Το αμερικανικό περιοδικό Forbes σε άρθρο του Paul Iddon σημειώνει ότι Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν προβεί πρόσφατα σε δηλώσεις που δίνουν ουσιαστική εικόνα για το μέλλον του σημαντικού στόλου μαχητικών αεροσκαφών της χώρας, ο οποίος βρίσκεται σε μεταβατική φάση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενέκριναν τον Ιανουάριο μια συμφωνία ύψους 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων για 40 νέα εκσυγχρονισμένα F-16 Block 70 και 79 κιτ εκσυγχρονισμού για τον σημερινό στόλο F-16 της Τουρκίας. Τα εκσυγχρονισμένα F-16 είναι ζωτικής σημασίας για την Τουρκία.
Το μεγαλύτερο μέρος του στόλου μαχητικών της τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας αποτελείται από F-16, μοντέλα Block 30/40/50 που αποκτήθηκαν μεταξύ 1987 και 2012, και η Άγκυρα δεν αναμένει να θέσει σε μάχη μαχητικά επόμενης γενιάς, με τη μορφή του εγχώριου μαχητικού TF Kaan που αναπτύσσει επί του παρόντος, το νωρίτερο μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας.
Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέν (Yasar Guler) δήλωσε ότι η χώρα του είναι ευχαριστημένη με τη συμφωνία για τα F-16, λέγοντας στο Reuters τη Δευτέρα ότι η Άγκυρα ελπίζει ότι «το έργο θα ολοκληρωθεί χωρίς προβλήματα μέχρι να παραδοθεί και το τελευταίο αεροσκάφος».
Παρ’ όλα αυτά, το Bloomberg ανέφερε τον Ιούλιο ότι η Τουρκία επιδιώκει μια συμφωνία αντιστάθμισης, για να μειώσει την παρούσα τιμή των 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ελπίζει ότι οι ΗΠΑ θα συμφωνήσουν να επιτρέψουν στην Τουρκία να παράγει ορισμένα εξαρτήματα σε τοπικό επίπεδο.
Μια τέτοια κίνηση δεν αποτελεί έκπληξη. Από τότε που η Τουρκία παρήγγειλε τα πρώτα της F-16 το 1987, κατασκευάζει τα μαχητικά αεροσκάφη με άδεια χρήσης στην εγχώρια αγορά.
Με την προτεινόμενη συμφωνία αντιστάθμισης, η Τουρκία πιθανότατα στοχεύει στην εξοικονόμηση χρημάτων και στην ενίσχυση των τοπικών βιομηχανιών, οι οποίες ήδη εργάζονται για την αναβάθμιση και την επέκταση της διάρκειας ζωής των τουρκικών F-16. Στο πλαίσιο του προγράμματος Ozgur, η Τουρκία έχει ήδη αρχίσει να αναβαθμίζει 36 από τα παλαιότερα F-16 Block 30 με ραντάρ ενεργητικής ηλεκτρονικής σάρωσης.
Το αίτημα της Άγκυρας για συμφωνία αντιστάθμισης θα μπορούσε να υποδηλώνει αυτοπεποίθηση σε προγράμματα όπως το Ozgur, τα οποία θα μπορούσαν τουλάχιστον να διατηρήσουν τα Block 30 της ενημερωμένα μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2030, όταν θα παραλάβει τα νέα της F-16 και αναμένεται να εισαγάγει το TF Kaan.
Η Τουρκία επιδίωξε τα νέα F-16 αφού απεβλήθη από το πρόγραμμα F-35 Joint Strike Fighter, όταν εισήγαγε ρωσικά πυραυλικά συστήματα αεράμυνας S-400 το 2019.
Λίγο μετά την αρχική υποβολή του αιτήματος το 2021, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε την επιθυμία του να του επιστραφούν τα περίπου 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια που είχε καταβάλει η Τουρκία για τα F-35 πριν από την αναστολή της ή να αφαιρεθεί το ποσό αυτό από τη συμφωνία για τα F-16.
Η Άγκυρα ήλπιζε να αποκτήσει 100 F-35A για την πολεμική της αεροπορία, γεγονός που αποτελεί έναν από τους λόγους για τους οποίους δεν είχε αποκτήσει νέα F-16 από το 2012.
«Δεν κερδίσαμε – και δεν κερδίζουμε – αυτά τα χρήματα εύκολα. Ή θα μας δώσουν τα αεροπλάνα μας ή θα μας δώσουν τα χρήματα», δήλωσε τότε ο Τούρκος πρόεδρος. Επιπλέον, όπως σημειώνει το δελτίο Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τη συμφωνία, «ο αγοραστής συνήθως ζητά αντισταθμιστικά στοιχεία. Οποιαδήποτε συμφωνία αντιστάθμισης θα καθοριστεί στις διαπραγματεύσεις μεταξύ του αγοραστή και του αναδόχου».
Η Τουρκία δεν έχει μεγάλη τύχη με μια άλλη συμφωνία απόκτησης μαχητικών αεροσκαφών που έχει ζητήσει. Η Άγκυρα επιβεβαίωσε το ενδιαφέρον της για την απόκτηση 40 Eurofighter Typhoon τον Νοέμβριο του 2023, πριν εγκριθεί τελικά η συμφωνία για τα F-16, και είχε συνομιλίες με τη Βρετανία και την Ισπανία.
