Στο πλαίσιο της σταδιακής άρσης των μέτρων κατά της νόσου Covid-19, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής απέστειλε τον οδικό χάρτη για τη λειτουργία της ακτοπλοΐας, στο Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας, ο οποίος με τη σειρά του το προώθησε στις εταιρείες.
Το εν λόγω σχέδιο προβλέπει για τα συμβατικά πλοία, μέγιστος αριθμό επιβατών μέχρι και το 55% κατά περίπτωση, ενώ στα ταχύπλοα το 50%.
Ειδικότερα, ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός στα συμβατικά επιβατηγά πλοία τα οποία δεν διαθέτουν καμπίνες για τους επιβάτες είναι ίσος με 50% του μέγιστου επιτρεπόμενου αριθμού που ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία τόσο για τους στεγασμένους όσο και στους εξωτερικούς χώρους.
Ο μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός στα συμβατικά επιβατηγά πλοία τα οποία διαθέτουν καμπίνες σε επιβάτες είναι ίσος με 55% του μέγιστου επιτρεπόμενου αριθμού που ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία τόσο για τους στεγασμένους όσο και στους εξωτερικούς χώρους.
Στα καθίσματα αεροπορικού τύπου η κατανομή θέσεων θα είναι τέτοια ώστε να τηρείται η αρχή ένα κάθισμα κατειλημμένο ένα κάθισμα κενό προς όλες τα κατευθύνσεις και ειδική σήμανση για το πού επιτρέπεται να καθίσει επιβάτης και πού όχι, προκειμένου να τηρούνται αποστάσεις.
Στις καμπίνες θα τηρείται η αναλογία ένας επιβάτης ανά καμπίνα ή μέχρι 4 επιβάτες αν πρόκειται για οικογένεια σε μία κράτηση. Θα πρέπει η καμπίνα να αερίζεται με φυσικό τρόπο εάν είναι εφικτό ή διαφορετικά με τεχνητό τρόπο και να παραμένει άδεια με ανοιχτή την πόρτα μετά τον καθαρισμό και την απολύμανση για τουλάχιστον 3 ώρες πριν τη χρήση της από τους επόμενους επιβάτες.
Αναλυτικά όλο το σχέδιο σύμφωνα με δημοσίευμα του newmoney.gr
Μέγιστος επιτρεπόμενος αριθμός επιβατών στα ταχύπλοα επιβατηγά πλοία της ακτοπλοΐας στους χώρους της οικονομικής και στους χώρους της διακεκριμένης θέσης είναι ίσος με 50% του μέγιστου επιτρεπόμενου αριθμού που ορίζει η ισχύουσα νομοθεσία.
Στα καθίσματα αεροπορικού τύπου η κατανομή θέσεων θα είναι τέτοια ώστε να τηρείται η αρχή ένα κάθισμα κατειλημμένο ένα κάθισμα κενό προς όλες τα κατευθύνσεις και ειδική σήμανση για το πού επιτρέπεται να καθίσει επιβάτης και πού όχι, προκειμένου να τηρούνται αποστάσεις.
Μηχανικός αερισμός
Σε περίπτωση διακοπτόμενης λειτουργίας του πλοίου (το πλοίο λειτουργεί μόνο για συγκεκριμένες ώρες της ημέρας) θα πρέπει το σύστημα αερισμού να μην σταματάει καθόλου. Κατά την διάρκεια που είναι άδειο θα πρέπει να λειτουργεί το σύστημα αερισμού αλλά σε μειωμένη ταχύτητα. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να μειώνεται η παροχή του αέρα δύο ώρες μετά την εκκένωση του πλοίου και να ξανά αυξάνεται η ροή του αέρα στην ονομαστική παροχή δύο ώρες πριν την λειτουργία του πλοίου.
Ο εξαερισμός των αποχωρητηρίων θα πρέπει να λειτουργεί μόνιμα.
Ο ρυθμός ανανέωσης του αέρα στους χώρους θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν μεγαλύτερος.
Φυσικό αερισμός
Τα εξωτερικά παράθυρα και οι πόρτες του πλοίου θα πρέπει να ανοίγονται για περισσότερο χρόνο από ότι συνηθίζεται.
Στην περίπτωση που τα αποχωρητήρια έχουν αυτόνομο σύστημα εξαερισμού (π.χ. με ανεμιστήρα, ή απλός αεραγωγό) τότε θα πρέπει να αποφεύγεται το άνοιγμα των παραθύρων των αποχωρητηρίων. Στην περίπτωση που υπάρχουν μόνο παράθυρα για τον εξαερισμό των αποχωρητηρίων θα πρέπει να ανοίγονται συγχρόνως και άλλα παράθυρα σε διπλανούς χώρους.
