Την πιθανή λύση στο μακροχρόνιο αίτημα της Ελλάδας για τον επαναπατρισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα από το Λονδίνο ίσως κρατάνε τα… ρομπότ.
Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που ένα από τα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο, αντιγράφεται σε ακριβές ομοίωμα με τη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας 3D από ρομπότ.
Η διάσημη κεφαλή αλόγου του άρματος της Σελήνης, ένα έξοχο γλυπτό του Φειδία αναπαράχθηκε ψηφιακά και σκαλίστηκε από ρομποτικές μηχανές τρισδιάστατης απεικόνισης.
Ο διευθυντής και ιδρυτής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας Ρότζερ Μάικλ περιέγραψε στην ΕΡΤ πως κατάφεραν να σαρώσουν τα γλυπτά αφού το Βρετανικό Μουσείο τους αρνήθηκε την άδεια.
“Ζητήσαμε άδεια από το Βρετανικό Μουσείο για να κάνουμε σαρώσεις ορισμένων από τα αντικείμενα, Εκπλαγήκαμε όταν αρνήθηκε να μας την δώσει, αλλά αποφασίσαμε να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας και έτσι κάναμε τις σαρώσεις χρησιμοποιώντας φορητό εξοπλισμό στο Βρετανικό Μουσείο. Κατόπιν μετατρέψαμε αυτές τις σαρώσεις σε ένα τρισδιάστατο μοντέλο και από αυτό το τρισδιάστατο μοντέλο, στη συνέχεια δημιουργήσαμε αυτό το καταπληκτικό μαρμάρινο γλυπτό σκαλισμένο από πολύτιμο πεντελικό μάρμαρο”, είπε στην ΕΡΤ ο Ρότζερ Μάικλ.
Το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας (IDA) επέλεξε ως πρώτο έργο τέλειας αντιγραφής την Κεφαλή Αλόγου από το Άρμα της Σελήνης, το οποίο κοσμούσε το δεξιό άκρο του αετώματος του Παρθενώνα.
“Είναι ένα από τα πιο γνωστά έργα των Γλυπτών του Παρθενώνα στο Μουσείο, και το επιλέξαμε ακριβώς για αυτόν τον λόγο, επειδή ένα από τα πράγματα που προσπαθούμε να δείξουμε με αυτήν την εγκατάσταση είναι πόσο εξαιρετική είναι η τεχνολογία, πόσο κοντά στο πρωτότυπο μπορούμε να φτάσουμε με αυτή την ανακατασκευή. Διότι δείχνει ένα ζώο να φτάνει στα όρια της προσπάθειας, είναι πραγματικά ένα απίστευτο γλυπτό”, τόνισε ο κος Μάικλ.
“Είναι ανατριχιαστικό, αυτή η ακρίβεια! Θεωρώ εξαιρετικό το ότι μπορούμε να τροφοδοτήσουμε πληροφορίες σε μια μηχανή που κάνει ένα τέλειο αντίγραφο ενός έργου που έφτιαξε ανθρώπινο χέρι. Η μαγεία του είναι εκπληκτική”, λέει στην ΕΡΤ η πρόεδρος της Βρετανικής Επιτροπής για την Επανένωση των Γλυπτών του Παρθενώνα, Dame Τζάνετ Σούζμαν.
Η κα Σούζμαν, πολυβραβευμένη ηθοποιός συστήθηκε στην καμπάνια για την Επιστροφή των Γλυπτών από “τον ανεμοστρόβιλο που ήταν η Μελίνα Μερκούρη, όταν ήρθε εδώ σαρώνοντας σαν δυνατός άνεμος και μας σάρωσε όλους σε μια εβδομάδα. Και ήμασταν σαν τα φύλλα του φθινοπώρου που πέφτουν και τότε ήταν που ενθουσιάστηκα”, όπως περιέγραψε την γνωριμία της με την τότε υπουργό Πολιτισμού.
