Του Μιχάλη Ψύλου
Η Ρωσία κατασκευάζει 13 αεροδρόμια και 10 βάσεις ραντάρ στην Αρκτική. Ταυτόχρονα προχωρεί στην ενίσχυση των στρατιωτικών της δυνάμεων στον Αρκτικό ωκεανό και δημιουργεί ειδική μοίρα μη επανδρωμένων αεροσκαφών για τον έλεγχο της Αρκτικής.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν στον Αρκτικό Κύκλο 27.000 στρατιώτες και αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια περιπολούν κάτω από τους αιώνιους πάγους. Το Πεντάγωνο κυκλοφόρησε μάλιστα την πρώτη έκθεσή του για την «Στρατηγική στην Αρκτική». Την στρατιωτική του παρουσία στην Αρκτική ενισχύει και ο Καναδάς ενώ η Νορβηγία πραγματοποιεί στον Αρκτικό ωκεανό αεροναυτικά γυμνάσια με τη συμμετοχή 16.000 στρατιωτών και μονάδων του ΝΑΤΟ. Και καλά αυτές οι χώρες έχουν τα βόρεια σύνορά τους κοντά στην Αρκτική. Η Κίνα, που απέχει χιλιάδες χιλιόμετρα από τον πλησιέστερο παγετώνα, γιατί έστειλε στον Αρκτικό κύκλο το παγοθραυστικό «Δράκος του Χιονιού» για έρευνες;
Η απάντηση απλή: Κάτω από τους αιώνιους πάγους της Αρκτικής βρίσκεται το 15% έως 17% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου και το30% του φυσικού αερίου. Υπάρχουν
Ακόμη τεράστιες ποσότητες σιδηρομεταλλευμάτων και άλλων ορυκτών. Ο Αρκτικός κύκλος είναι η «δεύτερη Μέση Ανατολή», το νέο Ελντοράντο ,το μήλο της έριδος για
πέντε παίκτες –Τη Ρωσία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Νορβηγία και τη Δανία που εκπροσωπεί πολιτικά την Γροιλανδία. «Πέντε χώρες γύρω από τον Βόρειο Πόλο που αγωνίζονται να κερδίσουν στο παιγνίδι της Αρκτικής Μονόπολης», όπως έγραψε εύστοχα το γερμανικό περιοδικό DerSpiegel.
Από τα 61 μεγάλα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή της Αρκτικής, 43 ανήκουν στη Ρωσία, 11 στον Καναδά, έξι στις ΗΠΑ (Αλάσκα)και ένα στη Νορβηγία.
Αν και ο αμερικανός εξερευνητής του Βόρειου Πόλου, Ρόμπερτ Πίρι διεκδίκησε πριν από 100 χρόνια την περιοχή στο όνομα των Ηνωμένων Πολιτειών, η Ουάσιγκτον αδράνησε περιέργως όλα αυτά τα χρόνια και τώρα οι Αμερικανοί τρέχουν και δεν φτάνουν. Οι Ρώσοι διεκδικούν ένα τεράστιο τμήμα του Βόρειου Πόλου, με βάση τη δική τους ερμηνεία για τη Σύμβαση του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας. Οι Αμερικανοί, προσπαθούν να αλλάξουν την οριοθέτηση του εδάφους, αλλά αντιμετωπίζουν προβλήματα καθώς ς δεν έχουν υπογράψει τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. Αρνούνται πάντως να αποδεχτούν τον ρωσικό έλεγχο σε τμήματα της Βόρειας Θαλάσσιας οδού πάνω από τη Σιβηρία. Η Δανία και ο Καναδάς είναι σε διαμάχη για το νησί Χανς, που βρίσκεται κοντά στη Γροιλανδία.
Νεος Ψυχρός πόλεμος στον Αρκτικό
Ο νέος Ψυχρός Πόλεμος στον παγωμένο Αρκτικό ωκεανό για το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο δεν είναι μόνο στα βιβλία του Ντάν Μπράουν… Αλλωστε στο παιγνίδι έχουν μπει η Ισλανδία, η Φινλανδία αλλά και η Σουηδία, ενώ η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ινδία έχουν θέση παρατηρητή στο Αρκτικό Συμβούλιο-το διεθνές όργανο, που ελέγχει τις διεκδικήσεις στην περιοχή.
Αν και υπάρχει μια γενική συμφωνία συνεργασίας για την επίλυση εδαφικών και Περιβαλλοντικών θεμάτων, οι αντιθέσεις είναι πολλές..
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δώσει εντολή στην στρατιωτική ηγεσία της Μόσχας να προσέξει ιδιαίτερα την Αρκτική, λέγοντας ότι η Ρωσία χρειάζεται «κάθε μοχλό για την προστασία της ασφάλειάς της και τα εθνικά της συμφέροντα στην περιοχή».Την περασμένη εβδομάδα η Χίλαρι Κλίντον, που πιστεύεται ότι θα είναι υποψήφια για την αμερικανική προεδρία το 2016 ,κάλεσε τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες να σχηματίσουν ένα «ενιαίο μέτωπο» έναντι της Ρωσίας στην Αρκτική. Όπως εύστοχα τόνισε ο ελληνοαμερικανός, πρώην διοικητής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη,ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης «οι πάγοι του Αρκτικού δεν είναι απλά μια ζώνη ανταγωνισμού, αλλά ακόμη χειρότερα, μια περιοχή σύγκρουσης.»
Λιώνουν οι πάγοι
Η κλιματική αλλαγή και το λιώσιμο των πάγων στον Αρκτικό δίνει πλέον τη δυνατότητα στις χώρες της περιοχής που θα διαθέσουν τα αναγκαία κονδύλια να προχωρήσουν στην άντληση των πλουτοπαραγωγικών πόρων. Ταυτόχρονα, ανοίγονται νέες ζώνες αλιείας και κυρίως το νέο Βορειοδυτικό πέρασμα, που συνδέει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό, καθιστώντας πολύ πιο κοντινές τις διαδρομές ιδίως προς την ανατολική Ασία ,που σήμερα απέχει χιλιάδες μίλια.
Φυσικά και το πέρασμα του Αρκτικού ωκεανού δεν είναι μια βόλτα στο… Αιγαίο. Η έλλειψη λεπτομερών χαρτών καθιστά αναγκαία τη συνεχή χρήση παγοθραυστικών για τη διάνοιξη των θαλασσίων οδών μέσα από τους πάγους. Σαφές προβάδισμα εδώ έχει η Ρωσία, η οποία σύμφωνα με το Spiegel «κρατά όλα τα καλά χαρτιά και είναι η
Ισχυρότερα εξοπλισμένη χώρα για το μεγάλο παιγνίδι του Αρκτικού». Η Μόσχα Διαθέτει δύο ειδικά βαθυσκάφη τύπου Mir για την εξερεύνηση του πυθμένα στον
Αρκτικό και έξι γιγαντιαία παγοθραυστικά που μπορούν να κινούνται μέσα στους πάγους οποιαδήποτε εποχή. Προχωρά μάλιστα στην ναυπήγηση τεσσάρων πυρηνοκίνητων υποβρυχίων για τις ανάγκες των ερευνών κάτω από τους πάγους.
(Εφημεριδα ΑΓΟΡΑ)