Θέρμανση-Ψύξη-Κλιματισμός
Η θερμοκρασία και η υγρασία του αέρα θα πρέπει να ρυθμίζονται όπως συνήθως για την επίτευξη θερμικής άνεσης. Στην περίπτωση που η κεντρική μονάδα διαχείρισης αέρα έχει διατάξεις για την ανάκτηση αέρα (όπως εναλλάκτες θερμότητας με ρότορα και εναλλάκτες θερμότητας αντίθετης ροής), θα πρέπει αυτά να βρίσκονται σε καλή κατάσταση και να συντηρούνται σωστά. Θα πρέπει να επιθεωρούνται τακτικά και να επιβεβαιώνεται ότι δεν υπάρχει διαφορά πίεσης μεταξύ του εισερχόμενου αέρα και του εξερχόμενου. Στην περίπτωση που λειτουργούν σωστά, οι διαρροές μεταξύ του εσωτερικού και εξωτερικού αέρα θα είναι μικρές. Στην περίπτωση που υπάρχει υποψία διαρροής θα πρέπει οι διατάξεις αυτές να παρακάμπτονται.
Η κεντρική ανακυκλοφορία του αέρα θα πρέπει να διακοπεί έστω και αν το σύστημα δεν είναι μπορεί να ικανοποιήσει τις θερμικές ανάγκες του πλοίου χωρίς ανακυκλοφορία.
Η ανακυκοφορία σε τοπικό επίπεδο (ανακυκλοφορία του αέρα μέσα σε ένα δωμάτιο) θα πρέπει να αποφεύγεται για να μην δημιουργεί επανααιώρηση σωματιδίων. Παραδείγματα συσκευών που δημιουργούν ανακυκλοφορία σε τοπικό επίπεδο είναι τα fan coils (είτε οροφής, είτε επιδαπέδια) και τα οικιακά κλιματιστικά (τύπου split). Στην περίπτωση που η θέρμανση/ψύξη του χώρου εξαρτάται από αυτές τις συσκευές (δεν υπάρχει κεντρική θέρμανση/ψύξη αέρα) και η χρήση τους δεν μπορεί να αποφευχθεί θα πρέπει οι ανεμιστήρες των συσκευών αυτών να λειτουργούν συνεχόμενα.
– Σχέδιο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση συμβάντων COVID-19
Όλα τα πλοία πρέπει να διαθέτουν σχέδιο για την πρόληψη και την αντιμετώπιση συμβάντων COVID-19 το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και τις διαδικασίες απομόνωσης των ύποπτων περιστατικών COVID-19. Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η εκπαίδευση των πληρωμάτων για την εφαρμογή του σχεδίου όπως περιγράφεται στα έγγραφα οδηγιών του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας και του EU HEALTHY GATEWAYS:
Το σχέδιο δράσης θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει τα παρακάτω:
Α. Μέτρα πρόληψης
Κανονισμός για την ατομική υγιεινή
Κανονισμός για τη χρήση Μέσων Ατομικής Προστασίας
Επιτήρηση συμπτωμάτων για τα πληρώματα και τους επιβάτες και καταγραφή σε αρχείο
Διαδικασίες αντιμετώπισης ύποπτου κρούσματος (προσωρινή απομόνωση, διευθέτηση για ιατρική και εργαστηριακή εξέταση σε λιμάνι προορισμού που διαθέτει αυτό το δυναμικό)
Πρωτόκολλο καθαριότητας και απολύμανσης χώρων
Πρωτόκολλο καθαριότητας λινών και ιματισμού
Καταγραφή και πρωτόκολλο καθαριότητας περιστατικού εμετού ή άλλων σωματικών υγρών στο περιβάλλον
Διαχείριση τροφίμων
Διαχείριση πόσιμου νερού
Επικοινωνία μεταξύ των εργαζομένων
Διαχείριση δεδομένων τα οποία καταχωρούνται στο Έντυπο Δημόσιας Υγείας Εντοπισμού Επιβατών/Πληρωμάτων (Passenger/Crew Locator Forms, PLF) και στο Έντυπο-ερωτηματολόγιο δήλωσης υγείας πριν την επιβίβαση
Β. Μέτρα αντιμετώπισης σε περίπτωση εμφάνισης κρούσματος
Απομόνωση ύποπτου κρούσματος
Συνεργασία με τον ΕΟΔΥ για την ιχνηλάτιση και την καραντίνα των επαφών
Καθαριότητα και απολύμανση μολυσμένων χώρων, αντικειμένων και εξοπλισμού, καθημερινή και τελική καθαριότητα και απολύμανση
Στρατηγική ενημέρωσης επαφών μετά την εμφάνιση κρούσματος
Μέτρα για τον περιορισμό της εισαγωγής κρουσμάτων COVID-19 στα επιβατηγά πλοία
Εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού
Οι εταιρίες θα πρέπει να παρέχουν εκπαίδευση και οδηγίες στα μέλη του πληρώματος σχετικά με την αναγνώριση των σημείων και των συμπτωμάτων της λοίμωξης COVID-19.
Θα πρέπει να υπενθυμίζονται στα μέλη του πληρώματος οι διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται όταν ένας επιβάτης ή μέλος του πληρώματος επί του πλοίου εμφανίζει σημεία και συμπτώματα ενδεικτικά της λοίμωξης COVID-19 (για παράδειγμα, να ενημερώσει τον προϊστάμενο του ή καθορισμένο μέλος του πληρώματος ή ιατρικό προσωπικό εάν διαθέτει το πλοίο και να εκτελέσει τα καθήκοντα του με βάση τη θέση εργασίας του).
