Η περιβαλλοντική καταστροφή δεν αποτελεί αθέλητη παρενέργεια, αλλά πρωταρχικό στόχο των πολέμων κατοχής.
Από τους David Whyte και Samira Homerang Saunders
Πολλοί στη διεθνή κοινότητα αρχίζουν επιτέλους να αποδέχονται ότι το οικοσύστημα της γης δεν μπορεί πλέον να αντέξει το βάρος της στρατιωτικής κατοχής. Οι περισσότεροι έχουν καταλήξει σε αυτό το αναγκαστικό συμπέρασμα, το οποίο διατυπώνεται με σαφήνεια στο τελευταίο σύνθημα του περιβαλλοντικού κινήματος “Καμία κλιματική δικαιοσύνη σε κατεχόμενη γη”, υπό το φως της φρίκης που παρακολουθούμε στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου.
Ενώ η συσχέτιση μεταξύ στρατιωτικής κατοχής και κλιματικής βιωσιμότητας μπορεί να είναι μια πρόσφατη ανακάλυψη για όσους ζουν σε σχετική ειρήνη και ασφάλεια, οι άνθρωποι που ζουν υπό κατοχή, και επομένως υπό τη συνεχή απειλή στρατιωτικής βίας, γνώριζαν πάντα ότι κάθε επίθεση με κατευθυνόμενο πύραυλο ή εκστρατεία αεροπορικού βομβαρδισμού από έναν στρατό κατοχής δεν είναι μόνο μια επίθεση σε αυτούς που στοχοποιούνται αλλά και στην ικανότητα της γης τους να συντηρεί τη ζωή.
Σε πρόσφατη ακρόαση με θέμα “Κρατική και περιβαλλοντική βία στη Δυτική Παπούα” υπό τη δικαιοδοσία του Μόνιμου Δικαστηρίου των Λαών (PPT) με έδρα τη Ρώμη, για παράδειγμα, ακούστηκε ότι η στρατιωτική κατοχή της Ινδονησίας, που διαρκεί πάνω από επτά δεκαετίες, έχει διευκολύνει μια “αργή γενοκτονία” του λαού της Παπούα όχι μόνο μέσω της πολιτικής καταστολής και της βίας, αλλά και της σταδιακής αποψίλωσης της δασικής περιοχής – μιας από τις μεγαλύτερες και πιο βιοποικιλιακές στον πλανήτη – που τους συντηρεί.
Η Δυτική Παπούα φιλοξενεί ένα από τα μεγαλύτερα ορυχεία χαλκού και χρυσού στον κόσμο, είναι η τοποθεσία μιας μεγάλης εγκατάστασης υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) της BP και είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη περιοχή φυτειών φοινικέλαιου και βιοκαυσίμων στην Ινδονησία. Όλες αυτές οι βιομηχανίες αφήνουν στο πέρασμά τους οικολογικά νεκρές ζώνες, και κάθε μία από αυτές διασφαλίζεται από στρατιωτική κατοχή.
Κατά την ακρόαση της PPT, ο διακεκριμένος δικηγόρος της Παπούα Yan Christian Warinussy μίλησε για τη σύνδεση μεταξύ της ανθρώπινης δυστυχίας στη Δυτική Παπούα και της εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων της περιοχής. Μόλις μια εβδομάδα αργότερα, πυροβολήθηκε και τραυματίστηκε από άγνωστο δράστη. Η Γραμματεία της PPT σημείωσε ότι η επίθεση έγινε αφού ο δικηγόρος απεικόνισε “την παρελθούσα και την τρέχουσα βία που διαπράττεται κατά του ανυπεράσπιστου άμαχου πληθυσμού και του περιβάλλοντος στην περιοχή”. Αυτό που συνέβη στον Warinussy ενίσχυσε για άλλη μια φορά το αδιαίρετο της στρατιωτικής κατοχής και της περιβαλλοντικής βίας.
Συνολικά, οι στρατοί σε όλο τον κόσμο ευθύνονται για σχεδόν το 5,5% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ετησίως – περισσότερο από τις αεροπορικές και ναυτιλιακές βιομηχανίες μαζί. Έρευνες από το Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου κατέληξαν πρόσφατα στο συμπέρασμα ότι οι εκπομπές μόνο από τις πρώτες 120 ημέρες αυτού του τελευταίου γύρου σφαγής στη Γάζα ήταν μεγαλύτερες από τις ετήσιες εκπομπές 26 μεμονωμένων χωρών- οι εκπομπές από την ανοικοδόμηση της Γάζας θα είναι υψηλότερες από τις ετήσιες εκπομπές περισσότερων από 135 χωρών, εξισώνοντάς τες με εκείνες της Σουηδίας και της Πορτογαλίας.
Αλλά ακόμη και αυτά τα συγκλονιστικά στατιστικά στοιχεία δεν μπορούν να ρίξουν αρκετό φως στη βαθιά σύνδεση μεταξύ της στρατιωτικής βίας και της περιβαλλοντικής βίας. Ο αντίκτυπος του πολέμου και της κατοχής στο κλίμα δεν είναι απλώς μια παρενέργεια ή μια ατυχής συνέπεια. Δεν πρέπει να περιορίσουμε την ανάλυσή μας για το τι συμβαίνει στη Γάζα, για παράδειγμα, σε έναν δυισμό των συνεπειών: η δολοφονία ανθρώπων από τη μία πλευρά και οι επιπτώσεις στο “περιβάλλον” από την άλλη. Στην πραγματικότητα, οι επιπτώσεις στους ανθρώπους είναι αδιαχώριστες από τις επιπτώσεις στη φύση. Η γενοκτονία στη Γάζα είναι επίσης μια οικοκτονία – όπως συμβαίνει σχεδόν πάντα με τις στρατιωτικές εκστρατείες.
