Μια εξαιρετικής σημασία συμφωνία για το σύνολο της Ευρώπης επετεύχθη κατά τη διάρκεια της 5ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, στην Μπερ Σεβά, παρουσία του πρέσβη των ΗΠΑ στο Ισραήλ.
Οι τρεις χώρες συμφώνησαν για την κατασκευή του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου East Med που ουσιαστικά θα αποτελέσει την εναλλακτική πηγή προμήθειας ενέργειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ξεκινώντας από το Ισραήλ, μέσω της Μεσογείου θα φτάσει στην Κρήτη, με μια διακλάδωση για την Κύπρο και από εκεί μέσω της Πελοποννήσου, της Δυτικής Ελλάδας και της Ηπείρου θα βυθιστεί στην Αδριατική για να ολοκληρώσει τη διαδρομή του στην Ιταλία.
Η τελική υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό αναμένεται να γίνει στις αρχές του 2019 αφού όμως πρώτα λάβει την έγκριση της Κομισιόν.
Στη συμφωνία περιέχονται σημαντικές αναφορές και στο θέμα της ασφάλειας των υποδομών, ενώ από την 1η Ιουλίου αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία της η μόνιμη γραμματεία για συντονισμό των τριμερών μηχανισμών συνεργασίας, στη Λευκωσία.
Οι δηλώσεις
Για «ιστορική στιγμή», έκανε λόγο ο Πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, Ντέιβιντ Φρίντμαν, σχολιάζοντας τη συμφωνία που επιτεύχθηκε για τον αγωγό East Med. Ο κ. Φρίντμαν ανέφερε πως οι ΗΠΑ στηρίζουν την τριμερή συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας – Ισραήλ, επισημαίνοντας πως αποτελεί άγκυρα σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο και βασίζεται σε κοινά συμφέροντα και αξίες που οι τρεις χώρες
Η δήλωση Αναστασιάδη
Στη δήλωση του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είπε ότι «Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες τόσο του ιδίου όσο και της κυπριακής αντιπροσωπείας στον φίλο Πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου για την άψογη φιλοξενία στην πόλη της Μπερ Σεβά για την 5η Σύνοδο Κορυφής Κύπρου-Ελλάδος-Ισραήλ.
Η επιλογή της Μπερ Σεβά δεν είναι καθόλου τυχαία, καθώς η πόλη συνενώνει το παρελθόν με το μέλλον, αφενός λόγω της πλούσιας ιστορίας της και αφετέρου με το ραγδαία αναπτυσσόμενο ρόλο της ως κέντρο κυβερνασφάλειας και έρευνας και καινοτομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζω τη χθεσινή πραγματοποίηση του 1ου Τριμερούς Επιχειρηματικού Φόρουμ Κύπρου-Ελλάδος-Ισραήλ, το οποίο συνδιοργανώθηκε από τα σχετικά εμπορικά επιμελητήρια, με στόχο την ευρύτερη προώθηση των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων μεταξύ του επιχειρηματικού κόσμου των τριών χωρών.
Κατά τη διάρκεια της νέα Συνόδου, η οποία υπήρξε απόλυτα επιτυχής, υιοθετήσαμε τη Διακήρυξη της Μπερσεβά με ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα κυβερνασφάλειας και την υπογραφή σχετικών Μνημονίων Συναντίληψης, κάτι που αναδεικνύει την ιδιαίτερη σημασία που αποδίδουμε στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των ολοένα αυξανόμενων ασύμμετρων απειλών που στρέφονται εναντίον της ασφάλειας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.
Θεωρώ επίσης εξόχως σημαντική την υιοθέτηση νέων κοινών δράσεων, μεταξύ άλλων, στους τομείς της έρευνας και καινοτομίας, επικοινωνιών, εκπαίδευσης, υγείας, τουρισμού, γεωργίας, υδάτινων πόρων, άμυνας, και περιβάλλοντος. Το σημαντικότερο είναι τα όσα συνομολογούνται, και σήμερα έχουμε καταλήξει για την κατασκευή του αγωγού EastMed για τον οποίον αναμένεται η έγκριση της Κομισιόν για να καταστεί δυνατόν ενδεχομένως μεταξύ και τεσσάρων χωρών. Το έργο αυτό είναι από τα ουσιαστικότερα επιτεύγματα της τριμερούς μας συνεργασίας.
Λαμβάνοντας υπόψη πως σαν αποτέλεσμα των κλιματικών αλλαγών η περιοχή μας θεωρείται από τις πλέον ευάλωτες σε αρνητικές συνέπειες, ενημέρωσα του φίλους Πρωθυπουργούς για την πρωτοβουλία που προτίθεμαι να αναλάβω, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη και την Ε.Ε., για τη δημιουργία στην Κύπρο ενός περιφερειακού κέντρου διαμόρφωσης και συντονισμού πολιτικής και δράσεων για αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στις χώρες της Ανατολικής Μεσόγειου και Μέσης Ανατολής.
Ένα άλλο θέμα υψίστης σημασίας για την Κύπρο και την Ελλάδα είναι ο τομέας της έρευνας και καινοτομίας. Ένας τομέας στον οποίο το Ισραήλ θεωρείται ως πρωτοπόρος χώρα. Για αυτό και θεωρώ πως η απόφαση για συνεργασία για υιοθέτηση στοχευμένων πρωτοβουλιών για την υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων και την ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας αποτελεί μία εξαιρετική επένδυση για τις μελλοντικές γενεές. Εκφράζω εντυπωσιασμό από τα όσα είχαμε την ευκαιρία με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού Νετανιάχου να δούμε πόσο το Ισραήλ έχει προχωρήσει σημαντικά σε χρόνο πολύ πιο πριν από πολλά άλλα των ανεπτυγμένων κρατών, σε μια εντυπωσιακή παρουσίαση για κυβερνοασφάλεια, την έρευνα και την καινοτομία και αυτό είναι σημαντικό για χώρες που έχουν ανάγκη από ανάλογα πρότυπα.
Ευχαριστώ για την προθυμία να μας βοηθήσετε για να μπούμε στον δρόμο που απαιτεί η σύγχρονη εποχή.
Στο πλαίσιο αυτό, χαιρετίζω την απόφαση που λήφθηκε για την εφαρμογή του πρώτου τριμερούς προγράμματος πρακτικής άσκησης, η οποία παρέχει τη δυνατότητα για νεαρούς επιχειρηματίες από την Κύπρο και την Ελλάδα να ολοκληρώσουν την πρακτική τους άσκηση σε ισραηλινές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας.
Παράλληλα, θα ήθελα να εκφράσω την εκτίμησή μου στο Υπουργείο Εξωτερικών και στον Οργανισμό Διεθνούς Αναπτυξιακής Συνεργασίας του Ισραήλ (Mashav) για τη διοργάνωση του πολύ χρήσιμου δεκαημέρου σεμιναρίου για νεοφυείς επιχειρήσεις στη Χάιφα που ολοκληρώθηκε χθες.
Ταυτόχρονα, επαναβεβαιώσαμε την πολιτική μας προσήλωση στην προώθηση του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας, μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, γνωστού και ως EuroAsia Interconnector, ένα έργο το οποίο επίσης χαίρει της έμπρακτης στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αρκεί να υλοποιήσουμε τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέτει η ΕΕ.
Τα απτά και σημαντικά οφέλη της συνεργασίας μας είχαν σαν αποτέλεσμα αριθμός χωρών να επιδείξουν ενεργό ενδιαφέρον για άτυπη (ad hoc) συμμετοχή ή διεύρυνση του μηχανισμού, γεγονός που αποδεικνύεται εμπράκτως με τη σημερινή συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, μέσω του πρέσβη στο Ισραήλ David Friedman, την οποία θερμά καλωσορίζουμε.
Μια συμμετοχή η οποία εκτιμώ πως οφείλεται στο ότι πλέον καθίσταται σαφές πως οι συνεργασίες μας αποτελούν πρακτική αποτύπωση των ευρύτερων περιφερειακών, και όχι μόνο, πλεονεκτημάτων που μπορούν να επιτευχθούν όταν χώρες με κοινές ανησυχίες και κοινά συμφέροντα ενώνουν τις δυνάμεις τους αντί να αυτοαπομονώνονται.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, προσφάτως αποφασίσαμε τη σύσταση μόνιμης Γραμματείας με έδρα τη Λευκωσία που από τη `η Ιουλίου θα έχει τον περαιτέρω συντονισμό του πλέγματος των συνεργασιών που έχουμε αναπτύξει, με φιλοδοξία την μετεξέλιξη της σε ένα περιφερειακό διακρατικό οργανισμό συνεργασίας κατά το πρότυπο του ΟΑΣΕ.
Θέλουμε να επαναλάβουμε πως οι συνεργασίες των κρατών της περιοχής δεν στρέφονται εναντίον κανενός και, συνεπώς, καλούμε την όποια χώρα συμμερίζεται το όραμά μας για ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή και σέβεται τις αρχές του ΟΗΕ, να μετάσχει σε αυτούς τους μηχανισμούς οικοδόμησης ασφάλειας και συνεργασίας, με στόχο την επίτευξη ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή.
Έχοντας αναφερθεί στη σημασία της επίτευξης σταθερότητας και ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, θεωρώ πως είναι περιττό να τονίσω τα συνακόλουθα, πολλαπλά οφέλη τα οποία θα επιφέρει η επίτευξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης του Κυπριακού.
