Σοβαρές ενστάσεις για την μετατροπή της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας σε τζαμί διατυπώνει η UNESCO σε απόφαση που υιοθέτησε, η οποία -σύμφωνα με διπλωματικές πηγές- ικανοποιεί την Ελλάδα, καθώς ανταποκρίνεται στις βασικές μας επιδιώξεις.
Η απόφαση, μεταξύ άλλων, αποτυπώνει την βαθύτατη λύπη της Επιτροπής για την έλλειψη διαλόγου και σχετικής πληροφόρησης των προθέσεων της Τουρκίας για την αλλαγή του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας και τούτο παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις προς την Τουρκία να συμμορφωθεί με τις οδηγίες των κατευθυντήριων γραμμών του Οργανισμού.
Εκφράζει ακόμη την έντονη ανησυχία της για τις επιπτώσεις που αυτές οι αλλαγές θα επιφέρουν στον οικουμενικό χαρακτήρα των δυο μνημείων και καλεί την Τουρκία να γνωστοποιήσει τις προθέσεις της και να προχωρήσει σε διάλογο πριν αποφασίσει οποιαδήποτε άλλη ριζική αλλαγή η οποία θα αφορά τα δύο μνημεία.Τέλος, η απόφαση, ζητάει από την Τουρκία να καταθέσει στο Κέντρο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, μέχρι τη 1η Φεβρουαρίου 2022, ενημερωμένη έκθεση των εργασιών συντήρησης των δυο μνημείων προκειμένου το θέμα να συζητηθεί στην επόμενη Σύνοδο της Επιτροπής.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα μετέχει ως παρατηρητής στην εν λόγω επιτροπή στην οποία συμμετέχουν 21 κράτη-μέλη, ενώ έχει θέσει υποψηφιότητα για την επόμενη περίοδο.
Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα το υπουργείο Εξωτερικών σε στενό συντονισμό με το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού προέβησαν σε φιλικές κρούσεις προς τα κράτη μέλη της εν λόγω Επιτροπής με σκοπό αφενός να επιτευχθεί θετικό για την χώρα μας λεκτικό, και αφετέρου να αντικρουστούν αντίστοιχες προσπάθειες της Τουρκίας, η οποία επίσης προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να αποφύγει την υιοθέτηση του λεκτικού αυτού, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
«Καθοριστικό ρόλο στις προσπάθειες μας διαδραμάτισε η Αίγυπτος», σημείωναν οι ίδιες πηγές. Ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, είχε συζητήσει εκτενώς το ζήτημα με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι και άλλους υπουργούς φιλικών προς την Ελλάδα κρατών.
Υπενθυμίζεται ότι την κίνηση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί, καταδίκασε τον Δεκέμβριο το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Τον Μάιο, σε έκθεσή του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επανέλαβε τη διαφωνία που είχε εκφράσει η αμερικανική κυβέρνηση απέναντι στις εν λόγω τουρκικές ενέργειες συμπεραίνοντας ότι η Τουρκία παραβιάζει τα δικαιώματα των θρησκευτικών μειονοτήτων και πως οι τρεις αναγνωρισμένες κοινότητες (Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, Εβραίοι, Αρμένιοι Αποστολικοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί) υφίστανται συστηματικές διακρίσεις, οι οποίες έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την Συνθήκη της Λωζάνης.
