, συμπεριλαμβανομένης της κίνησης του Προέδρου Obama το 2011. Μολοταύτα, ο ίδιος ο Obama αρνήθηκε να δεσμευτεί για κάτι τέτοιο και πάλι αυτή τη φορά.
Ο Trump δήλωσε κατηγορηματικά ότι δεν θα έπρεπε να πράξει όπως έπραξε ο αοπερχόμενος Πρόεδρος. «Λαμβάνοντας υπόψιν την πάγια θέση των Ηνωμένων Πολιτειών, η ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων θα έρθει μόνο μέσω άμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ των μερών και όχι μέσω της επιβολής όρων από τα Ηνωμένα Έθνη», δήλωσε συγκεκριμένα ο εκλεγμένος πρόεδρος. «Αυτό θέτει το Ισραήλ σε μια πολύ κακή διαπραγματευτική θέση και είναι εξαιρετικά άδικο για όλους τους Ισραηλινούς», συμπλήρωσε.
Σύμφωνα με έκθεση του Συμβουλίου Ασφαλείας, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ασκήσει βέτο σε 30 ψηφίσματα σχετικά με το Ισραήλ και τους Παλαιστινίους, καθώς και δώδεκα περισσότερα σχετικά με το Ισραήλ και το Λίβανο ή τη Συρία, περισσότερα δηλαδή από το ήμισυ των 77 βέτο της, από τη ίδρυση των Ηνωμένων Εθνών το 1946 .
Ο Netanyahu αναφέρθηκε σε αυτό το γεγονός άλλωστε την Πέμπτη. «Ελπίζω ότι οι ΗΠΑ δεν θα εγκαταλείψουν την πολιτική αυτή», είπε. «Ελπίζω ότι θα συμμορφωθούν με τις αρχές που ο ίδιος ο Πρόεδρος Obama έθεσε στην ομιλία του ενωπίω του ΟΗΕ το 2011. Ότι η ειρήνη θα έρθει όχι μέσω ψηφισμάτων του ΟΗΕ, αλλά μόνο μέσω άμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ των μερών».
Απογοητευμένος από δύο αποτυχημένες προσπάθειες να μεσολαβήσει για την ειρήνη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Obama έχει εξετάσει μια προσπάθεια να σχεδιάσει ένα αμερικανικό πλαίσιο κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών της θητείας του. Οι Παλαιστίνιοι ηγέτες και οι σύμμαχοί τους είχαν ελπίσει ότι θα καταφέρει να θέσει το οικιστικό ζήτημα στα Ηνωμένα Έθνη ως έκφραση της απογοήτευσης για τις ισραηλινές πολιτικές.
Κάτι τέτοιο, όπως φαίνεται, δεν συνέβη. Αντίθετα ο Trump κάνει φανερό με κάθε τρόπο ποιες είναι οι προθέσεις του για το ζήτημα της διένεξης Ισραήλ-Παλιστίνης και σίγουρα το μέλλον για την ικανοποίηση των αιτημάτων της Παλιστινιακής πλευράς κρίνεται εξαιρετικά αμφίβολο, αν όχι ζοφερό.
Πηγή: New York Times
