Σε διαβούλευση τέθηκε από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών το νομοσχέδιο για τη διαφάνεια και τους ελέγχους στις συναλλαγές μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες, καθώς και για τη διασύνδεση των POS με την ΑΑΔΕ.
Οι διατάξεις του σ/ν περιλαμβάνουν ρυθμίσεις με τις οποίες οι ψηφιακές πλατφόρμες υποχρεώνονται να διαβιβάζουν στην ΑΑΔΕ τα δεδομένα των συναλλαγών που πραγματοποιούν οι χρήστες τους, καθώς και διασταυρώσεις στοιχείων και πρόβλεψη για κοινούς και ταυτόχρονους ελέγχους με τις φορολογικές αρχές των άλλων κρατών-μελών της ΕΕ.
Το σχέδιο νόμου, με το οποίο ενσωματώνεται στην εθνική νομοθεσία η Οδηγία 2021/54 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία στον τομέα της φορολογίας, προβλέπει αυστηρές κυρώσεις- πέρα από τις ποινές που ήδη προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία για τις άλλες πιθανές φορολογικές παραβάσεις- τόσο για τις πλατφόρμες που δεν συμμορφώνονται (μεταξύ άλλων αναστολή δραστηριότητας και πρόστιμα έως 500.000 ευρώ, καθώς και διακοπή πρόσβασης στις πλατφόρμες που δεν συνεργάζονται), όσο και για τους χρήστες που δεν δηλώνουν τα απαιτούμενα στοιχεία στις πλατφόρμες (κλείσιμο του λογαριασμού τους στην πλατφόρμα, παρακράτηση πληρωμών). Στόχος είναι ο εντοπισμός αδήλωτων εισοδημάτων και ο περιορισμός της φοροδιαφυγής από τις συναλλαγές που διεξάγονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών καθώς- όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου- τα δεδομένα που θα συλλέγονται από τις πλατφόρμες θα χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση και την επιβολή κάθε είδους φόρων, δασμών ή εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Όπως μάλιστα δήλωσε ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, «είτε πρόκειται για διαδικτυακές συναλλαγές μέσω των ψηφιακών πλατφορμών είτε για αγορές από φυσικά καταστήματα με πιστωτικές – χρεωστικές κάρτες, τα νέα σύγχρονα εργαλεία που εισάγονται με το σχέδιο νόμου, διευκολύνουν τους ελέγχους βελτιώνοντας παράλληλα την διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα του ελεγκτικού μηχανισμού σύμφωνα με το πλαίσιο που θέτει η σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία. Η προσπάθεια για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής είναι ευρύτερη και θα συνεχιστεί με σύστημα και σε διαφορετικά μέτωπα καθώς είναι πολιτική κοινωνικής δικαιοσύνης».
Το σχέδιο νόμου το οποίο παρουσιάστηκε στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στις 25 Ιουλίου, αφορά στο εισόδημα που αποκτάται από διασυνοριακές και μη δραστηριότητες στους εξής κλάδους:
α) μίσθωση ακίνητης περιουσίας, συμπεριλαμβανομένων των ακινήτων κατοικίας και εμπορικών ακινήτων, καθώς και κάθε άλλης ακίνητης περιουσίας και χώρων στάθμευσης,
β) προσωπική υπηρεσία,
γ) πώληση αγαθών,
δ) μίσθωση οποιουδήποτε μέσου μεταφοράς.
Οι νέες διατάξεις προβλέπουν, επιπλέον:
-Αυτόματη ανταλλαγή δεδομένων για τις συναλλαγές αυτές με τις φορολογικές αρχές των χωρών της ΕΕ, προκειμένου να διασταυρώνονται με τις δηλώσεις που υποβάλλουν οι φορολογούμενοι ως προς το εισόδημα από τις πλατφόρμες. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν όνομα, διεύθυνση, ΑΦΜ, ΙΒΑΝ τραπεζικού λογαριασμού του πωλητή, το εισόδημα που εισπράχθηκε, προμήθειες, αμοιβές και φόροι που καταβλήθηκαν, διεύθυνση ακινήτου, ημέρες μίσθωσης κ.ά.
