Γράφει ο Ηλίας Πεντάζος
Μετά τις πρόσφατες νίκες ενός ανερμάτιστου λαϊκισμού (Brexit και Trump), ο πρώτος γύρος ενός δύσκολου εκλογικού κύκλου στην Ευρώπη μας δίνει το δικαίωμα να αισιοδοξούμε. Οι Ολλανδοί απέρριψαν τον ακροδεξιό λαϊκισμό του προστατευτισμού και της απομόνωσης και ψηφίζοντας τους ακραιφνείς ευρωπαϊστές Κεντροδεξιούς και Πράσινους δήλωσαν ότι θέλουν μια χώρα σταθερή και ασφαλή μέσα στη ευρωπαϊκή οικογένεια.
Πόσο μακριά από αυτή τη δυναμική μοιάζει να είναι η Ελλάδα, όταν εδώ έχουμε ήδη μπει σε μια εξόχως παραπλανητική συζήτηση ύπνωσης της κοινωνίας και συσκότισης της πραγματικής κατάστασης, ενώ συγχρόνως αποσιωπούνται οι αναγκαίες και βαθιές αλλαγές που πρέπει να γίνουν, αν δεν θέλουμε να αγγίξουμε σύντομα το βιοτικό επίπεδο των γονέων μας τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες.
Βλέπετε γύρω σας ότι ένα διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό συμπολιτών μας “αγοράζει” αβασάνιστα το ευρωσκεπτιστικό αφήγημα της δραχμής ως φάρμακο-αντίδοτο για όλα όσα βιώνει στην εποχή του μνημονίου. Ακούς ότι “με τη δραχμή ζούσαμε καλύτερα”, “θα απαλλαγούμε από τα χρέη”, ”θα απογειωθούν οι εξαγωγές και ο τουρισμός” κλπ. Όταν αγνοείς τους μηχανισμούς της οικονομίας, όταν αρνείσαι να αποδεχθείς τη πραγματικότητα, όταν η οικονομική ασφυξία -οικογενειακή η επαγγελματική- σε κάνει να αναζητάς θαύματα, είσαι το ιδανικό ”θύμα” παραπληροφόρησης και προπαγάνδας.
Θα δεχθώ ότι υπάρχουν “ανιδιοτελείς” συμπολίτες που καλόπιστα αναπολούν τις εποχές της δραχμής αλλά ξεχνούν ότι τα σημερινά δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Η χώρα είναι χρεοκοπημένη. Δεν διαθέτει ικανή παραγωγική δομή, δεν έχει αναπτυξιακό σχέδιο και ζει από τη βοήθεια των εταίρων της. Ανταγωνιστικότητα μηδέν. Στις δεκαετίες του ’80 και του ’90 δεν υπήρχε καν ο όρος “παγκοσμιοποίηση” και ο ανταγωνισμός από την Ασία ήταν άγνωστος. Σήμερα, ο ανταγωνισμός είναι αμείλικτος και η ανταγωνιστικότητα δεν χτίζεται με “Κινέζικα” μεροκάματα αλλά με χαμηλό κόστος κεφαλαίου, σύγχρονα μέσα παραγωγής και επενδύσεις αιχμής. Εμείς δεν τα έχουμε.
Υποστηρίζουν αρκετοί ότι η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ ήταν λάθος, διότι ήταν μια οικονομική επιλογή που αποφασίστηκε με πολιτικά κριτήρια και συνήθως αυτές οι αποφάσεις αποδεικνύονται λανθασμένες. Ας το υποθέσουμε για την ευκολία της συζήτησης, αλλά να σημειώσουμε συγχρόνως ότι το “λάθος” αυτό αντισταθμίστηκε με κάποια πακέτα εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ ως ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας που δεν αναλώθηκαν όμως στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της.
Αν το Brexit ελκύει κάποιους, ας σκεφθούν τι κοινό έχει η Ελλάδα με τη Μ. Βρετανία. Στις τρέχουσες συνθήκες, η ακούσια η εκούσια έξοδος από το ευρώ θα είναι διπλό λάθος. Όσο και το θυμικό μας να αντιδρά, δεν είμαστε κυρίαρχη χώρα που ορίζει τις τύχες της. Έχουμε μείνει πίσω από τις εξελίξεις. Δεν μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς ισχυρές συμμαχίες και πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Ο εθνικός πλούτος είναι υποθηκευμένος. Έχουμε δημόσιο και ιδιωτικό χρέος μαζί πάνω από 600 δισ., ανεργία στο 25%, ανυπαρξία επενδύσεων, τράπεζες-φαντάσματα, υπερτροφική γραφειοκρατία, διαφθορά, φοροδιαφυγή, λαθρεμπόριο, μη διαχωρισμό εξουσιών, υψηλή και άδικη φορολογία, ρημαγμένο ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα.
Σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα, η εισαγωγή ενός νέου εθνικού νομίσματος, δεν θα μπορέσει να βρει κανένα σημείο στήριξης. Ο όγκος της νομισματικής κυκλοφορίας θα συρρικνώνεται ασύμμετρα από πλευράς αξίας, υποχρεώνοντας τη Τράπεζα της Ελλάδος σε συνεχή αύξηση του, δηλ. εκτύπωση νέου χρήματος. Αποτέλεσμα ένα εκρηκτικό μείγμα υπερπληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων και φυσικά διεθνούς απομόνωσης που θα μας οδηγήσει σε πολιτική και οικονομική ατμόσφαιρα τριτοκοσμικού τύπου.
