Γράφει ο Γεράσιμος Ταυρωπός
Ένα νέο πολιτικό φαινόμενο αρχίζει να παίρνει διαστάσεις και να εξαπλώνεται στον ευρωπαϊκό Νότο. Ύστερα, από μερικές δεκαετίες όπου το πολιτικό σκηνικό χαρακτήριζε και διαμόρφωνε η εναλλαγή δεξιών συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατικών-φιλελεύθερων κομμάτων (της ευρωπαϊκής Δεξιάς και της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας), ύστερα από το 2012 εγκαθίστανται νέες, μαζικές πολιτικές διεργασίες, που φέρνουν στα πρόθυρα της κυβερνητικής εξουσίας, ή έστω της συμμετοχής σε αυτήν, κόμματα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, του ριζοσπαστικού ευρωσκεπτικισμού ή και της ακροδεξιάς.
Ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό Νότο, σε Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία έχουν ενεργοποιηθεί πρωτόγνωρες πολιτικές διεργασίες μεγάλης κλίμακας.
Στην Ελλάδα, ένα κόμμα της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) είναι στα πρόθυρα της κυβερνητικής εξουσίας, ενώ ένα καθαρά ναζιστικό κόμμα (η ΧΑ) διατηρεί ακόμη υψηλά δημοσκοπικά ποσοστά, παρά τη συντριπτική πολιτική πίεση που έχει δεχτεί με τη γνωστή διαδικασία της φυλάκισης της ηγεσίας της και της ποινικής δίωξης.
Στην Ιταλία, τα τρία ισχυρά κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν προσχωρήσει πλέον ανοιχτά στο ριζοσπαστικό ευρωσκεπτικισμό: Το κόμμα του Μπέπε Γκρίλο συγκεντρώνει υπογραφές για διεξαγωγή δημοψηφίσματος με το ερώτημα της αποχώρησης της Ιταλίας από το ευρώ, το κόμμα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι επ’ εσχάτω διαμόρφωσε την άποψη για έκδοση εθνικού νο0μίσματος παράλληλα με το ευρώ, ενώ η Λέγκα του Βορρά ζητεί χωρίς περιστροφές άμεση έξοδο από το ευρώ! Πρόκειται για συγκλονιστικές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα με την τρίτη ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης και με ένα τεράστιο χρέος άνω των 2 τρισ. ευρώ…
Στην Ισπανία, πρώτο στις δημοσκοπήσεις είναι ένα νεότευκτο κόμμα (δημιουργήθηκε μόλις πριν 10 μήνες!), το Podemos, ενώ το κυβερνητικό δεξιό κόμμα του πρωθυπουργού Ραχόι έχει χάσει το ελάχιστο τελευταίο διάστημα το 50% της δημοσκοπικής του επιρροής!
Στη Γαλλία, το κόμμα της Μαρίν Λεπέν, το ακροδεξιό Εθνικό Μέτωπο, είναι σταθερά πρώτο στις δημοσκοπήσεις τον τελευταίο τουλάχιστον χρόνο, με βασικό πολιτικό άξονα το «Έξω από το ευρώ», ενώ η δημοφιλία του προέδρου Ολάντ καταρρίπτει… ακατάρριπτα ρεκόρ πτώσης.
Στην Ελλάδα, οι εκλογές θα γίνουν είτε άμεσα με αφορμή την προεδρική εκλογή είτε σε λίγους μήνες (αν επικρατήσει το σενάριο για συναινετική εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας και καθορισμό ημερομηνίας εκλογών) είτε, το αργότερο, τον Ιούνιο του 2016.
Στην Ιταλία, ο πρωθυπουργός Ρέντσι αντέχει ακόμη, αλλά τα ποσοστά αποδοχής του έχει πέσει ήδη, για πρώτη φορά, κάτω από το 50%.
Στην Ισπανία, οι εκλογές θα γίνουν το αργότερο μέχρι τα τέλη του 2015, και αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται ο τρόπος που το δεξιό κυβερνητικό κόμμα μπορεί να ανακάμψει, καθώς συγκλονίζεται από πρωτοφανή σκάνδαλα διαφθοράς.
Απέναντι σε όλα αυτά, τι έχει να αντιτάξει η γραφειοκρατία των Βρυξελλών και η γερμανική ηγεσία; Τίποτε περισσότερο από λιτότητα, προγράμματα προσαρμογής, ποινολόγιο για τους «απείθαρχους»…
Στη δεκαετία του ’80, ένας άνεμος ριζοσπαστικής πολιτικής αλλαγής ανέτρεψε τη συντηρητική διακυβέρνηση, φέρνοντας στην εξουσία ριζοσπαστικά (τότε) κόμματα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας (Ανδρέας Παπανδρέου, Φελίπε Γονδάλεθ, Μιτεράν). Βαδίζοντας προς τα μέσα της δεκαετίας του ’20 στο νέο αιώνα, φαίνεται να κυοφορείται μια ανάλογη δυναμική. Τότε, η σοσιαλδημοκρατική προοδευτική μεταπολίτευση επιβλήθηκε χωρίς μείζονες αναταράξεις και ανατροπές. Σήμερα, η δυναμική του πολιτικού ρεύματος της νέας μεταπολίτευσης στον ευρωπαϊκό Νότο φέρνει πολύ πιο απειλητικές δυναμικές για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, που έχει πλέον χάσει μεγάλο μέρος της νομιμοποίησής του και της δυνατότητάς του να ενσωματώνει ακόμη και στοιχειώδεις αλλαγές.
Ο χρόνος θα δείξει αν το νέο κύμα πολιτικής ριζοσπαστικοποίησης στον ευρωπαϊκό Νότο θα σκάσει στα βράχια ή θα ανοίξει το δρόμο για τεκτονικές αναταράξεις στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
