Τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιηθεί η σημερινή εξαγγελία του πρωθυπουργού για τον συμψηφισμό οφειλών ΦΠΑ παρουσιάζει, σε άτυπη ενημέρωση το υπουργείο Οικονομικών.
Ειδικότερα:
Υπάρχουσα Κατάσταση
Το σημερινό φορολογικό-λογιστικό σύστημα βασίζεται στο Accrual Based Scheme δηλαδή το σύστημα ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ (ΔΠ), το οποίο έχει οδηγήσει σε οικονομική στενότητα χιλιάδες εταιρείες καθώς και πολλές υποθέσεις στα φορολογικά δικαστήρια.
Ο βασικός λόγος αυτής της ασφυξίας είναι η μη έγκαιρη πληρωμή τιμολογίων και παραστατικών που έχουν εκδοθεί, ακόμα και από το Δημόσιο, με αποτέλεσμα ο εκδότης του παραστατικού να είναι υπόχρεος έναντι της φορολογικής διοίκησης, ενώ ο παραλήπτης του να τυγχάνει όλων των πλεονεκτημάτων αφού δεν έχει πληρώσει την αξία της υπηρεσίας ή του προϊόντος, να εκπίπτει του αντίστοιχου ΦΠΑ και τέλος να γράφει δαπάνες με αποτέλεσμα τη μείωση του φορολογητέου εισοδήματός του.
Η πρόταση
Προτείνεται η δυνατότητα επιλογής από κάθε επιχείρηση, της οποίας ο τζίρος είναι έως 500.000 ευρώ σε πρώτη φάση και, πολύ σύντομα, μέχρι 2 εκ. ευρώ, του σχήματος με τον οποίο θα φορολογηθεί και θα αποδώσει τον ΦΠΑ που αντιστοιχεί σε κάθε συναλλαγή της. Η επιλογή θα γίνει ανάμεσα σε δύο διαθέσιμες επιλογές:
Το σχήμα Δεδουλευμένων Πράξεων (Accrual Based Scheme), το οποίο ισχύει σήμερα στο φορολογικό σύστημα της Ελλάδας και Το σχήμα Εκκαθαρισμένων Πράξεων (Cash Accounting Scheme), το οποίο ισχύει σε χώρες όπως οι Βρετανία, Ισπανία, Πορτογαλία και Μάλτα, με τον ίδιο προαιρετικό τρόπο.
Σχήμα Εκκαθαρισμένων Πράξεων (Cash Accounting Scheme)
Σύμφωνα με αυτό το σχήμα, όταν μία επιχείρηση εκδίδει ένα τιμολόγιο είναι υπόχρεη για την καταβολή του ΦΠΑ μόνο όταν το τιμολόγιο πληρωθεί, σε αντίθεση με το σύστημα ΔΠ όπου ο εκδότης του τιμολογίου είναι υπόχρεος για την καταβολή του ΦΠΑ μέσα σε 20 ημέρες ασχέτως αν αυτό πληρωθεί 6 μήνες αργότερα.
Επιπλέον, ο παραλήπτης των παραστατικών εκπίπτει τον ΦΠΑ μόνο όταν πληρώσει το παραστατικό.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Το σχήμα αυτό προβλέπεται σε προαιρετική βάση για τα κράτη-μέλη, στο Άρθρο 1 παρ. 7 της Οδηγίας 2010/45/EΕ (με το οποίο τροποποιήθηκε η Οδηγία 2006/112/EΚ με την εισαγωγή του άρθρου 167α). Βάσει της νομοθεσίας της Ε.Ε., τα κράτη-μέλη καθορίζουν ένα όριο τζίρου μέχρι 500.000 € για τους φορολογούμενους που μπορούν να επιλέξουν να κάνουν χρήση του συστήματος στην επικράτειά τους, ενώ το όριο αυτό μπορεί να αυξηθεί έως και 2.000.000 € μετά από διαβούλευση με την Επιτροπή ΦΠΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οφέλη – Πλεονεκτήματα
– Συμψηφισμοί, όχι μόνο ανάμεσα σε ιδιώτες και Δημόσιο αλλά και ανάμεσα σε ιδιώτες
– Απελευθέρωση ρευστότητας για τις επιχειρήσεις
– Αποσυμφόρηση δικαστηρίων από φορολογικές και άλλες υποθέσεις
– Δικαιότερο φορολογικό σύστημα
– Ίσος φόρος προς ίσα εισοδήματα
– Αποποινικοποίηση της επιχειρηματικότητας
– To Σύστημα Εκκαθαρισμένων Πράξεων στην Πράξη.
