Οι προειδοποιήσεις της ΑΔΑΕ για κατάχρηση των εισαγγελικών διατάξεων, τα νέα στοιχεία της παρακολούθησης Ανδρουλάκη, οι υπηρεσίες που τον «στόχευσαν» στην ΕΥΠ και το άγνωστο παρασκήνιο με το ελληνικό Predator
«Μυστικό» ηλεκτρονικό – ψηφιακό αρχείο που θα έχει στη διάθεσή της τις επόμενες εβδομάδες ελεγκτική υπηρεσία στο Μαρούσι, θα αποκαλύπτει αμέσως και άλλες τυχόν παράτυπες ή παράνομες παρακολουθήσεις πολιτικών και δημοσιογράφων που δεν έχουν γίνει αντιληπτές μέχρι σήμερα!
Μέσω του ειδικού αυτού αρχείου που αναμένεται να είναι έτοιμο εντός του Σεπτεμβρίου, μπορεί να εντοπίζεται, όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα της Κυριακής», αυτόματα αν ένας αριθμός τηλεφώνου ήταν ή είναι ακόμη στη «λίστα» των επισυνδέσεων της ΕΥΠ και της ΕΛ.ΑΣ. Κάτι που μέχρι τώρα ήταν ανέφικτο αφού όλα τα σχετικά έγγραφα ήταν μόνο σε έγχαρτη μορφή και δεν υπήρχε καμία δυνατότητα εξέτασης και αντιπαραβολής.
«Ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης»
Η «ψηφιοποίηση» των συνακροάσεων από ΕΥΠ και ΕΛ.ΑΣ. αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές εξελίξεις, μετά το «σκάνδαλο των υποκλοπών», ύστερα και από την κυβερνητική παραδοχή για την παρακολούθηση από το σύστημα συνακροάσεων της ΕΥΠ του κινητού τηλεφώνου του τότε ευρωβουλευτή και αμέσως μετά και προέδρου του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ κ. Νίκου Ανδρουλάκη.
Με συμπληρωματικό στοιχείο για τα «κενά» στις σχετικές διαδικασίες, ότι η προαναφερόμενη ελεγκτική αρχή στην τελευταία έκθεσή της είχε αναφερθεί στην «ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης και του κινδύνου παρατυπιών, στις άρσεις τηλεφωνικού απορρήτου με εισαγγελικές διατάξεις, χωρίς να κατατίθεται σχετική αιτιολογία».
Οπως, δηλαδή, συνέβη στην περίπτωση του κ. Ανδρουλάκη. Μετά τον Δεκαπενταύγουστο η υπόθεση αυτή αναμένεται να λάβει μεγαλύτερες διαστάσεις αφού βρίσκονται σε εξέλιξη σχετικές δικαστικές έρευνες ενώ αναμένεται και διερεύνησή της από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής.
Δίδυμες παρακολουθήσεις
Την ίδια ώρα νέα ερωτήματα δημιουργούνται για την υπόθεση μετά από ισχυρισμούς ατόμων από το περιβάλλον του παραιτηθέντος γενικού γραμματέα του Πρωθυπουργού Γρηγόρη Δημητριάδη προς «Το Βήμα» ότι «ο κ. Δημητριάδης δεν γνώριζε την παρακολούθηση Ανδρουλάκη, το πληροφορήθηκε κι αυτός μαζί με τον Πρωθυπουργό».
Συμπληρώνοντας ότι «θα ήταν αφελής να εμπλακεί σε παρακολούθηση πολιτικού προσώπου και να πλήξει έτσι την κυβέρνηση όταν αυτό θα αποκαλυπτόταν».
Περαιτέρω ερωτήματα όμως γεννώνται και για το παρασκήνιο της υποκλοπής των συνομιλιών προέδρου του ΠαΣοΚ. Φαίνεται τελικώς ότι η παρακολούθηση έγινε σε δύο διαφορετικές φάσεις με τυχόν ενεργοποίηση ομάδας ελλήνων και αλλοδαπών ιδιωτών που σχετίζονται με το παράνομο λογισμικό Predator, με το οποίο επίσης είχε επιχειρηθεί να παγιδευθεί το κινητό του κ. Ανδρουλάκη τον Σεπτέμβριο του 2021.
