Γράφει ο Σπύρος Ριζόπουλος
Follow @Sp_Rizopoulos
Παρακολουθώ από την περασμένη Κυριακή όλη αυτή τη συζήτηση που γίνεται περί της αφερεγγυότητας των δημοσκοπήσεων και κυρίως των exit polls. Αυτή η αδυναμία των εταιρειών δημοσκοπήσεων να εκτιμήσουν με ακρίβεια το εκλογικό αποτέλεσμα ήρθε να προστεθεί στην αστοχία πρόβλεψης της μεγάλης επικράτησης το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του Ιουλίου και θα έλεγε κανείς πως ήταν η σταγόνα που έκανε να ξεχειλίσει το ποτήρι της δυσπιστίας.
Οι πιο ειλικρινείς από τους εκπροσώπους των εταιρειών δημοσκοπήσεων βγήκαν και ζήτησαν «συγγνώμη». Άλλοι αναζήτησαν προφάσεις για να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα, επιχειρώντας να προβάλλουν το άλλοθι της «κινούμενης άμμου» των αναποφάσιστων. Σε κάθε περίπτωση πάντως όλοι παραδέχονται πως υπάρχει μεθοδολογικό πρόβλημα στη δουλειά τους και γι αυτό δεν μπορούν να την κάνουν σωστά.
Επί του μεθοδολογικού ζητήματος θα είχα να πω αρκετά πράγματα αλλά σε αυτή τη φάση νομίζω πως το σημαντικό είναι άλλο. Η αγορά των δημοσκοπήσεων και των exit polls είναι άμεσα διασυνδεδεμένη με την ιδιωτική τηλεόραση. Σε κάθε αναμέτρηση έχουμε exit poll επειδή τα κανάλια θέλουν να έχουν την «πρωτιά» στην ανακοίνωση του εκλογικού αποτελέσματος τουλάχιστον 2 ή 3 ώρες νωρίτερα από την έναρξη της ροής των επίσημων αποτελεσμάτων. Αλλιώς δεν υπάρχει απολύτως κανένα νόημα και τα κανάλια «καίνε τα λεφτά τους», τα οποία δεν είναι και πολλά αυτό τον καιρό.
Οι μεθοδολογίες είναι ταυτισμένες με συγκεκριμένα πρόσωπα και δεν έχει νόημα να κρύβονται όλοι πίσω από το δάκτυλό τους. Τα exit polls στην Ελλάδα από το 1993 που πρωτοεμφανίστηκαν μέχρι και σήμερα έχουν έναν κοινό παρονομαστή, τον Ηλία Νικολακόπουλο, ο οποίος έχει μια σταθερή σχέση συνεργασίας με το Mega, και είναι αυτός ουσιαστικά που έχει το «γενικό πρόσταγμα» στη συνεργασία μεταξύ των εταιρειών δημοσκοπήσεων.
Προσωπικά λοιπόν μου είναι ακατανόητο πως μετά από τόσες αποτυχίες πρόβλεψης που κοστίζουν ακριβά όχι μόνο σε χρήμα αλλά και στην αξιοπιστία των ίδιων των καναλιών και κυρίως του Mega, o κ. Νικολακόπουλος απολαμβάνει ένα καθεστώς ασυλίας και αντιμετωπίζεται περίπου ως «ιερή αγελάδα», την οποία ουδείς δικαιούται να κρίνει και να επικρίνει. Πότε φταίνε οι «αντισυστημικοί» ερωτώμενοι, πότε οι αναποφάσιστοι, πότε ο … κακός καιρός… Μπορεί να φταίνε όλοι, εκτός από τον ιθύνοντα νου;
Είναι κοινό μυστικό πως ο κ. Νικολακόπουλος έχει δημιουργήσει ένα ιδιότυπο «καρτέλ» στη δημοσκοπική αγορά και όλοι περιμένουν τη «γραμμή» που θα δώσει. Επιπλέον συμβαίνει να είναι και ο επικεφαλής της Επιτροπής Δεοντολογίας του Συλλόγου Εταιριών Δημοσκόπησης και Έρευνας Αγοράς (ΣΕΔΕΑ) ο οποίος υποτίθεται πως θα έπρεπε να εποπτεύει τη δεοντολογία και την επαγγελματική πρακτική των εταιρειών. Τι να εποπτεύσει όμως , όταν ο κ. Νικολακόπουλος βγαίνει και μας λέει πως ένα εργαλείο όπως το exit poll που έχει φτιαχτεί ακριβώς για να κάνει πρόβλεψη εκλογικού αποτελέσματος, τελικά δεν μπορεί να κάνει ακριβή πρόβλεψη!!!
Υπό αυτή την έννοια, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Mega θα πρέπει να θεωρηθεί είτε παντελώς αδαής, είτε απίστευτα αφελής, είτε να μετέχει σε σκοπιμότητα. Αλλιώς πώς να εξηγήσει κανείς αυτή την «αφοσίωση» σε ένα πρόσωπο που αποδεδειγμένα και κατ’ επανάληψη πλέον, δεν μπορεί να κάνει σωστά τη δουλειά του. Σε κάθε επιχείρηση ένας project manager που θα είχε οδηγήσει το project στο οποίο θα ήταν επικεφαλής κατ’ επανάληψη στα βράχια, είναι βέβαιο πως θα είχε δει από την πρώτη φορά, άντε τη δεύτερη το πολύ πολύ, την πόρτα της εξόδου. Η αξιοπιστία έχει ως προϋπόθεση την αξιοκρατία και αυτή με τη σειρά της έχει ένα πολύ συγκεκριμένο κριτήριο: την επιτυχία.
Αν μια συνεργασία δεν οδηγεί παρά σε απανωτές αποτυχίες, τότε ποιος είναι ο λόγος διατήρησης της συνεργασίας αυτής; Αλλάζεις ομάδα και δοκιμάζεις να κάνεις τη δουλειά σου με άλλα πρόσωπα, άλλους όρους και άλλη… μεθοδολογία.
Αυτό που θα περίμενε κανείς με βάση μια ορθολογική αντίδραση, δεν συμβαίνει ωστόσο στην περίπτωση του κ. Νικολακόπουλου. Και ομολογώ πως χρήζει μιας πειστικής εξήγησης από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του Mega, στο βαθμό που η κατάσταση ξεφεύγει πλέον από τα όρια του «ένα λάθος έγινε». Εδώ μιλάμε για συστηματική επανάληψη λαθών. Ούτε αφέλεια μπορεί να υπάρχει, ούτε έλλειμμα γνώσης. Το ερώτημα είναι αν μιλάμε πλέον για συμμετοχή της ίδιας της διεύθυνσης του καναλιού σε σκοπιμότητα. Οπότε τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα…
