Γράφει ο Κώστας Ζαχαριάδης*
“Προκειμένου να επιτελέσω το καθήκον μου και να προστατεύσω τις ΗΠΑ και τους πολίτες της, η χώρα θα αποσυρθεί από τη συμφωνία του Παρισιού αλλά θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις για να επανέλθει είτε στη συμφωνία του Παρισιού είτε σε μια εντελώς νέα συμφωνία με όρους δίκαιους για τις ΗΠΑ. Αποσυρόμαστε.”, είπε ο Αμερικανός πρόεδρος από τον Λευκό Οίκο. Ο πρόεδρος Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ διακόπτουν την εφαρμογή των μη δεσμευτικών όρων της συνθήκης και τόνισε ότι οι ΗΠΑ θα τερματίσουν τη συνδρομή τους στο Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα.
Όλο και περισσότεροι γεωλόγοι ζητούν να «γυρίσει σελίδα» ο πλανήτης. Ο άνθρωπος, λένε, ασκεί τόσο καθοριστική επίδραση στη μοίρα της Γης με την κλιματική αλλαγή, την ερημοποίηση και τη Βιομηχανική Επανάσταση, που έχει χαράξει η αυγή μιας νέας γεωλογικής εποχής. Την ονόμασαν Ανθρωπόκαινο και θεωρούν ότι ήδη τη διανύουμε. Αν η πρότασή τους γίνει δεκτή, η Γη θα αφήσει πίσω της την Ολόκαινο Εποχή, η οποία εγκαινιάστηκε πριν από περίπου 12.000 χρόνια, όταν έλιωσαν οι πάγοι της Εποχής των Παγετώνων.
Σύμφωνα με τους ερευνητές ορόσημο είναι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Αμέσως μετά τη λήξη του ξεκινά μια περίοδος ραγδαίας αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού. Ξεκινά μια αλματώδης βιομηχανική ανάπτυξη ενώ παράλληλα υπάρχει ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας. Παρατηρείται επίσης πολύ μεγάλη αύξηση στη καταστροφή του περιβάλλοντος. Από τη δεκαετία του 1950 αρχίζει σύμφωνα με τους ερευνητές η εκτεταμένη καταστροφή των δασών και η υπερεντατική αλιεία. Όλοι αυτοί οι παράγοντες έχουν ως αποτέλεσμα χιλιάδες είδη να βρίσκονται στα όρια της εξαφάνισης.
Η κλιματική αλλαγή, ωστόσο, είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα. Οι εκπομπές σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη επηρεάζουν τους ανθρώπους οπουδήποτε. Πρόκειται για ένα πρόβλημα το οποίο απαιτεί συντονισμένες λύσεις σε διεθνές επίπεδο αλλά και διεθνή συνεργασία.
Η κλιματική αλλαγή έρχεται για ν΄ αλλάξει μη αντιστρεπτά τα αποθέματα νερού, να κάνει πιο εύθραυστη τη διατροφική επάρκεια, να διαφοροποιήσει την αγροτική παραγωγή, να αυξήσει την ενεργειακή κατανάλωση, να πυκνώσει τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα και σε συχνότητα και σε ένταση, να αυξήσει τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρωπότητα, για τον 21o αιώνα, είναι η πιο ταξικά φορτισμένη μεταβολή η οποία θα συντρίψει φτωχούς λαούς αλλά ακόμα και φτωχούς πολίτες που κατοικούν σε εύρωστες οικονομικά χώρες.
Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει πλέον κάθε χώρα σε κάθε ήπειρο. Διαταράσσει τις εθνικές οικονομίες και επηρεάζει τις ζωές ενώ έχει σημαντικές επιπτώσεις στους ανθρώπους, τις κοινότητες και τις χώρες του σήμερα, αλλά ακόμα περισσότερο, του αύριο. Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης σε όλες τις πτυχές οργάνωσης της παγκόσμιας οικονομίας αλλά και της κοινωνικής πραγματικότητας είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να αποφύγουμε τις κλιματικές καταστροφές. Ο αγώνας ενάντια στην κλιματική αλλαγή είναι αγώνας για δικαιοσύνη, αλληλεγγύη, ισότητα. Είναι αγώνας για παγκόσμια δημοκρατία
Η ανάγκη για οικολογική ανασυγκρότηση της διεθνούς οικονομίας, απαιτεί νέο πρότυπο για την κοινωνική οργάνωση, την κατανάλωση, την παραγωγή, την εργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών και των λαών. Η περιβαλλοντική κρίση συμπυκνώνει όλες τις αντιφάσεις ενός στρεβλού αναπτυξιακού προτύπου που κυριάρχησε στον σύγχρονο κόσμο.
Η σοβαρότητα της κλιματικής και περιβαλλοντικής κρίσης απαιτεί μια νέα αντίληψη του ρεαλισμού καθώς και μια διαφορετική κατανόηση των ορίων. Οφείλουμε λοιπόν να φέρουμε στη δημόσια συζήτηση μια πολιτική, προγραμματική, αξιακή πρόταση όπου το περιβάλλον, η κοινωνία και η οικονομία θα αποτελούν μια συμπαγή αδιαίρετη ενότητα και δεν θα αυτονομούνται ούτε θα. Απαιτείται περισσότερο παρά ποτέ μια συνολική απάντηση – θεώρηση – λύση. Η επιστήμη, μας έχει προσδιορίσει σαφώς τα όρια.
*Ο Κώστας Ζαχαριάδης είναι βιολόγος – περιβαλλοντολόγος, Διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ
