Η Ευρωζώνη βρίσκεται σε σταυροδρόμι. Και όταν συμβαίνει αυτό, όλοι θυμούνται τα «μπαζούκα» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) – όπως το τελευταίο διάστημα, που οι σχετικές αναφορές -καθόλου τυχαία- πυκνώνουν.
Όμως τα προβλήματα που αντιμετωπίσει η Ευρωζώνη είναι πολλά. Στα «παραδοσιακά» στα χρόνια της κρίσης προβλήματα των κρατικών χρεών και των τραπεζικών «ανοιγμάτων», τώρα έχει προστεθεί και ένα ακόμη σοβαρό πρόβλημα: η ύφεση σε συνδυασμό με τον αποπληθωρισμό. Όσα «μπαζούκα» και να διαθέτει, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν μπορεί να κάνει θαύματα: πρέπει να επιλέξει σε ποιο από αυτά τα μέτωπα θα εστιάσει τη δραστική της παρέμβαση.
Πρόσφατα, στο Νταβός, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι κατέθεσε μια νέα ιδέα: την αγορά από την ΕΚΤ τιτλοποιημένων τραπεζικών δανείων προς τον ιδιωτικό τομέα. Στην παρέμβασή του αυτή «ξόρκισε» την «ποσοτική χαλάρωση» α λα FED, λέγοντας ότι η αγορά κρατικών ομολόγων είναι εκτός των δικαιοδοσιών της ενώ η αγορά εταιρικών ομολόγων δεν ενδείκνυται, αφού η σχετική αγορά είναι μικρή και λειτουργεί καλά ώστε να μην «υπάρχει ανάγκη να κάνουμε κάτι σε αυτό τον τομέα».
Στο Νταβός, λοιπόν, ο κ. Ντράγκι φαινόταν να θέτει πρώτη προτεραιότητα τη στήριξη των τραπεζών με ένα νέο εργαλείο παροχής ρευστότητας – τα κράτη και οι επιχειρήσεις μπορούσαν να περιμένουν…
Στη συνέχεια, ήρθε η αναταραχή στις λεγόμενες αναδυόμενες αγορές λόγω σταδιακής λήξης της αμερικανικής «ποσοτικής χαλάρωσης». Αυτό απειλεί με αναζωπύρωση όλα τα προβλήματα της Ευρωζώνης: την ύφεση και τον αποπληθωρισμό, τα κρατικά ανοίγματα, τα κρατικά χρέη. Οι ανάγκες στήριξης του τραπεζικού τομέα αυξάνονται, αφού η έκθεσή του στις αναδυόμενες αγορές υπολογίζεται σε περισσότερα από 3 τρισ. ευρώ! Αλλά και οι κίνδυνοι στα άλλα δύο «μέτωπα» είναι εξίσου μεγάλοι.
Θα συνεχίσει να αποτελεί πρώτη και αποκλειστική προτεραιότητα του κ. Ντράγκι η στήριξη των ευρωπαϊκών τραπεζών;
Κάποιοι άλλοι «κύκλοι» θεωρούν ότι το μείζον πρόβλημα είναι ο αποπληθωρισμός (που είναι… αυτάδελφος της ύφεσης και αυξάνει τα κρατικά χρέη). Είναι ο Ευρωπαίος επίτροπος Όλι Ρεν που υποστήριξε ότι η ΕΚΤ πρέπει να δράσει ώστε να αυξηθεί ο πληθωρισμός στο 2% (από 1%, μεσοσταθμικά, που είναι σήμερα). Αλλά και ο κορυφαίος αναλυτής της Pimco (μεγαλύτερος επενδυτής σε κρατικά ομόλογα στον κόσμο) Andrew Balls, που υποστηρίζει ότι η ΕΚΤ πρέπει να δράσει πρώτα και κύρια ενάντια στον αποπληθωρισμό. Η κρίση χρέους δεν έχει τελειώσει ακόμη και ενδέχεται να επιστρέψει εάν δεν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις για ανάπτυξη, εκτιμά ο αναλυτής της Pimco, καθώς οι αποδόσεις των ομολόγων υπερβαίνουν ακόμη τους ρυθμούς ανάπτυξης.
Στην πρόσφατη τελευταία του συνεδρίαση το ΔΣ της ΕΚΤ αποφάσισε να μην δράσει ενάντια στον αποπληθωρισμό, αποφεύγοντας να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια του ευρώ. Ίσως έτσι να κέρδισε απλώς λίγο χρόνο. Σύντομα πρέπει να αποφασίσει πώς και ποιο «μπαζούκα» θα χρησιμοποιήσει και πού θα ρίξει το βάρος: στη σωτηρία των τραπεζών, των κρατών ή των επιχειρήσεων. Ίσως δε, η απόφαση αυτή να αποβεί καίρια για το ίδιο το μέλλον της Ευρωζώνης!
