Επτά και δέκα, χθες το απόγευμα, χτύπησε το κινητό μου και ήταν η κουμπάρα μου η Ελπίδα, την οποία εκτιμώ απεριόριστα καθότι έχει βαφτίσει τον μοναχογιό μου. «Ρε κουμπάρε – μου λέει – τι πρέπει να καταλάβω εγώ τώρα από αυτά που δείχνουν; Αν είναι έτσι, γίνομαι κι εγώ δημοσκόπος!».
Τι να της πω; Είχε δίκιο η γυναίκα. Ένα βίντεο που πρέπει να κρατήσουμε είναι αυτό της μετάδοσης του κοινού exit poll των Opinion, Alco, GPO, Marc, Metron Analysis και MRB, στις 7 το απόγευμα, απ’ όλα τα μεγάλα τηλεοπτικά κανάλια. Να έχουμε το βίντεο αυτό ως απόδειξη της κατάρρευσης του «συστήματος» των δημοσκοπήσεων, όπως συμβαίνει και με τα συγκοινωνούντα media, όπως συμβαίνει ασφαλώς και με το ίδιο το πολιτικό σύστημα που τα συντήρησε και τα εξέθρεψε.
Θυμίζω τι μας είπε αυτό το exit poll:
1. «Δεν υπάρχει εικόνα νικητή».
2. «Η νύχτα θα είναι πολύ μεγάλη».
3. «Η πρωτιά θα κριθεί σε μερικές χιλιάδες ψήφους».
4. Έδιναν δε ένα εύρος τριών ποσοστιαίων μονάδων στη ΝΔ (27,5 – 30,5) και στον ΣΥΡΙΖΑ (27-30) με αποτέλεσμα εκείνη την ώρα να μη σημαίνει τίποτα περισσότερο από το άγχος των συγκεκριμένων εταιρειών να φυλάξουν τα νώτα τους, ώστε όπως και να έβγαινε το αποτέλεσμα στο τέλος της βραδιάς να μπορούσαν να ισχυριστούν πως «έπεσαν μέσα». Όπερ και εγένετο.
Την ίδια ώρα, δηλαδή στις 7 το απόγευμα, μικρότερο τηλεοπτικό κανάλι, ο ΣΚΑΙ, παρουσίαζε δικό του exit poll της Public Issue. Αυτό έδινε προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ με 31%, ενώ ακολουθούσε η ΝΔ με 30%. Επίσης το ΠΑΣΟΚ έπαιρνε 15% και στη Βουλή έμπαινε η Δημιουργία Ξανά με 3%. Τίποτα απ’ όλα αυτά δεν συνέβη στην πραγματικότητα.
Άρα, στις 7 χθες το απόγευμα οι Έλληνες πολίτες πληροφορούνταν από τα κανάλια της ελληνικής τηλεόρασης πως είτε είχαμε ένα εκλογικό θρίλερ που θα κρινόταν αργά τη νύχτα σε μερικές χιλιάδες ψήφους είτε είχε έρθει πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ. Να τους χαιρόμαστε!
Υπάρχει όμως ένα ενδιαφέρον παραπολιτικό παρασκήνιο μέχρι την ώρα της μετάδοσης του exit poll. Πρώτα απ’ όλα όλες οι εταιρείες που μετείχαν στο exit poll την εβδομάδα που προηγήθηκε έδιναν στις μυστικές δημοσκοπήσεις προβάδισμα 4-5 μονάδων στη Νέα Δημοκρατία. Όπως αποδείχθηκε θα ήταν μάλλον καλύτεροι στο να πουλάνε κουλούρια. Η διαφορά ήρθε τελικά στο 2,77.
