Η 31η Μαΐου έχει καθιερωθεί παγκοσμίως ως ημέρα κατά του καπνίσματος σε μια συνεχή παγκόσμια προσπάθεια να μειωθούν οι καπνιστές και οι συνέπειες του καπνού στην υγεία τους.
Στην Ελλάδα, παρότι το ποσοστό μειώνεται τα τελευταία χρόνια, ακόμη 3.000.000 άτομα άνω των 15 ετών καπνίζουν καθημερινά. Από αυτούς, τα δύο εκατομμύρια είναι άντρες και το υπόλοιπο ένα εκατομμύριο γυναίκες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) οι ενεργοί καπνιστές στην Ελλάδα (ανεξαρτήτως συχνότητας) υπολογίζονται σε περίπου 3,8 εκατομμύρια. Τα 2,3 εκατομμύρια άντρες και το 1,5 εκατομμύρια γυναίκες.
Οι καθημερινοί καπνιστές είναι περίπου 3,05 εκατομμύρια (1,98 εκατομμύρια άνδρες και 1,07 εκατομμύρια γυναίκες), με βάση στοιχεία για το 2016.
Σε 44% υπολογίζεται στη χώρα μας το ποσοστό των καπνιστών τσιγάρων και άλλων προϊόντων καπνού (52% μεταξύ των ανδρών και 35% μεταξύ των γυναικών). Το ποσοστό των καθημερινών χρηστών καπνού εκτιμάται σε 34%, δηλαδή ένας στους τρεις Έλληνες καπνίζει κάθε μέρα. Οι άντρες είναι καθημερινοί καπνιστές σε ποσοστό 45% (σχεδόν ο ένας στους δύο), ενώ οι γυναίκες σε ποσοστό 25% (δηλαδή μία στις τέσσερις καπνίζει κάθε μέρα).
Ειδικότερα, για το παραδοσιακό τσιγάρο, καπνιστές είναι το 38% των Ελλήνων (45% των ανδρών και 31% των γυναικών), ενώ καθημερινοί καπνιστές τσιγάρου είναι το 29% των Ελλήνων (36% των ανδρών και 22% των γυναικών).
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, εκτιμάται ότι το 2025 το ποσοστό των καπνιστών (και των δύο φύλων) στην Ελλάδα θα έχει υποχωρήσει στο 37% από 52% το 2000. Μέσα στην ίδια 25ετία, το ποσοστό των ανδρών καπνιστών αναμένεται να μειωθεί από 60% σε 47% και των γυναικών από 43% σε 28%. Με άλλα λόγια, θα υπάρξει αισθητή μείωση, αλλά τα ποσοστά καπνιστών θα παραμείνουν υψηλά.
Χωρίς μείωση ο παγκόσμιος πληθυσμός καπνιστών
Την ίδια ώρα, αναλλοίωτος έχει παραμείνει ο συνολικός αριθμός των καπνιστών στη Γη, σε σχέση με το 2000 και οι ενήλικοι καπνιστές υπολογίζονται σε 1,1 δισεκατομμύρια καθώς παρά το ότι μειώνεται σταδιακά το ποσοστό των καπνιστών, ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνει.
Περίπου το 20% των ανθρώπων άνω των 15 ετών ήσαν καπνιστές το 2016 (το 37% των ανδρών και το 6% των γυναικών), έναντι 27% το 2000.
Από την άλλη, ο καπνός συνεχίζει να σκοτώνει περισσότερους από επτά εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Το 34% των ανδρών άνω των 15 ετών ήσαν καπνιστές το 2015 έναντι 43% το 2000, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τις γυναίκες άνω των 15 ετών ήσαν 6% και 11%.
Στους 1,1 δισεκατομμύρια καπνιστές πρέπει να προστεθούν τουλάχιστον 367 εκατομμύρια χρήστες μη καπνιζόμενων (smokeless) προϊόντων καπνού. Περίπου το 6,5% του παγκόσμιου πληθυσμού άνω των 15 ετών (άνδρες 8,4% – γυναίκες 4,6%) κάνουν χρήση μη καπνιζόμενου καπνού.
Παγκοσμίως το 7% των παιδιών 13 έως 15 ετών καπνίζουν τσιγάρο, ενώ το 4% των παιδιών αυτής της ηλικίας κάνουν χρήση μη καπνιζόμενων προϊόντων καπνού.
Πάνω από το 80% των καπνιστών ζουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Στις χώρες αυτές το κάπνισμα μειώνεται με πιο αργό ρυθμό σε σχέση με τις ανεπτυγμένες χώρες.
Μια νέα μελέτη του ΠΟΥ αναδεικνύει το κάπνισμα (ενεργητικό και παθητικό) ως βασική αιτία των καρδιοπαθειών και των καρδιαγγειακών θανάτων από έμφραγμα, εγκεφαλικό κ.α.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι ξέρουν ότι ο καπνός προκαλεί καρκίνο και πνευμονοπάθεια, αλλά πολλοί δεν γνωρίζουν ότι επίσης προκαλεί καρδιοπάθεια και εγκεφαλικό, τις κυριότερες αιτίες θανάτου στον κόσμο», δήλωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ δρ Τέντρος Αντχανόμ-Γκεμπρεγιέσους.
