Γράφει ο Γιώργος Ευγενίδης
Για να μην κοροϊδευόμαστε, όταν ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Ντοναλντ Τραμπ ξεκίνησε να μιλάει κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας του δεν περίμενα τίποτα λιγότερο από αυτό που είδα. Αλλά, ομολογουμένως, όταν άκουσα τη φράση «American carnage» (αμερικανική σφαγή) που χρησιμοποίησε για να περιγράψει την «κατάρρευση» της χώρας του, με έπιασε μια ανατριχίλα.
Παρά τις όποιες περί του αντιθέτου προσδοκίες, ο Τραμπ δεν κάνει καμία προσπάθεια να κρύψει ποιος είναι, ούτε τι πρεσβεύει. Υποστηρίζει μια Αμερική του προστατευτισμού και μάλιστα με σαφή εθνικιστική ρητορική. Όποιοι έχετε διαβάσει ένα-δύο άρθρα της στήλης αυτής λογικά γνωρίζετε πως αυτή μας είναι ξένη. Από την άλλη όμως και παρά τους ευσεβείς πόθους ορισμένων (δυστυχώς το διάβασα και στην έγκυρη και έγκριτη Καθημερινή) ο Ομπάμα δεν θα μείνει για μια τρίτη θητεία, ούτε θα γίνει κάποιο θαύμα και ο Τραμπ θα εξαφανιστεί από προσώπου Γης.
Με άλλα λόγια: πρέπει να συνηθίσουμε στην ιδέα πως θα περάσουμε τα επόμενα χρόνια με έναν γκροτέσκο τύπο, όπως ο Τραμπ, στο υψηλότερο πολιτικό αξίωμα των ΗΠΑ. Τι να κάνουμε, δυστυχώς η ζωή τα έφερε έτσι.
Συνεπώς, το πραγματικό ερώτημα είναι πώς πάμε από εδώ και πέρα παρακάτω. Από τη στιγμή της νίκης του Τραμπ, οι κυβερνήσεις σε όλο τον δυτικό κόσμο προσπάθησαν να αποκωδικοποιήσουν τον νέο στρατηγικό εταίρο τους. Οι θέσεις του για την οικονομία, το εμπόριο, τις αμυντικές σχέσεις και τις αμυντικές συμμαχίες είχαν περιγραφεί grosso modo και κατά την προεκλογική περίοδο, αλλά όχι με σαφή τρόπο, ενώ παράλληλα δεν ήταν και λίγοι εκείνοι που εκτιμούσαν και εκτιμούν ακόμα πως υπάρχει διαφορά μεταξύ προεκλογικής εκστρατείας και προεδρίας.
Πράγματι, συνήθως αυτός είναι ο κανόνας, αλλά από την ομιλία του στην ορκωμοσία ο Τραμπ δεν έδειξε καμία απολύτως διάθεση να αλλάξει τόνο σε σχέση με την προεκλογική περίοδο. Αυτό και μόνο είναι ένα στοιχείο προβληματισμού, αλλά από την άλλη, σε μια χώρα με συγκεκριμένους κανόνες και δεδομένα checks and balances, δεν μπορεί κανείς να ελπίζει πως με αυτή τη ρητορική θα πάει πολύ μακριά.
Υπάρχει και μια ακόμα ενδιαφέρουσα άποψη: πως ο Τραμπ θα είναι ένας πρόεδρος εσωτερικής κατανάλωσης, όπου θα κάνει πολλά στο εσωτερικό της Αμερικής, ενώ εμφορούμενος από τις αρχές του προστατευτισμού, δεν αποκλείεται διεθνώς να κάνει ολίγιστες παρεμβάσεις και να διατηρήσει περίπου το status quo. Δεν είναι μια παράλογη αντίληψη και με δεδομένη την ιδιοσυγκρασία του Τραμπ δεν είναι και διόλου απίθανο να συμβεί κάτι τέτοιο. Αλλά, ακόμα και σε αυτό το ενδεχόμενο, η στασιμότητα εκ μέρους της Ουάσιγκτον, θα αλλάζει ορισμένους σημαντικούς συσχετισμούς διεθνώς.
Από εδώ και πέρα συνεπώς, οι κυβερνήσεις στη Δύση, οφείλουν να κάνουν δύο πράγματα: αφενός, να αποκωδικοποιήσουν τις προθέσεις Τραμπ, αυτό που δεν κατάφεραν σε αυτό το σχετικά νεφελώδες ως προς τις προθέσεις του, δίμηνο. Και αφετέρου να αποφύγουν φαινόμενα Τραμπ στο εσωτερικό τους, απαντώντας με πειστικό τρόπο στους προβληματισμούς πολλών πολιτών, οι οποίοι αισθάνονται πως το …τρένο φεύγει και τους προσπερνά. Διότι, αν δεν το κάνουν αυτό, τότε οι πολιτικοί τύπου Τραμπ που θα βρεθούμε ανώτερα και ανώτατα αξιώματα θα είναι όλο και περισσότεροι.