Σε ένα δίδυμο παρακολουθήσεων, από ΕΥΠ και Predator, που είχε καταγραφεί λίγο νωρίτερα και με την παρακολούθηση του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη. Κι όλα αυτά βεβαίως πλαισιωμένα από πρόσφατο δημοσίευμα ισραηλινής εφημερίδας ότι το λογισμικό Predator διαχειρίζεται στην Ελλάδα η εταιρεία Intellexa (σχετικό δημοσίευμα στο προηγούμενο φύλλο του «Βήματος»), όπου φαίνεται να συμμετέχουν ιδιώτες που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με πολιτικούς παράγοντες και στελέχη μυστικών υπηρεσιών της χώρας μας.
Προειδοποιήσεις «εκτροπής»
Το νέο ηλεκτρονικό αρχείο για τους παρακολουθούμενους από ΕΥΠ και ΕΛ.ΑΣ. (υπολογίζονται σε περίπου 20.000 ετησίως) θα δημιουργηθεί από την Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ). Η δημιουργία του αποφασίστηκε παρότι από στελέχη των αρχών ασφαλείας είχαν διατυπωθεί ερωτήματα για τον κίνδυνο διαρροών προς υπόπτους εγκληματικών ενεργειών αν δεν υπήρχε στεγανοποίησή του.
Σταδιακά στο αρχείο αυτό θα εισέλθουν και τα δεδομένα συνακροάσεων από τα προηγούμενα χρόνια.
Οπως αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο, «από ιδρύσεως της ΑΔΑΕ, κατά το έτος 2003 μέχρι και σήμερα, ένα από τα βασικά ζητήματα που δεν επέτρεπαν την αποτελεσματική λειτουργία του Αυτοτελούς Τμήματος Ελέγχου Αρσης του Απορρήτου αφορούσε τον μη μηχανογραφημένο τρόπο διαβίβασης των διατάξεων εκ μέρους των εκδουσών Αρχών στην ΑΔΑΕ. Αυτό σημαίνει ότι μέχρι σήμερα, η Αρχή λάμβανε μόνο το φυσικό σώμα των διατάξεων, σε έγχαρτη μορφή – κάτι που δεν επέτρεπε την ηλεκτρονική επεξεργασία τους.
Ο νόμος δεν προβλέπει αιτιολόγηση
Με τη νέα ρύθμιση θα καταστεί για πρώτη φορά εφικτή η ηλεκτρονική ανάγνωση και επεξεργασία των διατάξεων και των βουλευμάτων και θα είναι δυνατή – με τη βοήθεια ειδικών, κατάλληλων προς τούτο εφαρμογών – η εξαγωγή σημαντικών ποσοτικών και ποιοτικών συμπερασμάτων σχετικά με την άρση του απορρήτου». Σημειώνεται ότι η ΑΔΑΕ στην τελευταία της έκθεση επισήμαινε τους κινδύνους παρατυπιών στις παρακολουθήσεις.
Συγκεκριμένα επισημαίνει: «Στην άρση του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας, ο νόμος δεν προβλέπει υποχρέωση αιτιολόγησης της σχετικής απόφασης. Μολονότι είναι φανερό ότι η επιλογή αυτή του νομοθέτη συναρτάται με την ανάγκη διαφύλαξης πληροφοριών που ανάγονται στον σκληρό πυρήνα του κράτους και της ασφάλειάς του, είναι, εν τούτοις, αξιοσημείωτο το προαναφερθέν γεγονός, ότι δηλαδή στην άρση του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας δεν απαιτείται τέτοια αιτιολογία. Ειδικότερα, η παράλειψη αιτιολογίας αποκλείει τον δικαστικό έλεγχο ως προς την τήρηση των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας και της αρχής της αναλογικότητας – γεγονός που θέτει αυτοτελή ζητήματα σε σχέση με τις αρχές και τα minima του κράτους δικαίου».
Η Κομισιόν έχει ζητήσει εξηγήσεις από τις 29 Ιουλίου
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στις 29 Ιουλίου επιστολή προς την ελληνική κυβέρνηση, με την οποία ζητεί περισσότερες πληροφορίες για τη χρήση του λογισμικού κατασκοπείας (spyware) Predator.
Κοινοτικός αξιωματούχος επιβεβαίωσε στο «Βήμα» τη συγκεκριμένη πληροφορία, σημειώνοντας ότι «η επιστολή εστάλη σε συνέχεια προηγούμενων δημοσιευμάτων για τη χρήση αυτού του spyware στην Ελλάδα, όπως αυτά αντανακλώνται και στην Εκθεση για το Κράτος Δικαίου του 2022. Η ίδια διαδικασία ακολουθήθηκε με άλλα κράτη-μέλη» τόνισε ο αξιωματούχος.