-Δυνατότητα κοινών ή/ και ταυτόχρονων ελέγχων από περισσότερες φορολογικές αρχές. Ρητά παρέχεται το δικαίωμα σε υπαλλήλους ξένων φορολογικών αρχών να εξετάζουν φακέλους και να κάνουν συνεντεύξεις στην Ελλάδα και αντίστοιχα δικαιώματα για τους ελεγκτές της ΑΑΔΕ στο εξωτερικό.
-Ποινές για τις πλατφόρμες που δεν υποβάλλουν πληροφορίες ή υποβάλλουν ανακριβείς- ελλιπείς πληροφορίες, δεν συνεργάζονται με τη φορολογική διοίκηση κ.λπ. Τα πρόστιμα ξεκινούν από 100 ευρώ ανά περίπτωση και φθάνουν σωρευτικά έως τα 500.000 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής σε διάστημα πενταετίας, τα πρόστιμα διπλασιάζονται (έως 1 εκατ. ευρώ), ενώ αν εντοπιστεί παράβαση για τρίτη φορά, ανεξάρτητα από τον χρόνο τέλεσής της, τα πρόστιμα τετραπλασιάζονται. Για έλλειψη συνεργασίας επιβάλλεται επιπλέον διακοπή της πρόσβασης στους ιστότοπους των ψηφιακών πλατφορμών.
-Κλείσιμο του λογαριασμού και παρακράτηση των πληρωμών για τους πωλητές που δεν παρέχουν τα απαιτούμενα στοιχεία στις πλατφόρμες.
Σημειώνεται ότι από το πεδίο εφαρμογής του νόμου εξαιρούνται:
-Οι επιχειρήσεις/ πωλητές που διεξάγουν λιγότερες από 30 συναλλαγές ετησίως μέσω της πλατφόρμας, από τις οποίες εισέπραξαν λιγότερα από 2.000 ευρώ.
-Στον τομέα της μίσθωσης ακίνητης περιουσίας, οι επιχειρήσεις που διεξάγουν περισσότερες από 2.000 συναλλαγές ετησίως μέσω της πλατφόρμας, προκειμένου, όπως αναφέρεται στο κείμενο της Οδηγίας, να αποφευχθούν περιττές δαπάνες συμμόρφωσης των πωλητών που ασχολούνται με την ενοικίαση ακινήτων, όπως οι αλυσίδες ξενοδοχείων ή οι ταξιδιωτικοί πράκτορες.
Παράλληλα, με το ίδιο σχέδιο νόμου, ενόψει της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές μηχανές, θεσπίζεται υποχρέωση των παρόχων υπηρεσιών πληρωμών μέσω κάρτας να συμμορφώνονται προς τις απαιτήσεις λειτουργίας και διασύνδεσης των POS με την ΑΑΔΕ και, αντίστοιχα, των επιχειρήσεων να χρησιμοποιούν POS που πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές. Προβλέπεται η υποβολή δήλωσης συμμόρφωσης από την πλευρά των παρόχων, η οποία θα δημοσιοποιείται στον ιστότοπο της ΑΑΔΕ. Η μη υποβολή της δήλωσης συνεπάγεται την παύση νόμιμης λειτουργίας των POS, καθώς και πρόστιμα έως 200.000 ευρώ για τους παρόχους και έως 10.000 ευρώ για τις επιχειρήσεις που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν ακατάλληλα POS.
Η υιοθέτηση των τεχνικών αυτών ρυθμίσεων είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και την επίτευξη των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν ανακοινωθεί από την κυβέρνηση. Εντάσσονται δε στο συνολικότερο σχέδιο της κυβέρνησης για την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων με σκοπό την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής.