Αισχροκέρδεια: Πρωταθλήτριες οι ξαπλώστρες, ακολουθούν τα μίνι μάρκετ

Η «μάχη» της ξαπλώστρας έγινε και φέτος στα ελληνικά νησιά τον Αύγουστο, όπως συνηθίζεται, όλο και πιο έντονα πλέον, τα τελευταία χρόνια.

Ωστόσο, το κόστος για τις υπηρεσίες που προσφέρονται στις παραλίες (ξαπλώστρες, ομπρέλες, φαγητό, αναψυκτικά, καφές, ποτά, θαλάσσια σπορ κ.λπ.) ήταν απαγορευτικό για τη μέση ελληνική οικογένεια, με τις καταγγελίες για την απουσία τιμοκαταλόγων και POS, τη μη έκδοση αποδείξεων και για λοιπές παραβάσεις να πέφτουν… βροχή στη Γραμμή του Καταναλωτή (1520).

Οι εξωπραγματικές χρεώσεις προσείλκυσαν το ενδιαφέρον των στελεχών της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ). Γι’ αυτό και αποφάσισαν να εστιάσουν τους ελέγχους τους, στην παρούσα φάση, σ’ αυτό το κομμάτι της αγοράς.

Ο διοικητής της ΔΙΜΕΑ, Χαράλαμπος Μελισσινός, επισήμανε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής πως οι πιο συνηθισμένες παραβάσεις που εντοπίστηκαν, στο πλαίσιο των ελέγχων κατά της αισχροκέρδειας, ήταν η απουσία τιμοκαταλόγου, με την περιγραφή των υπηρεσιών που προσφέρονται και το κόστος αυτών, και η μη έκδοση αποδείξεων. Οπως εξήγησε ο κ. Μελισσινός, «παρότι οι τιμές στις υπηρεσίες που προσφέρονται στις παραλίες διαμορφώνονται ελεύθερα, πρέπει να υπάρχει σταθερός τιμοκατάλογος, με την αναγραφή του κόστους». Κάτι που δεν έκαναν αρκετές επιχειρήσεις, οι οποίες εκμεταλλεύονται δημοφιλείς παραλίες.

» BEACH BARS

Από τους ελέγχους που έχουν γίνει μέχρι σήμερα έχει διαπιστωθεί πως σε κάποια beach bars οι τιμές διαμορφώνονται βάσει ημέρας. Για παράδειγμα, το Σαββατοκύριακο ήταν υψηλότερες οι χρεώσεις και τις καθημερινές κάπως χαμηλότερες. Επίσης, είναι σύνηθες η πρώτη σειρά με τις ξαπλώστρες να έχει διαφορετική χρέωση από τη δεύτερη, την τρίτη κ.ο.κ. «Για αυτούς τους λόγους απέφευγαν να έχουν τιμοκαταλόγους», υπογράμμισε ο κ. Μελισσινός, προσθέτοντας πως «υπήρχαν πολλά παράπονα από τους παραθεριστές, ημεδαπούς και αλλοδαπούς, που έκαναν λόγο για υπερβολικές χρεώσεις στις ξαπλώστρες».

Ο διοικητής της ΔΙΜΕΑ ανέφερε χαρακτηριστικά πως την εβδομάδα του Δεκαπενταύγουστου, στη Σύρο, το κόστος για μία ξαπλώστρα πρώτης σειράς ήταν 50 ευρώ. Για μία τετραμελή οικογένεια, δηλαδή, διαμορφωνόταν στα 200 ευρώ.

Στην Αττική, σε γνωστή παραλία της Αναβύσσου, η πρώτη σειρά με τις ξαπλώστρες στοίχιζε 50 ευρώ, με τη διαφορά πως εκεί το ποσό αφορούσε σε ελάχιστη κατανάλωση. Με άλλα λόγια, όποιος καθόταν σε ξαπλώστρες της πρώτης σειράς ήταν υποχρεωμένος να καταναλώσει προϊόντα του καταστήματος (π.χ. φαγητό, ποτό κ.λπ.) αξίας τουλάχιστον 50 ευρώ.