Δεν υποστηρίζω την “πάση θυσία” παραμονή στο ευρώ. Υποστηρίζω ότι το μοναδικό “φάρμακο” για τη χώρα, αν θέλει να χτίσει το δικό της “σχέδιο” εξόδου από την κρίση, λέγεται μεταρρυθμίσεις. Μονότονο, χιλιοειπωμένο, πικρό όπως όλα τα φάρμακα αλλά αυτό είναι. Χωρίς αυτές (μείωση κράτους, μείωση φορολογίας, καταπολέμηση φοροδιαφυγής και διαφθοράς, προσέλκυση επενδύσεων) δεν υπάρχει ευτυχία ούτε με ευρώ ούτε με δραχμή. Απλά η τελευταία θα μας μετατρέψει σε μια πιο εκσυγχρονισμένη Αλβανία.
Το πρόβλημα είναι ότι ούτε ο πολιτικός κόσμος ούτε η κοινωνία δείχνουν διάθεση για αλλαγές. Θα περίμενε κανείς ότι το αστικό πολιτικό σύστημα θα ενστερνιζόταν τις μεταρρυθμίσεις και θα έβγαινε μπροστά να “πιέσει” τη κοινωνία για την αναγκαιότητα τους. Εννοώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης του λεγόμενου ευρωπαϊκού τόξου και κυρίως την αξιωματική αντιπολίτευση ως μελλοντική διακυβέρνηση. Δεν το κάνουν. Θα θεωρήσω λοιπόν ότι το βαθύ κομματικό κατεστημένο τους μπορεί και να εύχεται τη δραχμή, διότι απαλλάσσεται από οποιαδήποτε εξωτερική πίεση και θα μπορέσει να κυβερνά λαϊκίζοντας και “φορτώνοντας” τα δεινά στις “παράλογες απαιτήσεις” των ξένων.
Δυστυχώς, μέχρι τώρα το μείζον αυτό θέμα αντιμετωπίζεται από τη σκοπιά κατεστημένων συμφερόντων, αναχρονιστικών αντιλήψεων και ιδεοληψιών που διυλίζουν κάθε εναλλακτική λύση αν είναι αριστερή, δεξιά, ή φιλελεύθερη, παραβλέποντας το γεγονός ότι μέσα στο καθεστώς αναποτελεσματικότητας, αναξιοκρατίας και συναλλαγής το οποίο έχουμε στήσει κανένας δρόμος δεν οδηγεί σε άριστη λύση.
Προσωπικά τρέμω στην ιδέα μιας Ελλάδας που φεύγει από το ευρώ χρεοκοπημένη, με τράπεζες υπό πτώχευση, με μεγάλη πιθανότητα πολύς κόσμος να χάσει οικονομίες. Σημειώστε ότι η χώρα εκτός ευρώ θα αναγκασθεί να εγκαταλείψει άμεσα και την ΕΕ διότι θα υποχρεωθεί να νομοθετήσει και να εφαρμόσει μέτρα και πολιτικές αντίθετα στους κανόνες της ενιαίας εσωτερικής αγοράς (έλεγχοι στη διακίνηση αγαθών, ατόμων, κεφαλαίων, κλπ.). Είναι υπερβολή να σκεφθούμε ότι η έξοδος από την ΟΝΕ, την ΕΕ και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς υπονομεύει καίρια την εθνική ασφάλεια και την εδαφική κυριαρχία της χώρας;
Η στοιχειώδης κοινή λογική επιτάσσει στα κόμματα που πιστεύουν στην ΕΕ να “οργώσουν” τη χώρα ενημερώνοντας ειλικρινά και κατανοητά τους πολίτες για τις συνέπειες εξόδου. Ως πολίτης θα απαιτούσα, όχι βέβαια από το βαθύ, κρατικίστικο νεφέλωμα που ενδημεί στη ΝΔ αλλά από τον ίδιον τον ηγέτη της προσωπικά, να αναλάβει το πολιτικό κόστος “επανένταξης” όλων των παρασυρμένων η θυμωμένων “ανιδιοτελών δραχμιστών” στη λογική αποδοχής των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων.
Το ευρώ κατέληξε “ο αποδιοπομπαίος τράγος” μιας ατελούς νομισματικής ένωσης όπου πάνω του καθρεφτίζονται όλα τα μειονεκτήματα της έλλειψης πολιτικής ένωσης και κοινής δημοσιονομικής πολιτικής. Δεν έχουμε όμως κάτι καλύτερο τώρα.
Αν η ΕΕ αύριο διαλυθεί η διασπαστεί σε διαφορετικές ταχύτητες και το ευρώ χάσει τη σημερινή του μορφή, αυτό είναι μια άλλη ιστορία και θα αντιμετωπίσουμε τις όποιες συνέπειες τότε.
Για την κυβερνώσα, αριστεροδεξιά εθνικολαικιστική σύμπραξη, ο χώρος της δραχμής είναι το ιδεατό της όνειρο. Αυτό που υπομονετικά προσδοκά είναι η πλήρης εξουθένωση της κοινωνίας ώστε να δεχθεί χωρίς αντίδραση την “ενοχή της Ευρώπης”. Το αποδεικνύει με τις απίστευτα εγκληματικές καθυστερήσεις στη διαπραγμάτευση ενώ ξέρει ότι τελειώνει το οξυγόνο της χώρας.
Αν ο κ. Μητσοτάκης ως μελλοντική εξουσία, δεν θέλει να κυβερνήσει μια απροετοίμαστη και διχασμένη κοινωνία-αγέλη που θα παραληρεί, έχει τη μέγιστη υποχρέωση να εκπέμψει τώρα και πειστικά ότι η ηθελημένη η αθέλητη έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη το μόνο που θα πετύχει είναι να κάνει τους φτωχούς φτωχότερους και τους πλούσιους πλουσιότερους. Οι Ολλανδοί το κατάλαβαν…