Το Δεκέμβριο του 2008, επί υπουργίας Γιώργου Αλογηοσκούφη, με το άρθρο 1 παρ. 1 του νόμου 3723/2008, το ελληνικό Δημόσιο αγόρασε προνομιούχες μετοχές των ελληνικών τραπεζών συνολικού ύψους 5,2 δισ. ευρώ. Έναντι αυτών, τους έδωσε ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου ίσης ονομαστικής αξίας. Στα 5 χρόνια που πέρασαν, οι τράπεζες αξιοποίησαν αυτά τα ομόλογα για να αντλούν φτηνή ρευστότητα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα.
Στις 14 του προσεχούς Μαΐου, όμως, τα ομόλογα αυτά λήγουν. Οπότε, βάσει της “ορθόδοξης” διαδικασίας θα πρέπει το μεν ελληνικό Δημόσιο να επιστρέψει στις τράπεζες τις προνομιούχρες μετοχές, οι δε τράπεζες να επιστρέψουν στο Δημόσιο τα ομόλογα. Μια τέτοια λήξη της “σύμβασης” θα έχει αντίθετα αποτελέσματα για τις δύο πλευρές: Για μεν τις τράπεζες θα υπάρξει μια ισόποση επιβάρυνση της κεφαλαιακής τους θέσης (και επάρκειας), για δε το Δημόσιο θα υπάρξει μια ισόποση ελάφρυνση του ελληνικού κρατικού χρέους.
Εδώ όμως αρχίζουν τα δύσκολα! Διότι οι δύο από τις 4 συστημικές τράπεζες (Εθνική και Eurobank) αδυνατούν να καλύψουν αυτή την υποχρέωση, οι άλλες δύο μπορούν μεν αλλά σύμφωνα με πληροφορίες δεν θέλουν, η δε Τράπεζα Αττικής είναι αμφίβολο αν μπορεί καν να καλύψει τις νέες κεφαλαιακές της ανάγκες – πολλώ δε μάλλον να αποπληρώσει τα ομόλογα που λήγουν το Μάιο. Πιο συγκεκριμένα, τα πράγματα έχουν ως εξής:
– Η Εθνική σχεδιάζει Αύξηση Μετοχικού Κεφαλάιου (ΑΜΚ) μέχρι 2 δισ. ευρώ. Ακόμη και αν είναι επιτυχημένη, δεν φτάνει καν για να καλύψει τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες της σύμφωνα με τις πρόσφατες ανακοινώσερις της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ).
– Τα ίδια ισχύουν για την Eurobank, η οποία σχεδιάζει ΑΜΚ μέχρι 3 δισ. ευρώ, η οποία -πάλι με την προϋπόθεση ότι θα πετύχει- απλώς θα καλύψει τις νέες της κεφαλαιακές ανάγκες.
– Η Alpha με το 1,2 δισ. ευρώ της ΑΜΚ την οποία πραγματοποίησε πρόσφατα, καλύπτει ακριβώς το άθροισμα των κεφαλαιακών της αναγκών και των ομολόγων που λήγουν.
– Η Πειραιώς, με τα 1.750 εκατ. ευρώ της πρόσφατης ΑΜΚ δεν καλύπτει καν το άθροισμα των νέων κεφαλαιακών της αναγκών και των ομολόγων τα οποία λήγουν, που ανέρχονται σε 1.805 εκατ. ευρώ.
– Η Αττικής δεν έχει ανακοινώσει ΑΜΚ και είναι πολύ αμφίβολο αν μπορεί να πραγματαοποιήσει άντληση κεφαλαίων από την αγορά, οπότε ούτε τα ομόλογα μπορεί να πληρώσει και γενικώς είναι “επί ξύλου κρεμάμενη”.
Η λύση να αντικατασταθούν με νέα τα υπάρχοντα ομόλογα που λήγουν, “σκοντάφτει” στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την τρόικα γενικότερα.
Όσον αφορά τις Πειραιώς και Alpha, παρότι “γκρινιάζουν” (αφού θα ήθελαν το ρευστό από τις πρόσφατες αυξήσερις κεφαλαίου να μείνει στα ταμεία τους για μελλοντικές “αναποδιές”), μάλλον θα αναγκαστούν να πιουν το “πικρό ποτήρι” και να “στραγγίξουν” τα ταμεία τους για να πληρώσουν τα ομόλογα. Αν, αντί γι’ αυτές, τα πληρώσει το Δημόσιο, θα πρόκειται απλώς για σκάνδαλο: θα επιβαρυνθεί το δημόσιο χρέος, προκειμένουν να μείνουν τα λεφτά των ΑΜΚ στα ταμεία των τραπεζών…
Τα υπόλοιπα ομόλογα όμως θα αναγκαστεί να τα πληρώσει το Δημόσιο. Της Εθνικής (1.435 εκατ. ευρώ), της Eurobank (950 εκατ. ευρώ), της Αττικής (100 εκατ. ευρώ), αλλά και του ΤΤ, της Ελληνικής Τράπεζας κ.λπ., σύνολο 2.880 εκατ. ευρώ, επιβαρύνοντας κατ’ αυτό το ποσό το δημόσιο χρέος! Λέμε ότι το Δημόσιο “θα αναγκαστεί” γιατί η πραγματικά ορθόδοξη λύση θα ήταν να ενεργοποιηθεί το Bail-in και να πληρώσουν κατά σειρά οι μέτοχοι και οι ομολογιούχοι (θα αρκούσαν αυτοί, ώστε να μη φτάσουμε στους καταθέτες). Όμως είμαστε βέβαιοι ότι το Δημόσιο θα προτιμήσει, όπως και τόσες άλλες φορές, να φορτωθεί τη ζημιά το ίδιο…
| Τράπεζα | Νέες κεφαλαιακές ανάγκες | ΑΜΚ | Ομόλογα |
| Alpha | 262 | 1.200 | 940 |
| Πειραιώς | 425 | 1.750 | 1.380 |
| Εθνική | 2.183 | (έως 2.000) | 1.435 |
| Eurobank | 2.945 | (έως 3.000) | 950 |
| Αττικής | 397 | – | 100 |
(Ποσά σε εκατ. ευρώ)