Το Ινστιτούτο Ψηφιακής Αρχαιολογίας προτείνει την αντικατάσταση των γλυπτών του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο με ακριβή αντίγραφα κάτι που καλύπτει το επιχείρημα του μουσείου ως εκπαιδευτικό ίδρυμα και ταυτόχρονα αποκαθιστά τη σύνδεση των Ελλήνων με την αρχαία τους κληρονομιά.
Η συζήτηση είναι έντονη τους τελευταίους μήνες για το ελληνικό αίτημα, ο κόσμος το υποστηρίζει όπως φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις, και ο ίδιος ο πρόεδρος του Βρετανικού μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν είπε ότι “μία συμφωνία είναι εφικτή”. Αλλά έχει έρθει η ώρα για κάτι τέτοιο;
“Οι Έλληνες αγαπούν τα γλυπτά όχι επειδή αντιπροσωπεύουν την Ελλάδα τον αιώνα της Τέχνης. Η Ελλάδα έχει πολλά γλυπτά από τον πέμπτο αιώνα που κάνουν πολύ καλύτερη δουλειά από αυτά τα αντικείμενα αντιπροσωπεύοντας αυτή την τέχνη. Αγαπούν αυτά τα έργα εξαιτίας αυτού που αντιπροσωπεύουν. Αποτελούν μέρος της εθνικής τους υπερηφάνειας, της κληρονομιάς τους, για συναισθηματικούς τους λόγους, και γι’ αυτό τα πρωτότυπα πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Η Βρετανία δεν πρέπει να νοιάζεται για τίποτα από αυτά. Δεν είναι η ιστορία τους. Δεν είναι εθνική τους κληρονομιά. Δεν είναι η εθνική τους υπερηφάνεια”, είπε στην ΕΡΤ ο Ρότζερ Μάικλ.
Στην ερώτηση εάν πιστεύει ότι το Βρετανικό Μουσείο θα υιοθετήσει αυτή την ιδέα, η Dame Σούζμαν είπε ότι “είναι πολύ ευφάνταστο αυτό αυτή τη στιγμή. Έτσι φαίνεται να είναι. Δεν έχουν φτάσει ακόμα εκεί. Αλλά νομίζω ότι θα το κάνουν. Γιατί πρέπει. Πρέπει να βγάλουν τα πόδια τους από τη λάσπη που έχει κολλήσει στη λάσπη. Έχουν κολλήσει.”
“Για 200 χρόνια, αυτά τα πράγματα έκαναν τη δουλειά τους, να αφυπνίσουν τους βρετανικούς ακαδημαϊκούς, ιστορικούς, κοινωνικούς κύκλους και η συνειδητοποίηση του κλασικού κόσμου ήταν μια τεράστια αναζωπύρωση της έρευνας και της επιστήμης, κάτι που έκαναν αυτοί οι τύποι”, λέει δείχνοντας το Γλυπτό αντίγραφο του Αλόγου της Σελήνης.
“Όπως θα έλεγε η γιαγιά μου, ΦΤΑΝΕΙ ΠΛΕΟΝ. Πρέπει να πάνε σπίτι. Πρέπει να φύγουν στο σπίτι τους, δεν μπορώ να δω κανέναν λόγο για τον οποίο να μείνουν” δήλωσε κατηγορηματικά η Dame Σούζμαν.
Ο Ρότζερ Μάικλ αποκαλύπτει στην ΕΡΤ ότι μίλησε με τον Πρόεδρο του Βρετανικού Μουσείου Τζορτζ Όσμπορν το καλοκαίρι και “δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό θα συμβεί”.
Ο Τζορτζ Όσμπορν έχει ήδη πει στους Τάιμς “ότι υπάρχει μια συμφωνία που μπορεί να γίνει”.
Ο ιδρυτής του Ινστιτούτου Ψηφιακής Τεχνολογίας είπε ότι ο Έλληνας πρέσβης Ιωάννης Ραπτάκης συνομιλεί απευθείας με τον κο Όσμπορν και νομίζει ότι “οι διαπραγματεύσεις πάνε πολύ καλά.”