Θα πρέπει να παρέχονται πληροφορίες στα μέλη του πληρώματος για την άμεση αναφορά των σχετικών συμπτωμάτων της λοίμωξης COVID-19 στον προϊστάμενό τους και στο ιατρικό προσωπικό και για τους ίδιους και για άλλα μέλη του πληρώματος ή επιβατών.
Τα μέλη του πληρώματος που εμφανίζουν συμπτώματα συμβατά με αυτά της λοίμωξης COVID-19 θα πρέπει άμεσα να αποχωρούν από το πόστο εργασίας τους και να ακολουθούνται οι οδηγίες που περιγράφονται στην παράγραφο .
Μέτρα πριν την επιβίβαση κατά την έκδοση και αγορά εισιτηρίων
Ενημέρωση των ταξιδιωτών
Τα πρακτορεία πώλησης εισιτηρίων, οι ταξιδιωτικές εταιρείες και τα ταξιδιωτικά γραφεία πρέπει να παρέχουν στους ταξιδιώτες κατά την έκδοση των εισιτήριων και πριν από το ταξίδι πληροφορίες για θέματα υγείας.
Σε αυτό το πλαίσιο, θα παρέχονται πληροφορίες σχετικά με:
Το γεγονός ότι δεν θα πρέπει να ταξιδέψουν εάν έχουν έρθει σε επαφή με ασθενή COVID-19 χωρίς την χρήση των μέσων ατομικής προστασίας τις τελευταίες 14 ημέρες πριν το ταξίδι, τα συμπτώματα του COVID-19, τους κινδύνους για την υγεία για τις ευπαθείς ομάδες και τη σύσταση για την αποφυγή ταξιδιών εντός και εκτός Ελλάδας όλων των ατόμων που ανήκουν στις ομάδες αυξημένου κινδύνου δηλαδή άτομα ηλικίας άνω των 70 ετών ή οποιασδήποτε ηλικίας με υποκείμενα σοβαρά χρόνια νοσήματα (καρδιαγγειακά νοσήματα, σακχαρώδης διαβήτης, νοσήματα του αναπνευστικού) και άτομα με ανοσοκαταστολή, τη σημασία των προληπτικών μέτρων (κοινωνική απόσταση, συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό ή εναλλακτικά χρήση αλκοολούχου διαλύματος περιεκτικότητα αλκοόλης 70%, η χρήση γαντιών δεν υποκαθιστά το πλύσιμο των χεριών, κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή φτέρνισμα, αποφυγή επαφής των χεριών με στόμα, μύτη ή μάτια για πρόληψη διασποράς μικροβίων, αποφυγή επαφής με άτομα που έχουν συμπτώματα του αναπνευστικού), τους κανονισμούς και τα προληπτικά μέτρα επί του πλοίου (π.χ. υποχρεωτική χρήση υφασμάτινης μάσκας σε όλους τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους τις οποίες θα προμηθεύονται οι ίδιοι), τα μέτρα ελέγχου κατά την επιβίβαση και τη σύσταση για έγκαιρη προσέλευση για τη διευκόλυνση της διαδικασίας ελέγχου πριν την επιβίβαση, άμεση δήλωση στο πλήρωμα του πλοίου εάν αναπτύξουν συμπτώματα του αναπνευστικού κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, άμεση αναζήτηση ιατρικής βοήθειας εάν αναπτύξουν συμπτώματα του αναπνευστικού μετά το ταξίδι και ενημέρωση του ιατρού τους για το ιστορικό ταξιδιού.
Οι εταιρείες και τα γραφεία οφείλουν να ενημερώνουν τους ταξιδιώτες ότι είναι πιθανή η άρνηση της επιβίβασης τους στο πλοίο σε περίπτωση που έχουν νοσήσει ή έχουν έρθει σε επαφή χωρίς τη χρήση Μέτρων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) με επιβεβαιωμένο κρούσμα το οποίο έχει νοσήσει από λοίμωξη COVID-19 ή στη μη συμμόρφωση τους με τους κανόνες πρόληψης της μετάδοσης (χρήση ΜΑΠ, κοινωνική απόσταση κ.α.) όπως αυτά περιγράφονται στις παρακάτω παραγράφους.
Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για την ενημέρωση του επιβατικού κοινού θα αναρτώνται στις ιστοσελίδες των εταιριών και στα συστήματα ηλεκτρονικής κράτησης με υποχρέωση ανάγνωσης αυτών προκειμένου να ολοκληρωθεί η κράτηση.
Μέτρα κατά την επιβίβαση
Κοινωνική απόσταση
Διατήρηση της κοινωνικής απόστασης με υιοθέτηση μέτρων ειδικής σήμανσης και ελεγχόμενης εισόδου, ώστε να τηρείται ελάχιστη απόσταση 1,5 μέτρων μεταξύ των επιβατών (και ταυτόχρονη χρήση υφασμάτινης μάσκας). Τα άτομα που λόγω αναπνευστικών παθήσεων δεν ανέχονται την πολύωρη χρήση μάσκας θα πρέπει να τηρούν απόσταση μεγαλύτερη των 2 μέτρων. Το πλήρωμα του πλοίου θα πρέπει να επιβλέπει τη διαδικασία και την τήρηση των προβλεπόμενων αποστάσεων.