Υπενθυμίζεται ότι ανάλογες επιστολές με τις οποίες η Κομισιόν ζητούσε πληροφορίες για τη χρήση spyware είχαν σταλεί σε Πολωνία, Ουγγαρία και Ισπανία. Η επιστολή επιδόθηκε διά της διπλωματικής οδού και πιο συγκεκριμένα μέσω της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Ελλάδος στην ΕΕ.
Κατά διαβολική σύμπτωση, στις 29 Ιουλίου είχε συγκληθεί η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής όπου συζητήθηκε η «υπόθεση Predator», αφού προηγουμένως ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ Νίκος Ανδρουλάκης είχε καταθέσει (στις 26 Ιουλίου) μηνυτήρια αναφορά στον Αρειο Πάγο για την απόπειρα παγίδευσης του κινητού με το εν λόγω λογισμικό.
Η «στόχευση» Ανδρουλάκη, τα αναπάντητα ερωτήματα και οι περίεργες συμπτώσεις
Στην υπόθεση Ανδρουλάκη βασικό ζητούμενο είναι να διαπιστωθεί το «επίσημο» αιτιολογικό για την παρακολούθησή του από την ΕΥΠ με βάση εισαγγελική διάταξη. Ορισμένοι πολιτικοί παράγοντες επιμένουν στην εκδοχή ότι διατυπώθηκε αίτημα από τις μυστικές υπηρεσίες Ουκρανίας – Αρμενίας με βάση ασαφή «υποστήριξη» που υποτίθεται ότι προσέφερε ο κ. Ανδρουλάκης, ως ευρωβουλευτής, στο καθεστώς της Κίνας.
Μάλιστα, σύμφωνα με νεότερες «διαρροές» υπήρξε, όπως υποστηρίχθηκε από την ΕΥΠ, και ενδιαφέρον ισχυρότερης χώρας.
Αυτή η επιμονή, πάρα τις διαψεύσεις των πρεσβειών των χωρών αλλά και επισημάνσεων από την πλευρά το προέδρου του ΠαΣοΚ ότι από τη μία οι θέσεις των χωρών αυτών είναι κατά του καθεστώτος της Κίνας και ότι η μόνη επικοινωνία του με άτομο που σχετίζεται με την Κίνα ήταν το 2020 με ελληνίδα καθηγήτρια στο Πεκίνο που ήταν γνωστή του και συζήτησαν θέματα χειρισμού της πανδημίας, προβληματίζει.
Ερωτήματα
Υπηρεσιακοί παράγοντες μάλιστα θέτουν επιπλέον ερωτήματα για το πώς… συνέπεσαν τα αιτήματα παρακολούθησης του κ. Ανδρουλάκη από δύο χώρες, όπως και γιατί οι μυστικές υπηρεσίες τους προχώρησαν στο ακραίο αίτημα σε μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης να παρακολουθήσει, για έναν αμφιλεγόμενο λόγο, ευρωβουλευτή της.
Καθώς και γιατί φέρεται να αποφασίστηκε να γίνει δεκτό ένα τέτοιο αίτημα από χώρες περιορισμένου ενδιαφέροντος για τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες. Πολύ περισσότερο αφού η κύρια στόχευση της ΕΥΠ αφορά τις σχέσεις με την Τουρκία, με τις βαλκανικές χώρες, με τα κράτη της Μέσης Ανατολής και με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με νεότερες πληροφορίες, το έγγραφο με την αιτιολογία της παρακολούθησης του κ. Ανδρουλάκη, που τέθηκε υπ’ όψιν της αρμόδιας δικαστικής λειτουργού, έφερε την υπογραφή του παραιτηθέντος διοικητή της ΕΥΠ Παναγιώτη Κοντολέοντος και μόνο.
Δεν γνώριζαν
Σημαντικά στελέχη της ΕΥΠ που συνήθως ενημερώνονται για τον κύκλο των νομίμων επισυνδέσεων για θέματα κατασκοπείας και άλλα εθνικού ενδιαφέροντος ζητήματα, δεν φαίνεται να γνώριζαν οτιδήποτε για την παρακολούθηση του κ. Ανδρουλάκη. Ακόμη πρέπει να επισημανθεί ότι η πλήρης λειτουργία και έλεγχος του συστήματος υποκλοπών ανήκε στον εκάστοτε διοικητή της ΕΥΠ και μόνο.
