Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου αρκετοί από τους ευρηματικούς μηχανικούς του σώματος μηχανικού, επιστρέφουν με πάρα πολλά χρήματα (αμοιβές και λάφυρα) στην Ελλάδα, αναλαμβάνοντας έργα του τύπου ΒΟOΤ (Build-Own-Operate-Transfer), με διασωζόμενη μία σύμβαση αυτής της μορφής από την Εύβοια.
Ο μηχανικός και κατασκευαστής Χαιρεφάνης, αποτελεί συντάκτη του συμβολαίου που διασώζεται σε πεντελικό μάρμαρο στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, διαστάσεων 87x47x9 cm σε 66 στίχους. Αφορά την αποξήρανση της λίμνης Πτεχών στην νότιο Εύβοια στην περιοχή Δύστος, περίπου 65 χιλιόμετρα νοτίως της Χαλκίδος. Το συμβόλαιο (περί το 320 π.Χ.) υπογράφεται από τον δήμο Ερετριέων που εκπροσωπεί με βάση κείμενο άλλων 58 και επιπλέον 50 στίχων, 31 δήμους της Εύβοιας (από τους οποίους υπογράφουν περισσότεροι από 150 εκπρόσωποι ως μάρτυρες και αντισυμβαλλόμενοι) και από τον Χαιρεφάνη.
Το έργο είναι της μορφής ΒΟOΤ (Build-Own-Operate-Transfer) με εγγύηση 30 ταλάντων (180.000 δραχμές) από την πλευρά του κατασκευαστή, καταβλητέων σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις κατά την διάρκεια της περιόδου κατασκευής (τετραετής). Με βάση την σύμβαση ο Χαιρεφάνης αναλαμβάνει δημόσια έναντι της πόλης και των πολιτών της να μετατρέψει μία βαλτώδη έκταση στην επικράτεια της Ερέτριας σε καλλιεργήσιμη γη, δηλαδή να εκτελέσει τα αποξηραντικά έργα της περιοχής με δικά του έξοδα.
Η λίμνη στην οποία αναφέρεται η σύμβαση, είναι με βάση την επιγραφή, η λίμνη των Πτεχών, εντός της επικράτειας της Ερέτριας, ενώ η σύγχρονη έρευνα θεωρεί πως ίσως πρόκειται για τη λίμνη του Δύστου. Ο ανάδοχος του έργου μάλλον αποτελεί έναν από τους σπουδαίους μηχανικούς της εποχής του, με πιθανή καταγωγή από τα Μέγαρα και την Άνδρο (πατέρας και μητέρα), μέρη που αναφέρονται σχετικά στην επιγραφή.
Ο κατασκευαστής και οι συνεργάτες του εγγυώνται την καλή εκτέλεση, την άψογη λειτουργία του υδραυλικού συστήματος, με αντάλλαγμα την δεκαετή εκμετάλλευση και αξιοποίηση των γαιών που προέρχονται από την αποξήρανση της λίμνης και την απόδοση του έργου στο δημόσιο μετά την λήξη της δεκαετούς εκμετάλλευσης σε άψογη κατάσταση (“INSCRIPTIONES GRAECAE”, IG XII, 9, 191 & Dereste, Haussoulier, Reinach, “RECUEIL DES INSCRIPTIONES JURIDIQUES GRECQUES”, I, Paris, 1891, σελίδες 143-153).
πηγή: slpress
Του Γιώργου Ηλιόπουλου