Μίας λύσης που περιφερειακά θα μετατρέψει την Κύπρο σε ένα λαμπρό παράδειγμα εθνοτικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής και γλωσσικής συνεργασίας μεταξύ χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων, επιτρέποντας τους να συνυπάρξουν ειρηνικά και να συνδημιουργήσουν σε μια ευημερούσα ευρωπαϊκή χώρα, πλήρως ανεξάρτητη και απαλλαγμένη από ξένες εξαρτήσεις.
Στο σημείο αυτό, φίλοι Πρωθυπουργοί, θα ήθελα για ακόμη μια φορά να εκφράσω την ευγνωμοσύνη του κυπριακού λαού και του ιδίου προσωπικά για τις συνεπείς και σταθερές θέσεις αρχής που επιδεικνύετε για την επιδιωκόμενη λύση και για την ανεμπόδιστη ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας για έρευνα και εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.
Κατά τις συζητήσεις μας, τόσο ο φίλος Πρωθυπουργός της Ελλάδος όσο και ο ίδιος, υπογραμμίσαμε στον Πρωθυπουργό του Ισραήλ για ακόμη μια φορά τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την ενίσχυση των θεσμικών σχέσεων του Ισραήλ με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μας δόθηκε επίσης η ευκαιρία να αναδείξουμε τη σημασία των διεθνών προσπαθειών για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων στην Ειρηνευτική Διαδικασία της Μέσης Ανατολής, με στόχο την επίτευξη μιας βιώσιμης και δίκαιης λύσης που θα αναγνωρίζει και θα προστατεύει το κράτος του Ισραήλ και ταυτόχρονα θα προβλέπει τη δημιουργία ενός Παλαιστινιακού Κράτους.
Υπό το φως των λυπηρών γεγονότων των τελευταίων ημερών, εκφράσαμε προς τον φίλο Μπέντζαμιν την απόλυτη συμπαράσταση και στήριξη μας σχετικά με τρομοκρατικές επιθέσεις, αλλά και τις οποιεσδήποτε απειλές κατά της ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ, τις οποίες απερίφραστα καταδικάζουμε.
Εκτιμώ πως και η σημερινή Σύνοδος ήταν καθόλα επιτυχής όσον αφορά τους στόχους που θέσαμε, ενώ αισθάνομαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος πως η περαιτέρω ανάπτυξη του τριμερούς μας μηχανισμού καταδεικνύει με τον πλέον απτό τρόπο πως έχει καταστεί αξιόπιστο πρότυπο – μοντέλο εποικοδομητικής περιφερειακής συνεργασίας προς όφελος των πολιτών και της περιοχής ευρύτερα.
Ενόψει της επόμενης Συνόδου, προσβλέπω στην περαιτέρω σύσφιγξη της στρατηγικής μας συνεργασίας και θα ήθελα ακόμα μια φορά να ευχαριστήσω τον φίλο Μπέντζαμιν για τη θερμή φιλοξενία».
Η δήλωση Νετανιάχου
Από την πλευρά του ο κ. Νετανιάχου είπε ότι είναι υπέροχο ότι εντείνεται η συνεργασία των τριών χωρών και ότι οι ηγέτες τους επισκέπτονται την Μπερσέβα «που σε παλαιότερα χρόνια ήταν έρημος αλλά τώρα έχει 250 χιλιάδες πληθυσμό και αποτελεί μια κυβερνοπόλη».
Πρόσθεσε ότι η προσωπική φιλία ανάμεσα στους τρεις ηγέτες ενδυναμώνεται ενώ οι σχέσεις των κρατών επεκτείνονται. «Σε μια ταραχώδη περιοχή μοιραζόμαστε τις αξίες της δημοκρατίας, της ειρήνης και όλοι απειλούμαστε από δυνάμεις τρομοκρατίας», είπε.
Ο κ. Νετανιάχου είπε ότι το Περιβάλλον, η Υγεία, ο Τουρισμός, οι υπηρεσίες διάσωσης είναι μερικοί από τους τομείς συνεργασίας των τριών χωρών, ενώ αναφέρθηκε στην αλληλοβοήθεια που προσφέρουν οι χώρες τους σε ό,τι αφορά την κατάσβεση πυρκαγιών.
Αναφερόμενος στην παρουσία του Πρέσβη των ΗΠΑ στη Σύνοδο κ. Ντέιβιντ Φρίντμαν, ο κ. Νετανιάχου είπε ότι «αντανακλά τη στήριξη των ΗΠΑ στις ενέργειες μας, και στις αξίες μας.