Από τους ελέγχους διαπιστώθηκε, επίσης, πως μερίδα επιχειρηματιών κοστολογούσαν πολύ ακριβά τις υπηρεσίες των καταστημάτων τους, υποστηρίζοντας πως έχουν περισσότερα έξοδα από άλλες χρονιές, λόγω της αυξήσεως των τιμολογίων του ρεύματος, του φυσικού αερίου, ακόμα και των αμοιβών του προσωπικού τους. Στον αντίποδα, υπήρχαν εκείνοι που θεωρούσαν πως η κατανάλωση φέρνει το κέρδος και ότι, αν πουλούν τα προϊόντα και διαθέτουν τις υπηρεσίες τους σε πιο λογικές τιμές, θα προσελκύσουν περισσότερους πελάτες.

Ο κ. Μελισσινός υπογράμμισε, μάλιστα, πως βάσει καταγγελιών προκύπτει ότι σε ορισμένες περιοχές είναι πάγια η πρακτική των επιχειρήσεων που «συνορεύουν» (π.χ. διαδοχικά beach bars) να κρατούν σε υψηλά επίπεδα τις τιμές. Σε άλλες πάλι, όλοι μαζί οι επιχειρηματίες, κατόπιν συνεννόησης, κρατούν κάπως πιο χαμηλά τις τιμές. Για παράδειγμα, μπορεί σε ένα νησί η βόρεια πλευρά του να είναι πιο τουριστική και να έχει πολύ υψηλές τιμές και η νότια να είναι πιο «εναλλακτική» και να συγκρατεί σε χαμηλότερα επίπεδα τις τιμές.

«Η συνεννόηση υπάρχει ακόμη και στους ελέγχους», τόνισε ο ίδιος. Συγκεκριμένα, όπως εξήγησε, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αντιμετωπίζουν το εξής πρόβλημα: «Οταν πηγαίνουμε για έλεγχο στις επιχειρήσεις ενός νησιού ή ενός τουριστικού προορισμού, αμέσως μόλις γίνει γνωστό, ενημερώνονται οι επιχειρηματίες, μέσω μηνύματος συνήθως σε ομάδες που έχουν στα κοινωνικά δίκτυα, και συμμορφώνονται, π.χ. έχουν πλέον διαθέσιμους τιμοκαταλόγους, κόβουν αποδείξεις κ.λπ. Συνεπώς, τις περισσότερες φορές διαπιστώνονται παραβάσεις και επιβάλλονται πρόστιμα στις πρώτες επιχειρήσεις που θα ελεγχθούν».

» ΜΙΝΙ ΜΑΡΚΕΤ

Ταυτόχρονα, καταγράφηκε μία σειρά από καταγγελίες, που αφορούν σε μίνι μάρκετ τοπικής εμβέλειας, κατά κύριο λόγο σ’ αυτά που βρίσκονται σε νησιωτικούς προορισμούς και τουριστικές περιοχές, λειτουργούν μέχρι αργά το βράδυ και εξυπηρετούν, κυρίως, τουρίστες.

«Είχαμε κάποιες καταγγελίες για ανακολουθία τιμής στο ράφι με το ταμείο», επισήμανε ο διοικητής της ΔΙΜΕΑ. Για παράδειγμα, στο ράφι αναγραφόταν πως το κόστος για ένα αγαθό ήταν 1,40 ευρώ. Οταν όμως ο καταναλωτής έφτανε στο ταμείο και ο υπάλληλος του μίνι μάρκετ «χτυπούσε» το barcode, η τιμή του προϊόντος ήταν 1,60 ευρώ. Δεδομένου ότι πρόκειται για μία παράβαση που επιφέρει πρόστιμο, η πιο συνηθισμένη εξήγηση που έδιναν οι υπάλληλοι ή οι ιδιοκτήτες του καταστήματος για να δικαιολογηθούν ήταν πως λόγω των διαρκών ανατιμήσεων και της μεγάλης κίνησης που υπάρχει σε αυτούς τους προορισμούς δεν προλάβαιναν να αλλάξουν τις τιμές στα αγαθά. «Ομως, αυτό δεν είναι σοβαρός λόγος. Ο καταναλωτής βλέπει την τιμή στο ράφι και βάσει αυτής κάνει τις αγορές του. Και βέβαια κάποιος που ψωνίζει 2-3 πράγματα είναι πιο πιθανό να διαπιστώσει τις διαφορετικές τιμές σε σχέση με κάποιον άλλο που αγοράζει πολλά προϊόντα και μπορεί να μην το παρατηρήσει, όχι άμεσα τουλάχιστον», υπογράμμισε ο κ. Μελισσινός.