Ωστόσο, η Γερμανία, μέλος της κοινοπραξίας που ανέπτυξε και κατασκεύασε το Eurofighter με δικαίωμα βέτο σε οποιαδήποτε εξαγωγή του αεροσκάφους, αντιτίθεται σε μια τουρκική πώληση.
Ο Ερντογάν προέτρεψε τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς (Olaf Scholz) να άρει την απαγόρευση του Βερολίνου τον Ιούλιο. Συγχρόνως με την προσφορά της Άγκυρας να αναθεωρήσει τμήματα της σύμβασης του F-16, αυτό ήταν μια ακόμη σταθερή ένδειξη ότι η Τουρκία θέλει και τα δύο μαχητικά.
Ο υπουργός Άμυνας Guler επιβεβαίωσε εκ νέου το ενδιαφέρον της Τουρκίας για το Eurofighter τη Δευτέρα και εξέφρασε την ελπίδα ότι η Γερμανία και οι εταίροι της θα δώσουν θετική απάντηση στο θέμα, αναγνωρίζοντας ότι μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί μικρή πρόοδος.
Δύο ημέρες νωρίτερα, ο Metin Gurak, αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου, επισκέφθηκε την αεροπορική βάση Coningsby της Βρετανίας στο Lincolnshire, όπου έβγαλε για μια φωτογραφία με ένα Eurofighter FGR4.
Ωστόσο, ακόμη και μετά την έγκριση της συμφωνίας για τα F-16, η Άγκυρα επιβεβαίωσε ότι εξακολουθεί να ενδιαφέρεται για την απόκτηση του Eurofighter. Τούρκοι σχολιαστές σημείωσαν ότι ένας λόγος που η Τουρκία επιδιώκει το μαχητικό είναι για να αντιμετωπίσει τα προηγμένα γαλλικής κατασκευής Dassault Rafale F3R της Ελλάδας.
«Το Typhoon έχει προβάδισμα έναντι τόσο του Gripen όσο και του Rafale όσον αφορά τη μάχη πέραν του οπτικού πεδίου (BVR), την τελική ταχύτητα, την επιτάχυνση, την ευελιξία, το ανώτατο όριο εξυπηρέτησης και τον ρυθμό ανόδου», έγραψε νωρίτερα φέτος ο Justin Bronk, ανώτερος ερευνητής για την αεροπορική ισχύ και την τεχνολογία στην Ομάδα Στρατιωτικών Επιστημών του Royal United Services Institute
. «Θεωρείται ευρέως ότι είναι το πιο ικανό μαχητικό αεροπορικής υπεροχής από τα τρία και είναι επίσης ένα ισχυρό αεροσκάφος κρούσης με εξαιρετικούς αισθητήρες, αλλά ελαφρώς μειωμένη ικανότητα μεταφοράς πυρομαχικών σε σύγκριση με το Rafale».
Ικανότητες όπως αυτές είναι αναμφίβολα μεταξύ των λόγων για τους οποίους η Τουρκία αναζητά Typhoon εκτός από τα τελευταία Vipers. Η Γερμανία είχε προηγουμένως εμποδίσει τη Βρετανία να πουλήσει στη Σαουδική Αραβία άλλη μια παρτίδα Eurofighter για αρκετά χρόνια, αλλά πρόσφατα ήρε την απαγόρευση αυτή μετά την αναχαίτιση από το βασίλειο μη επανδρωμένων αεροσκαφών και πυραύλων που εκτόξευσαν οι Χούτι στην Υεμένη εναντίον του Ισραήλ.
Το Βερολίνο ενδέχεται να μην προβεί σύντομα σε ανάλογη αλλαγή πολιτικής στην περίπτωση της Τουρκίας, ιδίως υπό το φως των εχθρικών σχολίων του Ερντογάν προς το Ισραήλ και του εναγκαλισμού της Χαμάς.
Παρ’ όλα αυτά, τα σχόλια και οι προτάσεις που διατυπώθηκαν από Τούρκους αξιωματούχους τους τελευταίους μήνες καθιστούν σαφές το όραμα της Άγκυρας για την πολεμική της αεροπορία σε αυτή τη μεταβατική φάση.
Επιδιώκει δύο ικανά, υψηλής τεχνολογίας μαχητικά 4,5 γενιάς -το Block 70 F-16 και το Tranche 4 Eurofighter- τα οποία αναμφίβολα θα ταιριάζουν με τις τεχνολογικές δυνατότητες των γειτονικών αεροπορικών δυνάμεων.
Τέτοιες προσωρινές λύσεις θα αποδειχθούν πιθανότατα περισσότερο από επαρκείς έως ότου η Άγκυρα μπορέσει τελικά να διαθέσει ένα μαχητικό πέμπτης γενιάς κάποια στιγμή μέσα στην επόμενη δεκαετία, είτε όταν το TF Kaan βγει από τη γραμμή συναρμολόγησης είτε όταν άλλα αεροσκάφη πέμπτης γενιάς γίνουν διαθέσιμα στην αγορά.
hellasjournal.com