Συνέβη όμως η Public Issue του Γιάννη Μαυρή να επιμένει ως το τέλος για «πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ». Χθες Κυριακή, (http://www.kourdistoportocali.com/articles/12010.htm) ο Γιάννης Μαυρής έγραφε:
«Κατά τα φαινόμενα, οι εκλογές της 17ης Ιουνίου θα λειτουργήσουν ως συνέχεια και εδραίωση (follow-up) της δυναμικής των εκλογών του Μαΐου. Μιας δυναμικής, που καθιστά στην Ελλάδα πιθανότερο το ενδεχόμενο επικράτησης ενός κόμματος της Αριστεράς, για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.». Και πιο κάτω εξηγούσε: «Η μετεκλογική δυναμική που καταγράφει ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σαφώς μεγαλύτερη, όχι μόνον από την αντίστοιχη της ΝΔ, αλλά και σε σύγκριση με το προεκλογικό ρεύμα που δημιουργήθηκε υπέρ του τις δύο τελευταίες εβδομάδες της πρόσφατης προεκλογικής περιόδου. Μετά τις εκλογές του Μαΐου, αυτή η κοινωνική κίνηση προσλαμβάνει χαρακτήρα εκλογικού άλματος και συνιστά μια απότομη και δομική μεταβολή. (Το φαινόμενο περιγράφεται επακριβώς από τον αγγλικό όρο «structural break»).».
Αυτή η εμμονή (τώρα αν πήρε ο Μαυρής το συγκρότημα Αλαφούζου στο λαιμό του ή το συγκρότημα τον Μαυρή, είναι προς συζήτηση…) φόβισε τις εταιρείες που συμμετείχαν στο κοινό exit poll και άρχισαν να τα «μαζεύουν», διότι επικράτησε η γνωστή αμυντική λογική «φυλάω τον κώλο μου». Έτσι όλη τη μέρα χθες επικρατούσε σύγχυση για την πορεία του exit poll. Ενώ υπήρχε διαρροή κατά κύματα του ποσοστού της διαφοράς από το ενιαίο exit poll, κάθε συμμετέχουσα δημοσκοπική εταιρεία θεωρούσε σωστό να παίρνει ξεχωριστά κάθε πολιτικό αρχηγό και να δίνει διαφορετικά αποτελέσματα από αυτό που έδειχνε το ενιαίο. Απόλυτη επικράτηση της λογικής «φυλάω το κώλο μου» και καμιά επίδειξη επαγγελματικού ήθους και επιστημονικής αυτοπεποίθησης.
Ταυτόχρονα, χρησιμοποιώντας πολύ παραδοσιακά στερεότυπα έλεγαν πως οι δεξιοί νοικοκυραίοι πήγαν το πρωί να ψηφίσουν και το απόγευμα θα πάνε οι Συριζαίοι. Μετέδιδαν έτσι στα κομματικά επιτελεία ένα κλίμα οριακότητας ή επικράτησης του ΣΥΡΙΖΑ. Το ότι αυτά τα μοντέλα δεν ισχύουν σε μια χώρα που όταν έχει καλό καιρό, ο καθένας μπορεί να πάει για μπάνιο όποτε του έρθει, μάλλον δεν τους πέρασε από το μυαλό. Ας πρόσεχαν, θα μου πείτε, αυτοί που τους εμπιστεύονται!
Όλη η χθεσινή ημέρα ήταν ένα κανονικό μπάχαλο σύγχυσης και αντιφατικών διαρροών που κατέληξε στην κάρτα του exit poll στις 7, η οποία δεν έλεγε απολύτως τίποτα ή για να το πούμε διαφορετικά έδινε την αίσθηση μιας ισοπαλίας, η οποία βεβαίως διαψεύστηκε.