Μέτρα ελέγχου εισόδου κατά την επιβίβαση (pre-boarding entry screening)
Θα πρέπει να εφαρμόζονται μέτρα ελέγχου πριν την επιβίβαση (pre-boarding entry screening) όπως περιγράφονται παρακάτω με στόχο την αξιολόγηση των επιβατών για τυχόν συμπτώματα ή προηγούμενη έκθεση σε ασθενείς COVID-19.
Συμπλήρωση Έντυπου-ερωτηματολόγιου δήλωσης υγείας πριν την επιβίβαση
Το έντυπο θα χορηγείται πριν την επιβίβαση στο λιμάνι εκκίνησης του δρομολογίου για την ανίχνευση επιβατών που έχουν εκτεθεί στο νέο Κορωνοϊό (λοίμωξη COVID-19) ως μέρος της εφαρμογής μέτρων ελέγχου επιβίβασης των επιβατών το οποίο θα συμπληρώνουν και παραδίδουν στο πλοίο κατά την επιβίβαση. Πρότυπο του εντύπου παρουσιάζεται στο .
Τα μέλη του πληρώματος θα παραλαμβάνουν τα συμπληρωμένα έντυπα και θα τα αξιολογούν. Σε περίπτωση ανίχνευσης επιβατών οι οποίοι έχουν εκτεθεί στη λοίμωξη COVID-19 με κάποιον από τους τρόπους που περιγράφεται στο Έντυπο του τις τελευταίες 14 ημέρες, δεν θα επιτρέπεται η επιβίβαση.
Θερμομέτρηση
H θερμομέτρηση κατά την επιβίβαση θα μπορούσε να εντοπίσει τους επιβάτες οι οποίοι έχουν παρουσιάσει πυρετό από κάθε αιτιολογία. Η μέθοδος αυτή δεν μπορεί να αποκλείσει την είσοδο όλων των ατόμων που έχουν μολυνθεί από τον ιό SARS-CoV-2. Για παράδειγμα, δεν θα εντοπίσει τα άτομα τα οποία είναι παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα αλλά δεν όχι πυρετό ή τα άτομα που βρίσκονται στο χρόνο επώασης, είναι ασυμπτωματικά ή προ-συμπτωματικά. Επομένως ένα μικρό ποσοστό των κρουσμάτων θα μπορούσε να εντοπιστεί με τη μέτρηση της θερμοκρασίας του σώματος κατά την είσοδο τους στο πλοίο.
Συνιστάται η εφαρμογή της θερμομέτρησης των μελών του πληρώματος κατά την επιβίβαση για όλα τα επιβατηγά πλοία ακτοπλοΐας.
Συνιστάται η εφαρμογή της θερμομέτρησης κατά την επιβίβαση των επιβατών στα πλοία στο λιμάνι εκκίνησης του δρομολογίου, τα οποία εκτελούν δρομολόγια μεγαλύτερα των 3 ωρών έως τις 15 Ιουνίου, όπου τα επανεκτιμηθεί η εφαρμογή αυτού του μέτρου και των αποτελεσμάτων του.
Η θερμομέτρηση διεξάγεται από απόσταση με τη χρήση ηλεκτρονικών θερμόμετρων αποστάσεως χωρίς επαφή. Τα θερμόμετρα αυτά πρέπει να έχουν εγκριθεί για χρήση τους ως διαγνωστικά εργαλεία πυρετού και να χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή. Σε περίπτωση ανίχνευσης ατόμου με θερμοκρασία > 37.8οC δεν θα επιτρέπεται η επιβίβαση.
Ενημέρωση και έλεγχος για τη χρήση μέσων ατομικής προστασίας
Το πλήρωμα του πλοίου θα ενημερώνει τους επιβάτες κατά την επιβίβαση ότι η χρήση υφασμάτινης μάσκας ή υφάσματος για την κάλυψη της μύτης και του στόματος για όλη τη διάρκεια παραμονής των επιβατών σε όλους τους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς χώρους των πλοίων είναι υποχρεωτική. Σε περίπτωση που οι επιβάτες δεν διαθέτουν μάσκες ή αρνούνται τη συμμόρφωση για τη χρήση μάσκας δεν θα επιτρέπεται η επιβίβαση.
Άρνηση επιβίβασης
Με βάση τα παραπάνω εάν τα μέλη του πληρώματος που διεξάγουν τα μέτρα ελέγχου κατά την επιβίβαση (pre-boarding entry screening) διαπιστώσουν ότι:
ο επιβάτης έχει συμπτώματα συμβατά με λοίμωξη COVID-19
οι απαντήσεις του στο Έντυπο-ερωτηματολόγιο δήλωσης υγείας πριν την επιβίβαση δείχνουν ότι έχει έρθει σε επαφή με άτομο με λοίμωξη COVID-19
ο επιβάτης αρνείται τη χρήση υφασμάτινης μάσκας επί του πλοίου
θα απαγορεύεται η επιβίβαση του στο πλοίο και θα εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις για την χρήση των εισιτηρίων σε μεταγενέστερη ημερομηνία ή την ακύρωσή τους.