Η πλειονότητα των καταγγελιών αυτής της φύσεως ήταν από τουρίστες, είτε Ελληνες είτε ξένους (Ευρωπαίους, κυρίως Αγγλους και Γάλλους), οι οποίοι έπαιρναν 1-2 πράγματα. Περίπου μία στις πέντε καταγγελίες που έγιναν ήταν από ξένους τουρίστες.

» ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ-ΑΛΛΑΖΩ ΣΥΣΚΕΥΗ»

Στο μεταξύ, έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν και για το πρόγραμμα «Ανακυκλώνω-Αλλάζω συσκευή», το οποίο επιχορηγεί νοικοκυριά για την αντικατάσταση παλαιών ηλεκτρικών συσκευών (κλιματιστικά, ψυγεία και καταψύκτες).

Πρώτα ψηφίστηκε η διάταξη που προβλέπει πως για τις παραπάνω κατηγορίες προϊόντων από την έναρξη έως την ολοκλήρωση του προγράμματος απαγορεύεται η αποκόμιση μικτού κέρδους από την πώλησή τους που να υπερβαίνει το αντίστοιχο περιθώριο μικτού κέρδους, ανά μονάδα, προ της 31ης.12.2021. Στη συνέχεια ανακοινώθηκαν οι έμποροι που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (χονδρική και λιανική) και οι κωδικοί των συσκευών. Στο τέλος, αφού έγιναν οι αιτήσεις από τους δικαιούχους, ανακοινώθηκαν αυτοί που δικαιούνται την επιδότηση (voucher). Η ΔΙΜΕΑ άρχισε τους ελέγχους πριν δημοσιοποιηθούν οι τελευταίοι, περί τα τέλη Ιουλίου με αρχές Αυγούστου.

«Ξεκινήσαμε με τις τρεις μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρικών ειδών, οι οποίες ελέγχουν το 80% της συγκεκριμένης αγοράς στην Ελλάδα», δήλωσε ο κ. Μελισσινός, υπογραμμίζοντας: «Βγήκαμε λίγο επιθετικά στον έλεγχο. Δεν αφήσαμε να “τρέξει” το πρόγραμμα. Θέλαμε να στείλουμε το μήνυμα: “Μην ανεβάσετε τις τιμές, διότι είμαστε εδώ και παρακολουθούμε”. Πήγαμε στα κεντρικά τους λογιστήρια. Κάναμε στοχευμένους ελέγχους και ζητήσαμε στοιχεία για συγκεκριμένους κωδικούς προϊόντων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Τώρα πλέον βρισκόμαστε στο στάδιο της μελέτης αυτών των στοιχείων, για να διαπιστώσουμε πόσο αγόραζαν τα παραπάνω αγαθά και πόσο τα πουλούσαν, ποιο ήταν το περιθώριο κέρδους τους, αν ήταν μέσα στο προβλεπόμενο -βάσει νόμου- όριο. Οι έλεγχοι έγιναν, επί της ουσίας, για να δούμε κατά πόσο ίσχυε αυτό που καταγγέλθηκε ότι κάποιοι ανέβασαν τις τιμές με τη φημολογία και μόνο του προγράμματος επιδότησης. Κάτι που πράγματι συνέβη, όπως διαπιστώσαμε». 