Το εν λόγω επίσημο αίτημα για να υπάρξει επισύνδεση στο κινητό του προέδρου του ΠαΣοΚ προέκυψε μετά από ενέργειες της «Διεύθυνσης Ανάλυσης και Συλλογής Πληροφοριών Β» που αποτελείται από 200 άτομα και έχει τμήματα που αφορούν τις σχέσεις της ΕΥΠ με χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και άλλες.
Επιπλέον, στην ίδια Διεύθυνση υπάρχει Υποδιεύθυνση για την Αντιμετώπιση του Οργανωμένου Εγκλήματος και του Οικονομικού Εγκλήματος με τη συμμετοχή περίπου 60 ατόμων, στην οποία προϊσταμένη ήταν πρώην αξιωματικός του Τμήματος Δίωξης Ναρκωτικών της ΕΛ.ΑΣ., η οποία αποχώρησε μετά τη δημοσιοποίηση της υπόθεσης Ανδρουλάκη.
Ελλειμματικές έρευνες
Η συγκεκριμένη ομάδα στελεχών της ΕΥΠ για το οργανωμένο έγκλημα θεωρείται η πιο ενεργή σε μυστικές παρακολουθήσεις σε στόχους ελληνικού ενδιαφέροντος. Ορισμένοι από αυτούς πρωτοστάτησαν στις έρευνες επί ΣΥΡΙΖΑ, το 2017, για την ανάδειξη κυκλώματος διαφθοράς στην ΕΛ.ΑΣ. με συμμετοχή πολιτικών προσώπων, υπηρεσιακών παραγόντων, κακοποιών κ.λπ., αλλά και για τη δράση παραδικαστικού κυκλώματος.
Οι έρευνες αυτές αποδείχθηκαν όμως «προβληματικές» αφού τηλεφωνικές παρακολουθήσεις έγιναν με εισαγγελικές διατάξεις που εκδόθηκαν εκ των υστέρων ενώ άλλες θεωρήθηκαν ελλειμματικές, αφού δεν ζητήθηκε η βοήθεια της ΕΛ.ΑΣ. για την επ’ αυτοφώρω σύλληψη των «υπόπτων» ή για λήψη καταθέσεων.
H Επιτροπή Θεσμών
Σημειώνεται ότι η παρακολούθηση του κ. Ανδρουλάκη το φθινόπωρο του 2021 δεν έγινε για ένα ενιαίο τρίμηνο, όπως παρουσιάστηκε, αρχικά, επισήμως. Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο του 1994 το αίτημα υποβλήθηκε (όπως και για την παρακολούθηση όλων των πολιτών) για ένα δίμηνο, δηλαδή Σεπτέμβριο με Νοέμβριο του 2021, και ακολούθως υποβλήθηκε νέο αίτημα ανανέωσης της καταγραφής των συνομιλίων του.
Η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και οι δικαστικοί λειτουργοί καλούνται, λοιπόν, να ερευνήσουν το νέο ερώτημα που θα τεθεί: ποια αναφορά ή ποια συνομιλία του κ. Ανδρουλάκη ήταν η «ένοχη» ώστε να αιτιολογεί το αίτημα για συνέχιση της παρακολούθησής του;
Με επιπλέον ερώτημα για τη «σύμπτωση» συγχρονισμού της παρακολούθησής του με την απόπειρα παγίδευσης του κινητού του με το λογισμικό Predator, το οποίο φέρεται να μην έχουν αποκτήσει οι ελληνικές υπηρεσίες ασφαλείας. Γιατί, λοιπόν, ενεργοποιήθηκε το εν λόγω λογισμικό ειδικής χρήσης, πάλι με ένα περιφερειακό αίτημα χωρών όπως η Αρμενία και η Ουκρανία;
Link μέσω SMS
Σημειώνεται ότι το link που στάλθηκε μέσω SMS από κλωνοποιημένο αριθμό κινητού στη συσκευή του κ. Ανδρουλάκη ώστε αν το πατούσε να υπήρχε πλήρης πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα του κινητού του, είναι το ίδιο που είχε σταλεί λίγους μήνες νωρίτερα στον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη που φέρεται να παρακολουθείτο για εντελώς άσχετο λόγο (θέματα ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων).
Συνεργάτες του προέδρου του ΠαΣοΚ σημειώνουν μιλώντας στο «Βήμα» ότι «είναι προφανές ότι υπήρξε ενδιαφέρον για την παρακολούθηση του κ. Ανδρουλάκη εν όψει των εσωκομματικών εκλογών του Δεκεμβρίου προκειμένου να βρεθεί αν προχωρεί σε παράτυπες συνεννοήσεις και συμφωνίες και σε παραχωρητικές ενέργειες με επιχειρηματίες ή και άλλα πρόσωπα προκειμένου να εκλεγεί. Κάτι βεβαίως που ποτέ δεν έκανε ο εκλεγείς πρόεδρος του ΠαΣοΚ».