Στις περιπτώσεις (i) και (ii) θα απαγορεύεται το ταξίδι για 14 μέρες ή εάν είχε νοσήσει ο ίδιος θα πρέπει να φέρει ιατρική βεβαίωση η οποία αναφέρει ότι πληρούνται τα κριτήρια όπως αυτά ορίζονται από τον ΕΟΔΥ για τη διακοπή των μέτρων προφύλαξης σε ασθενή με COVID-19.
Μέτρα για την πρόληψη και τον περιορισμό της μετάδοσης του COVID-19 κατά τη διάρκεια του ταξιδιού
Διατήρηση της κοινωνικής απόστασης επί του πλοίου
Συνιστάται η αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων των επιβατών και του πληρώματος εντός του πλοίου. Για την αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων συνιστάται η καθοδήγηση των επιβατών στις καμπίνες και στις θέσεις τους από μέλη του πληρώματος.
Οπού υπάρχουν μόνιμα μη μετακινούμενα καθίσματα είτε στο εσωτερικό είτε στον εξωτερικό χώρο να υπάρχει ειδική σήμανση για το πού επιτρέπεται να καθίσει επιβάτης και πού όχι, προκειμένου να τηρούνται αποστάσεις.
Σε όλους τους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς χώρους να τηρείται η απόσταση τουλάχιστον 1,5 μέτρων και υποχρεωτική χρήση υφασμάτινης μάσκας. Τα μέλη του πληρώματος θα ελέγχουν την τήρηση των μέτρων κοινωνικής απόστασης σε όλους τους χώρους.
Θα πρέπει να υπάρχει ειδική επιδαπέδια σήμανση σε όλα τα πιθανά σημεία συγχρωτισμού επιβατών όπως reception, εξυπηρέτηση επιβατών σε μπαρ, εστιατόρια, σημεία πώλησης/καταστήματα, κοινόχρηστες τουαλέτες ώστε να τηρούνται οι απαιτούμενες αποστάσεις των 1,5 μέτρων.
Για την προστασία των μελών του πληρώματος συνιστάται η τοποθέτηση προστατευτικού διαχωριστικού στις reception και εξυπηρέτηση επιβατών σε μπαρ και εστιατόρια.
Στις κοινόχρηστες τουαλέτες θα εισέρχεται ο ελάχιστος αριθμός επιβατών ώστε να τηρείται η απαιτούμενη κοινωνική απόσταση των 1,5 μέτρων μεταξύ των επιβατών.
Συνίσταται η μη χρήση ανελκυστήρων. Αν η χρήση τους θεωρηθεί αναγκαία, η πληρότητα σε σχέση με το επιτρεπόμενο όριο θα πρέπει να είναι 40%. Σε περίπτωση ύπαρξης κυλιόμενων κλιμάκων δεν επιτρέπεται η χρήση ανελκυστήρα παρά μόνο σε ΑΜεΑ, σε ηλικιωμένα άτομα ή για χρήση τροφοδοσίας.
Εφαρμογή κανόνων ατομικής υγιεινής και προστασίας
Θα πρέπει να εφαρμόζεται η υγιεινή των χεριών από επιβάτες και πλήρωμα με σαπούνι και νερό. Αν τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα. Η χρήση γαντιών δεν υποκαθιστά την υγιεινή των χεριών.
Εκτός από την είσοδο του πλοίου θα πρέπει να υπάρχουν σταθμοί αντισηπτικών (περιεκτικότητας 70% σε αλκοόλη) και σε διάφορα σημεία του πλοίου όπως στις κοινόχρηστες τουαλέτες, στη reception, στα σημεία εξυπηρέτησης επιβατών όπως μπαρ και εστιατόρια.
Θα πρέπει να εφαρμόζεται σωστά η ορθή αναπνευστική υγιεινή, δηλαδή η κάλυψη του στόματος και της μύτης με χαρτομάντιλο κατά τον πταρμό και τον βήχα και στη συνέχεια απόρριψη αυτού σε πλαστική σακούλα και εφαρμογή αντισηπτικού στα χέρια. Για αυτό το σκοπό, σε εμφανές σημείο σε διάφορα μέρη του πλοίου θα πρέπει να έχει ληφθεί πρόνοια για τον αντίστοιχο εξοπλισμό (χαρτομάντιλα ή χάρτινες πετσέτες και γάντια μιας χρήσεως, πλαστική σακούλα, κ.λπ.).
Οι εταιρίες θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες στους επιβάτες και εκπαίδευση στα μέλη των πληρωμάτων σχετικά με τα μέτρα ατομικής υγιεινής:
Τεχνικές πλυσίματος χεριών (συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, η χρήση γαντιών δεν υποκαθιστά την υγιεινή των χεριών).
Πότε συνιστάται η χρήση αντισηπτικών αντί για πλύσιμο των χεριών (πχ. εάν τα χέρια δεν είναι εμφανώς λερωμένα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά αλκοολούχο διάλυμα).