Ένα από τα έργα αυτά είναι ο αγωγός EastMed. Ο πιο μακρύς υποθαλάσσιος αγωγός. Είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε συμφωνία κάτι που θα ανοίξει νέους διαδρόμους προς την Ευρώπη και σε επιπρόσθετη συνεργασία ανάμεσα μας. Επαναβεβαιώσαμε τη συμφωνία και θα υπογράψουμε επίσημα σε λίγους μήνες, συγκεκριμένα του χρόνου στην Ελλάδα. Μαζί είμαστε πιο δυνατοί και υπάρχουν τεράστιες προοπτικές», είπε ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ.
Η δήλωση Τσίπρα
Από την πλευρά του ο κ. Τσίπρας είπε, μεταξύ άλλων, ότι η τριμερής έχει θεσπιστεί σε «θεσμό στρατηγικού χαρακτήρα και στόχος είναι να εδραιώσουμε περιοχή ως περιοχή ειρήνης, ευημερίας, συνεργασίας και συνανάπτυξης, έχοντας επίσης στόχο το να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις, τους κινδύνους, τις απειλές. Να διακηρύξουμε ότι επιθυμούμε η περιοχή να είναι περιοχή συνεργασίας».
Πρόσθεσε ότι κατά τις συνομιλίες τους οι τρεις ηγέτες «δώσαμε έμφαση σε περιφερειακά θέματα, ζητήματα ενέργειας, έρευνας και καινοτομίας, ψηφιακής πολιτικής, κυβερνοασφάλειας και αγροτικής συνεργασίας.
Ο αγωγός EastMed», είπε, «έχει ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία. Στόχος είναι να διασφαλίσουμε τη ροή ενεργειακών πηγών ανατολικής Μεσογείου προς την Ευρώπη. Στόχος είναι να συμπεριληφθούν και άλλες χώρες στο μέλλον με πηγές ενέργειας στην περιοχή. Δεν αποκλείουμε κανένα, αλλά είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε στη συνεργασία αυτή που έχει οικονομική, εμπορική και γεωπολιτική αξί. Όσοι συνεργαστούμε για την κατασκευή του δρόμου αυτού ανοίγουμε και δρόμο για σταθερότητα και ειρήνη στην περιοχή».
Πρόσθεσε ότι η επόμενη τριμερής Σύνοδος Κορυφής θα γίνει στις αρχές του Φεβρουαρίου 2019, στην Κρήτη, κοντά στην Κνωσσό με ενδεχόμενη συμμετοχή αξιωματούχου από τις ΗΠΑ που στηρίζουν τις προσπάθειες και τη συνεργασία των τριών χωρών.
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο κ. Τσίπρας μίλησε για την ανάγκη εξεύρεσης δίκαιης και βιώσιμης λύσης η οποία περνά μέσα από την κατάργηση των εγγυήσεων και την αποχώρηση του κατοχικού στρατού, για την ανάγκη σεβασμού του διεθνούς δικαίου και στο Αιγαίο, αλλά και του σεβασμού στην ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου εντός της ΑΟΖ της.
Η δήλωση του Πρέσβη των ΗΠΑ στο Ισραήλ
Σε δήλωση κατά τη Σύνοδο προέβη και ο Πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, ο οποίος ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «εκ μέρους του Προέδρου της χώρας κ. Ντόναλντ Τραμπ, σας ευχαριστώ που επιτρέπετε να πω λίγα λόγια και να εκφράσω συγχαρητήρια σε αυτή την ιστορική στιγμή.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν την τριμερή συνεργασία μεταξύ του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου. Αυτή η συνεργασία αποτελεί άγκυρα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και βασίζεται σε κοινά συμφέροντα, αλλά και κοινές αξίες που οι τρεις χώρες μοιράζονται μαζί με τις ΗΠΑ.
Κατά τα τελευταία χρόνια η τριμερής συνεργασία έχει αναπτυχθεί σε σημαντικά έργα σε διάφορους τομείς, όπως η Ενέργεια. η προστασία του Περιβάλλοντος, η Καινοτομία και πολλοί άλλοι.
Ένα από αυτά, ο αγωγός East Med επιδιώκει να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Η Ιταλία και άλλα κράτη μέλη της ΕΕ είναι εταίροι σε σχεδιαζόμενα έργα. Αυτό το έργο είναι μεγάλης σημασίας για τη σταθερότητα και την ευημερία της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πλήρως το έργο αυτό και τους στόχους του που βοηθούν στο να ποικίλουν οι πηγές ενέργειας σε όλη την περιοχή και να φέρουν ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη.
Καλώ όλες τις χώρες σε αυτή την περιοχή να συμβάλουν ώστε να διασφαλιστεί η επιτυχία του έργου.
Συγχαίρω τον λαό του Ισραήλ, της Ελλάδας και της Κύπρου για αυτή τη σημαντική προοπτική».