Είναι επίσης αξιοσημείωτη η παγκόσμια πρωτοτυπία του να μην έχει κλείσει το 100% του exit poll όταν παρουσιάζεται, αφήνοντας έτσι ανοιχτή την πόρτα στη διόρθωση, πάλι με τη λογική «φυλάμε τον κώλο μας». Εν αναμονή της διόρθωσης όμως άρχισε η ροή των αποτελεσμάτων. Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί με τον Πρετεντέρη του Mega, δεν μπορεί ωστόσο να αμφισβητήσει την οξυδέρκειά του στον αέρα. Θέλοντας λοιπόν να προστατέψει όσο γινόταν την αξιοπιστία του καναλιού του, επεσήμανε στον εκπρόσωπο της GPO πως η ροή των αποτελεσμάτων δεν επιβεβαίωνε το exit poll. Και ο κ. Θεωδορικάκος έδειχνε να τα έχει χαμένα, παραδέχθηκε πως είχε δίκιο ο κ. Πρετεντέρης σε μια παρατήρηση που έκανε από ένστικτο και όχι ως ειδήμων και δικαιολογήθηκε πως έλειπε η ενσωμάτωση αυτών που πήγαν να ψηφίσουν 6 με 7 το απόγευμα!
Όταν συνέβαιναν όλα αυτά στην τηλεόραση, το κινητό μου χτυπούσε αδιάκοπα καθώς πάρα πολλοί άνθρωποι καταλάβαιναν το προφανές: το exit poll ήταν λάθος.
Το αστείο είναι πως εκείνη την ώρα εξαφανίστηκε από το πάνελ ο κ. Ηλίας Νικολακόπουλος λες και πήγε να πάρει τσιγάρα. Είπαν πως «πήγε να δει τα χαρτιά του». Ποια χαρτιά; Όσοι πήγαν δηλαδή και ψήφισαν από τις 6 το απόγευμα μέχρι τις 7 ήταν τα δεδομένα που έλειπαν για να είναι σωστό το exit poll; Αυτά όλα είναι αστειότητες και η αλήθεια είναι μία: η πρόβλεψη έγινε σωστή, όταν υπήρχε πλέον το 15% αποτελεσμάτων στην Επικράτεια, Τότε, ασφαλώς και η κουμπάρα μου η Ελπίδα θα μπορούσε να κάνει μια εξαιρετική εκτίμηση του αποτελέσματος.
Αλήθεια τι λέει για όλα αυτά ο Σύλλογος Εταιριών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς (ΣΕΔΕΑ); Υπάρχει ποτέ περίπτωση να αφαιρεθεί καμιά άδεια ή ισχύει το γνωστό «Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει» και άρα, … business as usual; Τώρα μην περιμένετε απάντηση σε ρητορικά ερωτήματα. Ο ΣΕΔΕΑ είναι κάτι σαν τον Δήμαρχο Φιλοθέης. Υπάρχει μόνο και μόνο για να διασφαλίζει την αδράνεια και πως δεν θα αλλάξει τίποτα.
Συμπέρασμα : Την επόμενη φορά που θα βρείτε στην εφημερίδα σας δημοσιευμένη δημοσκόπηση, σκίστε τη σελίδα κι αν έχετε παπαγαλάκι σε κλουβί, να τη στρώσετε για να μαζέψετε τα περιττώματα. Όπως επίσης την επόμενη φορά που κάποιο κανάλι θα μεταδίδει «μεγάλη δημοσκόπηση», βάλτε Nova. Κάτι καλύτερο θα έχει. Οπότε δεν έχετε κανένα λόγο να αγοράσετε εφημερίδα ή να παρακολουθήσετε εκπομπή με γραφήματα δημοσκοπήσεων που απλά καταγράφουν κάθε φορά τον θρίαμβο του αυτονόητου!
ΥΓ1: Τις προάλλες ήμουν ίσως περισσότερο επικριτικός απ’ όσο έπρεπε με τα κακά γαλλικά της κας Τρέμη. Προφανώς, η τηλεόραση έχει σοβαρότερα κακά να διορθώσει!
ΥΓ2: Για τυχόν καχύποπτους που θα αναζητήσουν πίσω από το post κίνητρα επαγγελματικού ανταγωνισμού, έχω να πώ πως όλες οι εταιρείες που αναφέρονται έχουν «φάει ψωμί» από τη Spin Communications και δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση.
ΥΓ3: Όχι, η Nova δεν είναι πελάτης μου.
ΥΓ4: (Άσχετο) Και τώρα, τι θα κάνουμε χωρίς τη Φώφη;