Μετά από ποιες δραστηριότητες θα πρέπει να πλένονται τα χέρια π.χ. τα χέρια πρέπει να πλένονται μετά από κάθε επαφή με άλλο άτομο ή τις αναπνευστικές εκκρίσεις αυτού (σάλια, σταγονίδια), με αντικείμενα που αγγίζονται από άλλα άτομα όπως κουπαστές, χειρολαβές κ.α., πριν την τοποθέτηση της μάσκας, πριν και μετά από την αφαίρεση της μάσκας, πριν και μετά την αφαίρεση των γαντιών, μετά τη χρήση της τουαλέτας, πριν από το φαγητό, πριν ακουμπήσουμε το πρόσωπο κτλ.
Στη σχολαστική τήρηση των μέτρων υγιεινής, και συγκεκριμένα: αποφυγή επαφής των χεριών με το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια.
Αποφυγή επαφής με ασθενείς που έχουν συμπτώματα του αναπνευστικού.
Κατάλληλη διαχείριση αποβλήτων
Ορθή Χρήση Μέσων Ατομικής Προστασίας (μάσκα και γάντια)
Μέσα ατομικής προστασίας για επιβάτες και πλήρωμα
Είναι υποχρεωτική η χρήση προστατευτικής μάσκας (υφασμάτινη) για όλη τη διάρκεια παραμονής των επιβατών και του πληρώματος σε όλους τους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς χώρους των πλοίων.
Θα πρέπει να υπάρχουν επαρκή μέσα ατομικής προστασίας και να διανεμηθούν σε όλα τα μέλη του πληρώματος μαζί με τις οδηγίες για την ορθή χρήση τους. Πληροφορίες για τα μέσα ατομικής προστασίας για τα μέλη του πληρώματος ανάλογα και με τα καθήκοντα τους επί του πλοίου και την ορθή χρήση τους παρουσιάζονται στο Παράρτημα .
Θα πρέπει να παρέχονται πληροφορίες στους επιβάτες σχετικά με την υποχρεωτική χρήση μάσκας και τη σωστή χρήση της μέσω ενημερωτικών φυλλαδίων αναρτημένα σε εμφανείς χώρους των πλοίων και/ή προβολή ενημερωτικών σποτ και/ή ηχητικών μηνυμάτων.
Προμήθειες και εξοπλισμός
Θα πρέπει να υπάρχουν επαρκείς ιατρικές προμήθειες και εξοπλισμός για την αντιμετώπιση κρουσμάτων όπως περιγράφονται από τον οδηγό του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (WHO (2007) International Medical Guide for Ships 3rd edition).
Θα πρέπει να υπάρχουν επαρκείς ποσότητες αντισηπτικών, απολυμαντικών, μέσων ατομικής προστασίας και ειδών καθαρισμού.
Αερισμός και κλιματισμός
Οδηγίες για την καθαριότητα και την απολύμανση
Πρέπει να εφαρμόζεται η εγκύκλιος 30/3 /2020 Αριθμ. Πρωτ. Δ1γ/Γ.Π/οικ.21536 του Υπουργείου Υγείας, με θέμα: «Εφαρμογή μέτρων καθαρισμού και απολύμανσης σε πλωτά μέσα σε περίπτωση μεταφοράς ύποπτου ή επιβεβαιωμένου κρούσματος Covid-19».
Σημεία εξυπηρέτησης επιβατών όπως μπαρ, εστιατόρια, τραπεζαρίες και διαχείριση τροφίμων
Οι κανόνες υγιεινής των τροφίμων πρέπει να εφαρμόζονται σχολαστικά. Συστήνεται να μην λειτουργεί μπουφές με αυτό-σερβίρισμα των πελατών, αλλά τα τρόφιμα να παραδίδονται από το προσωπικό στους πελάτες κλειστά σε πακέτο. Τα μαχαιροπίρουνα, τα αλατοπίπερα και τα σχετικά να είναι μίας χρήσης. Οι δίσκοι, οι χαρτοπετσέτες, τα αναψυκτικά, τα καλαμάκια και τα σχετικά θα πρέπει να παραδίδονται από το προσωπικό στους πελάτες και οι πελάτες δεν πρέπει να τα συλλέγουν μόνοι τους.
Τα τραπέζια για την κατανάλωση του φαγητού θα πρέπει να λειτουργούν μόνο στον εξωτερικό χώρο. Μεταξύ των τραπεζιών θα υπάρχει απόσταση 2 μέτρων και σε κάθε τραπέζι μπορούν να κάθονται μέχρι 4 άτομα.
Διαχείριση υπόπτου περιστατικού COVID-19
Απομόνωση ύποπτου περιστατικού COVID-19 και διαχείριση επαφών
Εάν ένας επιβάτης ή μέλος του πληρώματος εμφανίσει συμπτώματα λοίμωξης COVID-19, θα πρέπει να θέτετε σε εφαρμογή το σχέδιο του πλοίου για την πρόληψη και αντιμετώπιση συμβάντων COVID-19 και να εφαρμόζονται τα παρακάτω:
Πρέπει να χορηγηθεί απλή χειρουργική μάσκα στον ασθενή για την αποφυγή περαιτέρω διασποράς σταγονιδίων. Σε κάθε περίπτωση, ο ασθενής πρέπει να καλύπτει το βήχα του (π.χ. με χαρτομάντηλο).