Στον πόλεμο του Βιετνάμ, η χρήση τοξικών χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένου του Agent Orange, ήταν μέρος μιας σκόπιμης στρατηγικής για την εξάλειψη κάθε δυνατότητας για γεωργική παραγωγή, και έτσι ανάγκασε τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη γη τους και να μεταφερθούν σε “στρατηγικά χωριά”. Τα δάση, που χρησιμοποιούνταν από τους Βιετκόνγκ ως κάλυψη, κόπηκαν επίσης από τον αμερικανικό στρατό για να μειωθεί η ικανότητα του πληθυσμού για αντίσταση. Ο αντιπολεμικός ακτιβιστής και διεθνούς εμβέλειας δικηγόρος Richard Falk επινόησε τη φράση “οικοκτονία” για να την περιγράψει.
Με διαφορετικούς τρόπους, αυτό είναι που κάνουν όλες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις: μειώνουν τακτικά ή εξαλείφουν εντελώς την ικανότητα του “εχθρικού” πληθυσμού να έχει μια βιώσιμη ζωή και να διατηρεί την αυτονομία του πάνω στα δικά του αποθέματα νερού και τροφίμων.
Από το 2014, οι μπουλντόζες των παλαιστινιακών σπιτιών και άλλων βασικών υποδομών από τις ισραηλινές δυνάμεις κατοχής έχουν συμπληρωθεί από χημικό πόλεμο, με ζιζανιοκτόνα που ψεκάζονται από αέρος από τον ισραηλινό στρατό καταστρέφοντας ολόκληρες εκτάσεις καλλιεργήσιμης γης στη Γάζα. Με άλλα λόγια, η Γάζα έχει υποστεί μια στρατηγική “οικοκτονίας” σχεδόν πανομοιότυπη με αυτή που χρησιμοποιήθηκε στο Βιετνάμ από πολύ πριν από την 7η Οκτωβρίου.
Η κατοχική στρατιωτική δύναμη εργάζεται για να μειώσει, και τελικά να εξαλείψει εντελώς, την ικανότητα του παλαιστινιακού πληθυσμού να ζει βιώσιμα στη Γάζα εδώ και πολλά χρόνια. Από τις 7 Οκτωβρίου, διεξάγει έναν πόλεμο για να καταστήσει τη Γάζα εντελώς αβίωτη.
Όπως συμπέραναν οι ερευνητές του Forensic Architecture, τουλάχιστον το 50% των καλλιεργήσιμων εκτάσεων και των οπωρώνων στη Γάζα έχουν πλέον εξαφανιστεί εντελώς. Πολλοί αρχαίοι ελαιώνες έχουν επίσης καταστραφεί. Τα χωράφια με τις καλλιέργειες έχουν ξεριζωθεί με τη χρήση αρμάτων μάχης, τρακτέρ και άλλων οχημάτων. Οι εκτεταμένοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί μετέτρεψαν σε ερείπια τις εγκαταστάσεις παραγωγής θερμοκηπίων της Λωρίδας της Γάζας. Όλα αυτά δεν έγιναν κατά λάθος, αλλά σε μια σκόπιμη προσπάθεια να μείνει η γη ανίκανη να συντηρήσει τη ζωή.
Η ολοσχερής καταστροφή των εγκαταστάσεων ύδρευσης και αποχέτευσης και η συνεχιζόμενη απειλή λιμοκτονίας σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας δεν είναι επίσης ανεπιθύμητες συνέπειες, αλλά σκόπιμες τακτικές πολέμου. Ο ισραηλινός στρατός έχει καταστήσει όπλο την πρόσβαση σε τρόφιμα και νερό στην ανελέητη επίθεσή του στον πληθυσμό της Γάζας. Φυσικά, τίποτε από αυτά δεν είναι καινούργιο για τους Παλαιστίνιους εκεί, ή ακόμη και στη Δυτική Όχθη. Το Ισραήλ χρησιμοποιεί τις ίδιες τακτικές για να διατηρήσει την κατοχή του, να πιέσει τους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν τα εδάφη τους και να επεκτείνει την παράνομη επιχείρηση εποικισμού του εδώ και πολλά χρόνια. Από τις 7 Οκτωβρίου, έχει απλώς εντείνει τις προσπάθειές του. Τώρα εργάζεται με πρωτοφανή επείγοντα ρυθμό για να εξαλείψει τη μικρή ικανότητα που έχει απομείνει στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη να συντηρούν τη ζωή των Παλαιστινίων.
Ακριβώς όπως συμβαίνει με την κατοχή της Παπούα, η περιβαλλοντική καταστροφή δεν είναι μια ακούσια παρενέργεια αλλά ένας πρωταρχικός στόχος της ισραηλινής κατοχής της Παλαιστίνης. Η άμεση ζημιά που προκαλεί η στρατιωτική κατοχή στον επηρεαζόμενο πληθυσμό δεν είναι ποτέ ξεχωριστή από τη μακροπρόθεσμη ζημιά που προκαλεί στον πλανήτη. Για το λόγο αυτό, θα ήταν λάθος να προσπαθήσουμε να διαχωρίσουμε τη γενοκτονία από την οικοκτονία στη Γάζα ή οπουδήποτε αλλού. Όποιος ενδιαφέρεται να βάλει τέλος στον ανθρώπινο πόνο τώρα και να αποτρέψει την κλιματική καταστροφή στο μέλλον, θα πρέπει να αντιταχθεί σε όλους τους πολέμους κατοχής και σε όλες τις μορφές μιλιταρισμού που συμβάλλουν στην τροφοδότησή τους.
