Πριν από περίπου 1.300 χρόνια ένας γραφέας στην Παλαιστίνη έσβησε την αρχική γραφή από τις σελίδες ενός θρησκευτικού βιβλίου για να το επαναχρησιμοποιήσει. Η πρακτική της διαγραφής και στη συνέχεια της επαναχρησιμοποίησης των σελίδων ενός χειρόγραφου ήταν κοινή στον Μεσαίωνα λόγω του υψηλού κόστους της περγαμηνής, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Τώρα, ένας επιστήμονας της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών (ÖAW) ανακάλυψε μία από τις παλαιότερες μεταφράσεις της Καινής Διαθήκης που χρονολογούνται από τον 3ο και τον 6ο αιώνα αντίστοιχα, και κατάφερε να διατηρήσει ορισμένες από τις εναπομείνασες σελίδες. Πρόκειται για ένα μικρό χειρόγραφο θραύσμα της συριακής μετάφρασης και σύμφωνα με τον ερευνητή, είναι ένα από τα πρώτα κείμενα των Ευαγγελίων και ένα κρίσιμο στοιχείο της ιστορίας της Καινής Διαθήκης.
Οι λέξεις που είχαν σβηστεί από αυτό το πολυεπίπεδο χειρόγραφο, γνωστό ως παλίμψηστο, αποκαλύφθηκαν με την τεχνική της υπεριώδους φωτογραφίας. Τα παλίμψηστα είναι χειρόγραφα που έχουν δύο στρώματα γραφής: ένα σβησμένο στρώμα το οποίο είναι συνήθως αχνό και δύσκολο στην ανάγνωση και ένα δεύτερο στρώμα νεότερης χρονολογικά γραφής.
«Η παράδοση του Συριακού Χριστιανισμού έχει διάφορες μεταφράσεις της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης», δήλωσε ο Κέσελ. «Μέχρι πρόσφατα ήταν γνωστό ότι μόνο δύο χειρόγραφα περιείχαν την παλαιά συριακή μετάφραση των ευαγγελίων».
Ενώ το ένα από αυτά φυλάσσεται σήμερα στη Βρετανική Βιβλιοθήκη στο Λονδίνο, το άλλο ανακαλύφθηκε στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά. Τα θραύσματα από το τρίτο χειρόγραφο εντοπίστηκαν πρόσφατα κατά τη διάρκεια του Προγράμματος «Παλίμψηστα του Σινά».
Το θραύσμα παρέχει μια μοναδική ματιά στο πολύ πρώιμο στάδιο της ιστορίας της μετάδοσης των Ευαγγελίων, διότι είναι το μόνο γνωστό κομμάτι του τέταρτου χειρογράφου που μαρτυρεί την παλαιά συριακή εκδοχή.
«Ο Γκρίγκορι Κέσελ έκανε μια σπουδαία ανακάλυψη χάρη στις βαθιές γνώσεις του για τα παλιά συριακά κείμενα και τα χαρακτηριστικά της γραφής», δήλωσε η Κλόντια Ραπ, διευθύντρια του Ινστιτούτου Μεσαιωνικής Έρευνας του OeAW.
Η συριακή μετάφραση γράφτηκε τουλάχιστον έναν αιώνα πριν από τα παλαιότερα ελληνικά χειρόγραφα που έχουν διασωθεί, συμπεριλαμβανομένου του Codex Sinaiticus (Σιναϊτικός Κώδικας). Τα παλαιότερα σωζόμενα χειρόγραφα με αυτή τη συριακή μετάφραση χρονολογούνται από τον 6ο αιώνα και διατηρούνται στα λεγόμενα παλίμψηστα των νεογραμμένων φύλλων περγαμηνής.
«Η ανακάλυψη αυτή αποδεικνύει πόσο παραγωγική και σημαντική μπορεί να είναι η αλληλεπίδραση μεταξύ των σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών και της βασικής έρευνας όταν πρόκειται για μεσαιωνικά χειρόγραφα», δήλωσε η Ραπ.