Ο ασθενής πρέπει να απομονωθεί σε καμπίνα ή σε άλλο ιδιαίτερο χώρο με ατομική τουαλέτα και σίτιση στην καμπίνα. Η πόρτα της καμπίνας πρέπει να παραμένει κλειστή.
Συνιστάται η αποφυγή επισκεπτηρίου στην καμπίνα. Αποφεύγεται η είσοδος άλλων ατόμων, αν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος, π.χ. παροχή φροντίδας, καθαριότητα καμπίνας. Συνιστάται να οριστεί συγκεκριμένο μέλος του πληρώματος για τη φροντίδα του ύποπτου κρούσματος, εάν είναι δυνατό, και να περιοριστεί στο ελάχιστο ο αριθμός των μελών πληρώματος που έρχονται σε επαφή με τον ασθενή.
Τα άτομα, που θα έρθουν σε επαφή με τον ασθενή (θα μπουν στην καμπίνα του), πρέπει να φορούν ΜΑΠ γάντια, απλή χειρουργική μάσκα, αδιάβροχη ρόμπα με μακριά μανίκια, προστατευτικά γυαλιά και ποδονάρια. Επιπλέον πρέπει να φροντίζουν, ώστε να τηρείται απόσταση τουλάχιστον 1 μέτρου.
Ο ΠΟΥ και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) έχουν καταρτίσει αναλυτικές κατευθυντήριες οδηγίες, που αναρτώνται στους παρακάτω συνδέσμους.
Ο χρησιμοποιημένος προστατευτικός εξοπλισμός (απλή χειρουργική μάσκα, γάντια, αδιάβροχη ρόμπα μιας χρήσης κτλ.) πρέπει να απορρίπτεται σε κάδο έξω από την πόρτα της καμπίνας ή το χώρο απομόνωσης και σε καμία περίπτωση να μην ξαναχρησιμοποιείται.
Μετά την απόρριψη του προστατευτικού εξοπλισμού πρέπει τα χέρια να πλένονται καλά με νερό και σαπούνι. Τονίζεται ότι η χρήση γαντιών δεν υποκαθιστά το πλύσιμο των χεριών, το οποίο και αποτελεί σημαντικότατο μέσο πρόληψης.
Γενικά μέτρα για όλο το πλήρωμα και τους επιβάτες
Το αρμόδιο μέλος του πληρώματος του πλοίου οφείλει να ενημερώσει τους επιβαίνοντες στο πλοίο για την εμφάνιση ύποπτου κρούσματος. Όλοι οι επιβαίνοντες στο πλοίο πρέπει να ενημερωθούν ότι οφείλουν: α) να αναφέρουν στα μέλη του πληρώματος εάν έχουν έρθει σε στενή επαφή με το ύποπτο κρούσμα χωρίς τη χρήση των μέσων ατομικής προστασίας και β) σε περίπτωση που ασθενήσουν, να ενημερώσουν αμέσως τις υγειονομικές αρχές.
Το αρμόδιο μέλος του πληρώματος οφείλει να αναζητήσει όλα τα άτομα, (στενές και περιστασιακές επαφές) και να συλλέξει και να επιβεβαιώσει τα στοιχειά στο Έντυπο Δημόσιας Υγείας Εντοπισμού Επιβατών/Πληρωμάτων (Passenger Locator Form, ) όπως τα ονόματα, τον αριθμό καμπίνας τους και το είδος της επαφής (διαμονή στην ίδια καμπίνα με τον ασθενή, παροχή φροντίδας στον ασθενή κλπ.). Οι στενές επαφές θα λάβουν οδηγία για παρακολούθηση της υγείας τους τις επόμενες 14 ημέρες. Εάν επιβεβαιωθεί εργαστηριακά το κρούσμα, οι στενές επαφές συνιστάται να παραμείνουν σε καραντίνα στην ξηρά, ή να επαναπατριστούν σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/travel-advice). Τα μέτρα καραντίνας μπορεί να περιλαμβάνουν ενεργό παρακολούθηση από τις αρχές δημόσιας υγείας του λιμένα, αποφυγή ταξιδιού, περιορισμό σε συγκεκριμένο χώρο (καραντίνα) και ιατρική αξιολόγηση, κατά την κρίση των αρμόδιων υγειονομικών αρχών. Για τη διευκόλυνση του έργου των αρχών δημόσιας υγείας είναι απαραίτητο όλοι οι επιβάτες και τα μέλη πληρώματος να είναι προσβάσιμοι δια τηλεφώνου.