Ο κος Μάικλ τόνισε ότι, “στην πραγματικότητα, δεν θα εκπλαγώ αν όταν ο πρωθυπουργός της Ελλάδας έρθει στην Αγγλία την επόμενη εβδομάδα κάνει κάποια πολύ αισιόδοξη ανακοίνωση. Ο Τζορτζ Όσμπορν είναι είναι πολύ έξυπνος. Είναι πολύ επιτυχημένος. Είναι πολιτικός, αλλά είναι επίσης ο εκδότης μιας μεγάλης εφημερίδας, οπότε δεν καταλαβαίνει μόνο την πολιτική, αλλά πώς και να επικοινωνήσει την πολιτική. Είναι ένας άνθρωπος που νοιάζεται για την κληρονομιά του. Δεν θέλει να είναι ο τελευταίος που ενάντια στην ηθική κρίση όλου του κόσμου κρέμεται από αυτά τα πράγματα όπως ο ζοφερός θάνατος. Θέλει να είναι ο άνθρωπος που βρίσκει λύση σε μια διαμάχη 200 ετών και να είναι ήρωας, εδώ στη Βρετανία αλλά και στην Ελλάδα, αυτό είναι το πρόσωπο θέλει να είναι, σας εγγυώμαι ότι αυτό είναι που πήρα από τη συζήτηση μαζί του. Και αυτό είναι που προσλαμβάνω από τη γνώση ανθρώπων που τον γνωρίζουν. Μα και ο πρέσβης Ραπτάκης είναι ακριβώς το ίδιο, ένας πολύ πραγματιστής άνθρωπος αλλά και ένας άνθρωπος που νομίζω νοιάζεται επίσης για την κληρονομιά του και δεν θα ήθελε τίποτα καλύτερο από το να είναι ο άνθρωπος που διαπραγματεύεται μια συμφωνία”, τόνισε ο κος Μάικλ διαπιστώνοντας ότι το πρόβλημα μπορεί να είναι η λέξη που θα χρησιμοποιηθεί, ωστόσο η διπλωματία εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση και ο ίδιος νομίζει “ότι θα ακούσουμε κάποια καλά νέα πολύ σύντομα”.
Η ΕΡΤ ρώτησε το Βρετανικό μουσείο για τη νέα πρόταση και έλαβε την απάντηση:
“Αντίγραφα των Γλυπτών του Παρθενώνα του Βρετανικού Μουσείου υπάρχουν στο Μουσείο της Ακρόπολης, όπου εκτίθενται μαζί με τα γλυπτά που παρέμειναν στην Αθήνα. Οι Έλληνες συνάδελφοί μας από το Μουσείο της Ακρόπολης βρέθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο το 2013 και το 2017 για να σαρώσουν Γλυπτά από τον Παρθενώνα.”
Η κεφαλή του αλόγου της Σελήνης εκτίθεται στο μουσείο Φρόιντ του Λονδίνου. “Ο χρόνος κατασκευής του αντιγράφου ήταν περίπου δύο μήνες, ενώ κόστισε περίπου 100 χιλιάδες ευρώ”, είπε η Αλέξι Καρενόβσκα διευθύντρια Τεχνολογίας του Ινστιτούτου Ψηφιακής Αρχαιολογίας και πρόσθεσε ότι “το επόμενο αντίγραφο θα είναι η απεικόνιση της Μάχης των Τιτάνων από το κομμάτι της Μετόπης του Παρθενώνα στο Βρετανικό Μουσείο”.
Σε κάθε περίπτωση, το πρώτο ακριβές αντίγραφο από τα Γλυπτά του Παρθενώνα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο με την βοήθεια της τρισδιάστατης ψηφιακής τεχνολογίας πήρε την θέση του στην ιστορία αναπτερώνοντας την ελπίδα για τον επαναπατρισμό των πρωτοτύπων στο Μουσείο της Ακρόπολης.