Η εφαρμογή του συστήματος αυτού αναβάλλει τη φορολογική υποχρέωση επί των πωλήσεων ώστε να συμπίπτει χρονικά με την πληρωμή. Κατά συνέπεια, το σημείο στο οποίο οι φορολογούμενοι δικαιούνται να εκπέσουν το ΦΠΑ επί των αγορών αναβάλλεται επίσης, έως ότου ο ΦΠΑ έχει πράγματι καταβληθεί στον προμηθευτή. Η άμεση εφαρμογή του μέτρου θα επιφέρει τις ακόλουθες θετικές αλλαγές στο υπάρχον επιχειρηματικό και οικονομικό περιβάλλον:
– Θα αυξήσει τις ταμειακές ροές για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, θα αντιμετωπίσει τις οικονομικές υποχρεώσεις μεταξύ των επιχειρήσεων, δίνοντας έτσι στην ελληνική οικονομία μία αποφασιστική ώθηση για ανάκαμψη, θα μειώσει δραστικά τις υποθέσεις που επιλύονται δικαστικά (μειώνοντας πολύ τα διοικητικά βάρη του Δημοσίου) ενώ παράλληλα θα εξαλείψει το φαινόμενο δυσλειτουργίας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων που δημιουργείται από τη μείωση ρευστότητας που τους δημιουργεί ή μη πληρωμή τιμολογίων τους προς το δημόσιο και όχι μόνο.
– Έχει θεωρηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως μέτρο στήριξης των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, ως ένα μέτρο που κάνει τη ζωή ευκολότερη για τις επιχειρήσεις, βλ. π.χ. http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-1377_en.htm .
– Θα συμβάλλει στην αποφυγή της δημιουργίας ενός νέου κύματος ληξιπρόθεσμων χρεών προς το Δημόσιο (σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, τα χρέη που είχαν συσσωρευτεί μόνο σε ένα μήνα – Ιανουάριος 2014 – ανήλθαν σε 962 εκ. €, με αποτέλεσμα το συνολικό ποσό των καθυστερούμενων οφειλών να υπερβαίνει σήμερα τα 63 δις €).
– Θα καταπολεμήσει την απάτη που σχετίζεται με το ΦΠΑ.
– Αντί να επιχειρηθεί η ανάπτυξη μίας μοναδικής ελληνικής προσέγγισης για την αντιμετώπιση του ζητήματος συμψηφισμού απαιτήσεων καταβολής ΦΠΑ έναντι του Δημοσίου (ή άλλων φορέων της γενικής κυβέρνησης), το σύστημα βασίζεται στις ευρωπαϊκές και διεθνείς βέλτιστες πρακτικές για την αποφυγή δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων χρεών (ανεξάρτητα από το αν λαμβάνουν μέρος στη συναλλαγή οι φορείς της γενικής κυβέρνησης).
Τα τελευταία χρόνια, παραλλαγές αυτού του συστήματος έχουν εισαχθεί σε πολλά κράτη- μέλη. Προτείνεται η υιοθέτηση της ακόλουθης προσέγγισης:
– Το σύστημα θα επιτρέψει στους φορολογούμενους με κύκλο εργασιών (αρχικά) λιγότερο από 500.000 € να αναβάλουν την καταβολή ΦΠΑ που χρεώνουν μέχρι τη στιγμή που πληρώσει ο πελάτης.
– Επιπλέον, οι φορολογούμενοι που επιλέγουν το σύστημα θα αναβάλλουν το σημείο στο οποίο ζητείται η έκπτωση ΦΠΑ για τις αγορές τους. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη τόσο ο ΦΠΑ επί των εκροών όσο και επί των εισροών όταν πραγματοποιείται η πληρωμή (από τον πελάτη και από την επιχείρηση στους προμηθευτές της). Αυτή η προσέγγιση είναι φορολογικά ουδέτερη και εξασφαλίζει ότι δεν υπάρχουν διαφυγόντα έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό.
– Ενώ το νέο καθεστώς θα λειτουργεί σε προαιρετική βάση, από τη στιγμή που μία επιχείρηση έχει αποφασίσει να το εφαρμόσει θα υπάρχει μία ελάχιστη διάρκεια συμμετοχής ενός έτους. Θα εφαρμόζεται σε όλες τις συναλλαγές της εκτός από εκείνες που νόμιμα εξαιρούνται από το καθεστώς του ΦΠΑ, όπως οι ενδοκοινοτικές εξαγορές, οι συναλλαγές για τις οποίες εφαρμόζεται ο αντίστροφος μηχανισμός φορολόγησης ή οι εξαιρούμενες εξαγωγές. Η επιχείρηση θα είναι ελεύθερη να παραιτηθεί από την εφαρμογή του καθεστώτος, αλλά αυτό θα σημαίνει ότι δεν θα είναι σε θέση να εφαρμόσει το σύστημα και πάλι μέχρις ότου παρέλθουν τρία (3) χρόνια.
– Οι πελάτες των επιχειρήσεων που αποφασίζουν να ενταχθούν σε αυτό το καθεστώς θα αναβάλλουν επίσης την έκπτωση του ΦΠΑ έως το χρόνο κατά τον οποίο πραγματοποιείται η πληρωμή των τιμολογίων των προμηθευτών τους.
– Για να διασφαλιστεί η εφαρμογή του, το νέο καθεστώς θα εξασφαλίζει ότι τόσο ο προμηθευτής όσο και ο πελάτης θα καταγράφουν επαρκώς τις πραγματικές ημερομηνίες πληρωμής, καθώς και τον τρόπο πληρωμής.
