Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Αν πάψουν οι «κουμπάρες» και άλλα φροϋδικά ή μεταφυσικά παίγνια, με οικονομική και γεωπολιτική ασφαλώς υποδήλωση, να χαρακτηρίζουν τις ελληνορωσικές σχέσεις, τότε αυτές θα μπορούσαν να μεταβληθούν σε σοβαρές και ισχυρές σχέσεις φίλων, όπου ο ένας θα μπορούσε να εμπιστεύεται τον άλλον.
Γνωρίζεις, αναγνώστη μου, την αρνητική γνώμη μου για το καθεστώς που έχει διαμορφώσει βήμα-βήμα ο Βλαντιμίρ Πούτιν στη Ρωσία, όπως ίσως και τις σοβαρές ενστάσεις μου όχι τόσο ως προς την εξωτερική του πολιτική αυτή καθ΄εαυτή, αλλά ως προς τον τρόπο που αυτή αρθρώνεται ως προπαγάνδα και κεντρικό πολιτικό αφήγημα. Είναι δραματικά υποκριτική, παραπλανητική, ψευδο-αυτοκρατορική και ενισχύει τον φασισμό στην Ευρώπη και τον αριβισμό στην Ευρασία – που αποτελεί μαζί με την ΕΕ την περιοχή του ιδιαίτερου επιστημονικού μου ενδιαφέροντος.
Ως προς τις ελληνορωσικές σχέσεις επί Πούτιν το γενικό πολιτικό σχήμα είναι επίσης έντονα υποκριτικό, παραπλανητικό και «συμπλεγματικό», σαν σε ένα συζυγικό ζευγάρι, όπου ο ένας απατάει τον άλλον και σαν η ελληνική ηγεσία να παίζει διαρκώς τις κουμπάρες με τη ρωσική. Αυτό δεν είναι καλό και ωφέλιμο, ούτε θα πρέπει να επιτρέψουμε η Ορθοδοξία να μετατραπεί σε «master signifier», σε ένα κενό περιεχομένου αφηγηματικό στοιχείο που θα γεμίζει ανάλογα με τις συγκυριακές ανάγκες αντιπερισπασμού της ρωσικής ή/και της ελληνικής ηγεσίας. Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιεί ο ένας τον άλλον, όποτε κρίνει πως αυτό εξυπηρετεί τις συγκυριακές του ανάγκες στο πλαίσιο του ανταγωνισμού ή των δυσκολιών του με την ΕΕ ή την Τουρκία.
Αν κάπου έχει απόλυτη εφαρμογή το «οι καλοί και ανυπόκριτοι λογαριασμοί κάνουν τους καλούς φίλους», αυτό ισχύει σήμερα για τις ελληνορωσικές σχέσεις. Και ειλικρινά πιστεύω πως αυτές έχουν μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης τόσο στον εμπορικό, όσο και στον πολιτισμικό και πολιτικό /διπλωματικό τομέα.
Με χαρά, λοιπόν, θα δω τον Ρώσο Πρόεδρο να έρχεται σε λίγες ώρες στην Αθήνα και θα περίμενα μια «αρμόζουσα» υποδοχή χωρίς φυσικά φανφάρες και καραγκιοζιλίκια! Κακώς έχει σχεδιαστεί στο αεροδρόμιο να τον υποδεχτεί ο υπουργός Άμυνας Π. Καμμένος! Άλλος παράγοντας θα έπρεπε να είναι στη θέση του, αν θέλαμε να είμαστε σοβαροί και να αποφύγουμε παρεξηγήσιμους συνειρμούς.
Η Ελλάδα δεν πρέπει ποτέ να πάψει να επιδιώκει ζεστές και καθαρές σχέσεις εντιμότητας με τη Ρωσία, αντίθετα θα πρέπει να προστατεύει διαρκώς την ελληνορωσική φιλία από ψευδαισθήσεις, σπέκουλες, ιδεοληψίες, οικονομικούς ή/και πολιτικούς τυχοδιωκτισμούς, με πεδίο έμμεσης αναφοράς (προδήλωσης ή υποδήλωσης) την ΕΕ ή /και την Τουρκία. Εννοώ πως πρέπει να ορίσουμε και να διαπραγματευτούμε τη σχέση μας με τη Ρωσία σχετικά αυτόνομα και απροκατάληπτα. Όσο γίνεται πιο αυτόνομα από την ΕΕ και χωρίς να μπλέκουμε σε αυτήν τις σχέσεις μας με την Τουρκία, ή τις σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία. Παραγωγικό, πολύ θετικό και καρποφόρο θα ήταν να έπραττε το ίδιο στη συγκυρία και η ρωσική ηγεσία.
Δεν σε έχω συνηθίσει σε τέτοια γραφή, αναγνώστη μου, καθώς αποφεύγω να σχολιάζω με το «θα πρέπει» ή το «θα έπρεπε να…» (: normative approach), αλλά σήμερα δεν θα μπορούσα να πράξω διαφορετικά. Νομίζω πως αν Πούτιν και Τσίπρας πάψουν τα παιχνιδάκια που προκαλούν επικίνδυνες φαντασιώσεις σε ανώριμους πολιτικά και διαφόρων ειδών «αντιδυτικούς» και «τουρκοφάγους», θα έχουν συμβάλει στην ενίσχυση των ελληνορωσικών σχέσεων – πράγμα που είναι και η δική μου επιθυμία – χωρίς νταβατζηλίκια και αποσταθεροποιητικούς υπαινιγμούς. Προϋπόθεση όλων αυτών είναι ασφαλώς ο πλήρης διαχωρισμός της θεολογίας από την πολιτική και την στρατηγική. Αν μπλέξουμε τα «θρησκευτικά» με τη στρατηγική στην εξωτερική και εμπορική πολιτική, χαθήκαμε! Όποιος αγωνίζεται να φέρει τον κόσμο στο παρελθόν, τιμωρείται από το παρόν και εξευτελίζεται στο μέλλον!