» ΚΑΥΣΙΜΑ

Οσον αφορά στις καταγγελίες για τις τιμές των καυσίμων, ακολουθούν πτωτική πορεία. «Εχουν αρχίσει να κινούνται κάπως καθοδικά οι τιμές και δεν έχουμε τον μαζικό αριθμό των καταγγελιών που είχαμε προ μηνών», είπε ο κ. Μελισσινός, σημειώνοντας πως: «Αυτήν τη στιγμή, οι καταγγελίες για την αγορά των καυσίμων καταλαμβάνουν ένα πολύ μικρό μέρος του συνόλου των καταγγελιών. Στην παρούσα φάση ελέγχουμε κάποιες για συγκεκριμένα πρατήρια».

Ο μεγαλύτερος όγκος καταγγελιών τον Αύγουστο ήταν, όπως προαναφέρθηκε, από παραθεριστές που είδαν υψηλές τιμές στην παροχή υπηρεσιών στις παραλίες. Επονταν αυτές για επιχειρήσεις εστίασης, ενώ οι θερινές εκπτώσεις πήγαν πολύ καλά από άποψη καταγγελιών, αφού δεν καταγράφηκαν ιδιαίτερα παράπονα από τους καταναλωτές.

Πρόστιμα ύψους 923.925 ευρώ

Το καλοκαίρι, και συγκεκριμένα το χρονικό διάστημα 01.06.2022 – 23.08.2022, έγιναν 3.363 έλεγχοι, οι οποίοι αφορούσαν σε καταγγελίες για μη τήρηση των μέτρων κατά του Covid-19, παρεμπόριο – απομιμητικά προϊόντα, σε ζητήματα οργάνωσης και λειτουργίας του υπαίθριου εμπορίου (λαϊκές αγορές), στους Κανόνες Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (ΔΙΕΠΠΥ, π.χ. απουσία τιμοκαταλόγων, μη έκδοση αποδείξεων) και σε ελλείψεις POS.

Στο πλαίσιο των παραπάνω ελέγχων διαπιστώθηκαν 441 παραβάσεις και επιβλήθηκαν πρόστιμα, συνολικού ύψους 923.925 ευρώ. Οι έλεγχοι αποκλειστικά για περιπτώσεις αισχροκέρδειας ανήλθαν σε 830, με το ύψος των προστίμων να διαμορφώνεται σε 323.425 ευρώ.

Σημειώνεται πως το σύνολο των ελέγχων (3.363) πραγματοποιήθηκε στις εξής περιοχές: Αίγινα, Ανδρος, Κρήτη, Κως, Λευκάδα, Μύκονος, Σύρος, Αττική, Κεντρική Μακεδονία, Πελοπόννησος και Στερεά Ελλάδα.

Επόμενη στάση των ελεγκτών της ΔΙΜΕΑ είναι δύο δημοφιλή νησιά των Κυκλάδων, για τα οποία έχει γίνει σημαντικός αριθμός καταγγελιών, όπως επίσης μερικά τουριστικά θέρετρα της Πελοποννήσου.

ΕΛΕΓΧΟΙ, ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ, ΠΡΟΣΤΙΜΑ

Πηγή: Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ)

 ΕΠΟΜΕΝΟΣ «ΣΤΟΧΟΣ»

Σύμφωνα με τον διοικητή της ΔΙΜΕΑ, μόλις περάσει αυτό το «τσουνάμι» ελέγχων στα νησιά και στους τουριστικούς προορισμούς και αρχίσει να επιστρέφει ο κόσμος στα μεγάλα αστικά κέντρα, θα αλλάξει η ατζέντα των ελέγχων και θα διαμορφωθεί σύμφωνα με την επικαιρότητα. «Θεωρώ ότι θα επανέλθει το ζήτημα της ακρίβειας, διότι “ακούγεται” πως από Σεπτέμβριο-Οκτώβριο θα έχουμε πάλι κάποιες ανατιμήσεις στο ράφι. Οπότε, θα ξεκινήσουμε νέο κύμα ελέγχων στα σούπερ μάρκετ και, κυρίως, στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, για να δούμε πού βρισκόμαστε κι εκεί», πρόσθεσε.