Όλες οι στενές επαφές του ύποπτου κρούσματος πρέπει να συμπληρώσουν το δελτίο εντοπισμού επιβάτη (passenger locator form, PLF) και να λάβουν οδηγίες για τα συμπτώματα και τρόπο μετάδοσης της νόσου, ώστε να παρακολουθούν την υγεία τους για 14 μέρες από την έκθεση τους. Σε περίπτωση που εμφανίσουν συμπτώματα, οφείλουν να παραμείνουν απομονωμένοι σε ιδιαίτερο χώρο και επικοινωνήσουν με τις υπηρεσίες υγείας.
Ο υγειονομικός υπεύθυνος του πλοίου σε συνεργασία με την αρμόδια υγειονομική αρχή πρέπει να συστήσει τη γενική τήρηση των βασικών κανόνων υγιεινής.
Βιβλίο καταγραφής
Το περιστατικό του ύποπτου κρούσματος COVID-19 πρέπει να καταγραφεί στο ιατρικό βιβλίο του πλοίου, καθώς και τα μέτρα που ελήφθησαν.
Αναφορά της κατάστασης υγείας στο πλοίο
Σύμφωνα με τον Διεθνή Υγειονομικό Κανονισμό (ΔΥΚ 2005), ο υπεύθυνος του πλοίου πρέπει να ενημερώσει αμέσως την αρμόδια αρχή στον επόμενο λιμένα για κάθε κίνδυνο δημόσιας υγείας επί του πλοίου, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε περίπτωσης ασθένειας για την οποία υπάρχει υποψία ότι είναι μολυσματικού χαρακτήρα. Πριν από την άφιξη στον λιμένα, για τα πλοία που εκτελούν διεθνείς πλόες θα πρέπει να συμπληρώνεται η Ναυτιλιακή Δήλωση Υγείας (Maritime Declaration of Health-MDH) από τον καπετάνιο ή/και τον ιατρό και να αποσταλεί στην αρμόδια αρχή σύμφωνα με τις τοπικές απαιτήσεις στο λιμένα. Για πλοία σε εσωτερικές πλόες πρέπει να ενημερώνεται η αρμόδια αρχή πριν την άφιξη στο λιμένα με οποιοδήποτε άλλο μέσο. Ο καπετάνιος πρέπει να ενημερώσει την αρμόδια αρχή του λιμένος σχετικά με τον αριθμό των ταξιδιωτών (πλήρωμα και επιβάτες) που βρίσκονται στο πλοίο και να υποβάλει όλα τα έγγραφα που απαιτούνται. Ο καπετάνιος θα πρέπει να γνωρίζει σε ποια αρχή θα πρέπει να αναφέρει τυχόν ύποπτο περιστατικό μολυσματικής νόσου ή οποιονδήποτε άλλο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία επί του πλοίου.
Εάν κάποιο άτομο επί του πλοίου (μέλος του πληρώματος ή επιβάτης) παρουσιάζει συμπτώματα συμβατά με τη λοίμωξη COVID-19 (συμπεριλαμβανομένης της αιφνίδιας εμφάνισης τουλάχιστον ενός από τα ακόλουθα: βήχας, πυρετός ή δύσπνοια), αυτό πρέπει να αναφέρεται αμέσως στην αρμόδια αρχή με τους τρόπους που προαναφέρθηκαν. Είναι σημαντική η άμεση ενημέρωση των αρμόδιων υγειονομικών αρχών για να προσδιοριστεί εάν είναι διαθέσιμη στο λιμάνι η ικανότητα μεταφοράς, απομόνωσης, εργαστηριακής διάγνωσης και φροντίδας του ύποπτού περιστατικού COVID-19. Το πλοίο μπορεί να κληθεί να καταπλεύσει σε άλλο λιμάνι σε κοντινή απόσταση, εάν δεν είναι διαθέσιμο το απαραίτητο δυναμικό του λιμένα, ή εάν δικαιολογείται από την ιατρική κατάσταση που ύποπτου περιστατικού COVID-19. Είναι σημαντικό όλες οι διευθετήσεις να γίνονται το συντομότερο δυνατό ώστε να ελαχιστοποιηθεί η παραμονή υπόπτων περιστατικών στο πλοίο.
Αποβίβαση
Από τη στιγμή που θα εντοπιστεί ύποπτο κρούσμα COVID-19, στη συνέχεια του ταξιδιού και μέχρι να φτάσει το πλοίο στον τελικό του προορισμό δεν θα επιτρέπεται η επιβίβαση νέων επιβατών στους ενδιάμεσους προορισμούς αλλά μόνο η αποβίβαση επιβατών.
Ο ασθενής θα αποβιβαστεί στο επόμενο λιμάνι το οποίο διαθέτει το απαραίτητο δυναμικό για τη διαχείριση του περιστατικού. Όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για την περαιτέρω διαχείριση του περιστατικού θα γίνονται σύμφωνα με την αρμόδια αρχή και τις οδηγίες του ΕΟΔΥ.
Η απόφαση σχετικά με τη διαχείριση του περιστατικού και των στενών επαφών θα ληφθεί από την αρμόδια αρχή βάσει της εκτίμησης κινδύνου και της κατάστασης στην κοινότητα. Στη συνέχεια θα παρέχονται οδηγίες σχετικά με τη διαχείριση του ύποπτου περιστατικού και των στενών επαφών, τον καθαρισμό και την απολύμανση του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ.
