Γράφει ο Ceteris Paribus
Ύστερα από το ναυάγιο και την προσωρινή διακοπή των διαπραγματεύσεων την προηγούμενη εβδομάδα, από χθες εκπέμπονται μηνύματα στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση: η νέα ελληνική πρόταση θεωρείται βάση συζήτησης και η αισιοδοξία για επίτευξη συμφωνίας έως την Τετάρτη ή έστω μέχρι το τέλος της εβδομάδας θεωρείται πλέον σχεδόν σίγουρη.
Η συμφωνία αυτή, κατά τα φαινόμενα και κατά τα διαρρέοντα από διεθνή μέσα ενημέρωσης, θα έχει τα εξής δομικά χαρακτηριστικά:
α. Πρωτογενή πλεονάσματα στο ύψος που απαιτούσαν οι δανειστές: 1% το 2015 και 2% το 2016.
β. Για την επίτευξή τους θα υλοποιηθούν μέτρα συνολικού ύψους 8 δισ. ευρώ για το 2015 και το 2016, κατά κύριο λόγο στους τομείς της φορολογίας και του ασφαλιστικού.
γ. Στη συμφωνία θα περιλαμβάνεται σαφής πρόβλεψη για αναδιάρθρωση του χρέους και «πακέτο» για ανθρωπιστική βοήθεια και επενδύσεις.
Ο Αλέξης Τσίπρας και η κυβέρνηση επενδύουν πολλές ελπίδες ότι η συμφωνία θα είναι διαχειρίσιμη στο εσωτερικό σε δύο στοιχεία: Πρώτο, στο γεγονός ότι η κατανομή των βαρών των 8 δισ. ευρώ έχει πιο φιλολαϊκές όψεις. Δεύτερο, ότι η αναδιάρθρωση του χρέους και το «πακέτο» για ανθρωπιστική βοήθεια και επενδύσεις θα αντισταθμίσει τις εντυπώσεις και τις υφεσιακές πιέσεις εξαιτίας των μέτρων.
Το πλαίσιο πολιτικής που με μια συμφωνία με τέτοια χαρακτηριστικά αποδέχεται η κυβέρνηση μπορεί να χαρακτηριστεί σοσιαλφιλελεύθερο. Μετατοπίζει σαφώς τον ΣΥΡΙΖΑ από το χώρο της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ή… Άκρας Αριστεράς, όπως χαρακτηριζόταν στην Ευρώπη και διεθνώς) στο χώρο της φιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατίας με «κοινωνικό πρόσωπο». Η μετατόπιση είναι οξεία και είναι αδύνατον να μην προκαλέσει τριγμούς στο κυβερνών κόμμα αλλά και «καραμπόλες» σε όλο το πολιτικό φάσμα.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει προφανώς εκτιμήσει ότι θα επιβιώσει ότι θα επιβιώσει πολιτικά αυτών των τριγμών. Μάλιστα οι συνεργάτες του που το τελευταίο διάστημα τον ενθαρρύνουν να αποδεχτεί έναν τέτοιο επώδυνο συμβιβασμό, θεωρούν πως μπορεί να ηγεμονεύσει στο πολιτικό σκηνικό και να αποτελέσει τον «ηγέτη της επόμενης δεκαετίας», με δεδομένη την αναξιοπιστία των μνημονιακών πολιτικών του αντιπάλων. Βάσει αυτών των υπολογισμών, ο Σαμαράς θα φύγει από την ηγεσία και μια πιο κεντρώα εκδοχή της ΝΔ θα εμφανιστεί, το ΠΑΣΟΚ της Φώφης Γεννηματά, το διαλυμένο ΚΙΔΗΣΟ και η διαλυμένη ΔΗΜΑΡ θα δορυφοροποιηθούν γύρω από τον σοσιαλφιλελεύθερα μεταλλαγμένο ΣΥΡΙΖΑ, η Χρυσή Αυγή δεν θα ανακάμψει.
Η δεύτερη δέσμη αισιόδοξων επιχειρημάτων κάνει λόγο για ολοκλήρωση του υφεσιακού κύκλου «εκκαθάρισης» της ελληνικής οικονομίας, που ύστερα από την επάνοδο της ηρεμίας και της ασφάλειας λόγω επίτευξης συμφωνίας, θα βαδίσει σε ένα κύκλο ανάπτυξης έστω και με μέτριους ρυθμούς μεταξύ 1,5 και 2,5%. «Θα διαχειριστούμε την ανάπτυξη», λένε οι αισιόδοξοι σύμβουλοι…
Τέλος, απαλλαγμένος από το βραχνά της χρεοκοπίας, ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορέσει να υλοποιήσει μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, φιλοτεχνώντας το προφίλ «εθνικού ηγέτη».
Για το βαρύ άχθος και άγος των 8 δισ. νέων μέτρων, η ίδια αφήγηση λέει ότι από τη μια η ανάπτυξη και από την άλλη το «πακέτο» ανθρωπιστικής βοήθειας θα αντισταθμίσουν σε κάποιο βαθμό το μνημονιακό χαρακτήρα της κυβερνητικής πολιτικής.
Οι πιο τολμηροί εξ όσων εμπνέονται από τέτοια επιχειρήματα και προσδοκίες, δεν κρύβουν την πηγή της έμπνευσής τους: τον Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας. Όταν το χειμώνα του 2013 ο Αλέξης Τσίπρας, στο πλαίσιο του πρώτου γύρου των διεθνών του συναντήσεων επισκέφτηκε τη Βραζιλία, είχε επαινέσει την ηγεσία της χώρας για το γεγονός ότι «ανέστησε τη χώρα της και το λαό της».
Ο Λούλα ντα Σίλβα ηγούνταν ενός κόμματος (του Κόμματος Εργασίας – PT), το οποίο μέχρι να προσεγγίσει την εξουσία δεν ήταν λιγότερο ριζοσπαστικό από τον ΣΥΡΙΖΑ. Εμπνεύστηκε μια διαδικασία «αποθέρμανσης» που επαναπροσανατόλισε το κόμμα του στο ρεαλισμό της σοσιαλφιλελεύθερης πολιτικής. Κατάφερε έτσι να αναρριχηθεί στην εξουσία και να μακροημερεύσει σε αυτήν, αφού απέκτησε μια ανθεκτική κοινωνική βάση στα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα, με μια πολιτική αντιστάθμισης των σοσιαλφιλελεύθερων επιλογών μέσω της κοινωνικής πολιτικής – τα μαζικά συσσίτια και οι πολιτικές για τα πιο εξαθλιωμένα στρώματα υπήρξαν το «εισιτήριο» για την εξασφάλιση αυτής της στέρεης κοινωνικής βάσης. Η Βραζιλία αναπτύχθηκε με υψηλούς ρυθμούς, έγινε περιφερειακή δύναμη, συμμετείχε στη συγκρότηση των BRICKS.
Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να πετύχει έναν ανάλογο άθλο; Μπορεί να γίνει ο «Λούλα» της Μεσογείου; Η απάντηση θα δοθεί σύντομα…