Ισραηλινό δημοσίευμα
Οι υπόγειες διαδρομές των λογισμικών παγίδευσης
Οπως επιβεβαιώνεται σε δημοσίευμα της ισραηλινής εφημερίδας «Haaretz», «το Predator κατασκευάζεται από την εταιρεία Cytrox, η οποία είναι καταχωρημένη στη Βόρεια Μακεδονία, αλλά δραστηριοποιείται στην Ελλάδα. Η Cytrox», όπως αναφέρεται, «ανήκει στον Ομιλο Intellexa, ιδιοκτησίας του Ισραηλινού Ταλ Ντίλιαν, πρώην υψηλόβαθμου αξιωματούχου της ισραηλινής υπηρεσίας πληροφοριών. Η Intellexa ωστόσο μετέφερε τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα». Συμπληρώνοντας ότι ενώ η εξαγωγή του παρόμοιου λογισμικού Pegasus έχει πωληθεί σε 22 ευρωπαϊκές υπηρεσίες (αρχές ασφαλείας και μυστικές υπηρεσίες) υπό την εποπτεία του ισραηλινού υπουργείου Αμυνας, δεν ισχύει το ίδιο και για τη δραστηριότητα των Intellexa και Cytrox!
Η υπόθεση των δανείων
Στην Intellexa φαίνεται να είχε επίσημη συμμετοχή ο αναφερόμενος σε υπόθεση ύποπτων τραπεζικών δανείων (χωρίς να επιβεβαιωθούν οι κατηγορίες) Φελ. Μπ., που θεωρείται ότι διατηρεί στενές φιλικές σχέσεις με τον ιδιώτη Ιωαννη Λ., προμηθευτή συστήματος επικοινωνιών και αντιπαρακολούθησης στην ΕΛ.ΑΣ.
Σημειώνεται ότι στην εγκατάσταση του συστήματος επικοινωνιών την περίοδο 2017-2018 εμφανίστηκε και η εταιρεία Krikel, που φέρεται να έχει εκπρόσωπο τον ιδιώτη Σταμάτη Τρ.
Με συνεργάτες του έλληνα προμηθευτή του ψηφιακού συστήματος της ΕΛ.ΑΣ. να δηλώνουν ότι «δεν υπάρχει καμία σχέση τους με το Predator και την Intellexa». Συμπληρωματικό στοιχείο ότι ανάμεσα στα δημοσιεύματα του κ. Κουκάκη που «επλήγη» από το Predator ήταν θέματα που αφορούσαν την προαναφερόμενη υπόθεση των ύποπτων τραπεζικών δανείων όπου είχε μνημονευθεί και το όνομα του Φελ. Μπ. της Intellexa. Χωρίς να μπορεί να διευκρινισθεί αν αυτό ήταν συμπτωματικό ή όχι.
Nόμιμη πώληση σε 5-6 χώρες
Σημειώνεται ότι άτομα που γνώριζαν τον κύκλο εμπορικής δραστηριότητας του «ελληνικού» Predator είχαν αναφέρει στο «Βήμα» προ αρκετών εβδομάδων ότι «υπάρχει νόμιμη πώλησή του σε 5-6 χώρες εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης και υπάρχουν σχετικά πλήρη παραστατικά».
Αφήνοντας να εννοηθεί ότι «ίσως η παρακολούθηση Ελλήνων μπορεί να προέρχεται από το εξωτερικό». Κάτι που φαίνεται απίθανο αφού πρόκειται για ζητήματα που θα μπορούσαν να απασχολούν εντελώς διαφορετικές χώρες, ενώ στις περιπτώσεις Ανδρουλάκη – Κουκάκη το link παγίδευσης ήταν κοινό!
Τέλος, ιδιαίτερης σημασίας κρίνεται το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς τους ιδιώτες που σχετίζονταν με συστήματα ασφαλείας υψηλής τεχνολογίας είχαν αποκτήσει προσβάσεις σε σημαντικά πολιτικά πρόσωπα, στελέχη των αρχών ασφαλείας, μυστικών υπηρεσιών, και φαίνεται να είχαν αναπτυχθεί δίαυλοι απευθείας επαφών ή και συνεργασιών…
