Γράφει η Μαρία-Αρετή Ε. Ζιαζιά*
Ένα βασικό ζήτημα που προκύπτει στο υπό εξέταση ασφαλιστικό πρόγραμμα είναι και η διασύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα του ελεύθερου επαγγελματία. Η βασική επιλογή της εν λόγω σύνδεσης κινείται προς την κατεύθυνση της ορθότερης και δικαιότερης κατανομής των ασφαλιστικών βαρών.
Πράγματι, σύμφωνα με την αρχή της αναλογικής ισότητας, η ασφαλιστική υποχρέωση πρέπει να είναι ανάλογη της εισφοροδοτικής ικανότητας και κατά συνέπεια του διαθέσιμου εισοδήματος. Εντούτοις, όμως, ο καθορισμός των ασφαλιστικών εισφορών δε δύναται να γίνεται δίχως να λαμβάνονται υπόψιν ορισμένα κριτήρια. Στόχος θα πρέπει δε να είναι η δίκαιη επιβολή εισφορών και όχι η οικονομική εξόντωση των επαγγελματιών.
Ειδικότερα, καθένας έχει αποκλειστικό δικαίωμα τόσο πάνω στην προσωπική του εργασία όσο και στο προϊόν της, την εξ´ αυτής αμοιβής δηλαδή, δικαίωμα το οποίο κατοχυρώνεται και συνταγματικά (αρ. 17 και 22 παρ. 1 Συντ). Ο περιορισμός, ωστόσο, του προηγηθέντος δικαιώματος χάριν δημοσίου συμφέροντος δε θα πρέπει να υπερβαίνει τα όρια που θέτει αφενός η αρχής της αναλογικότητας και αφετέρου η προστασία του πυρήνα του δικαιώματος.
Συνεπώς, οιαδήποτε οικονομική επιβάρυνση –μέσω της αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών- αφαιρεί από τον επαγγελματία ένα ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό της αμοιβής του, αποστερώντας του συγχρόνως και τα αναγκαία μέσα διαβίωσης. Με τη λήψη των μέτρων, δηλαδή, θα αδυνατεί να καλύψει τα καθημερινά έξοδα, υποβαθμίζοντας κατά πολύ το βιοτικό του επίπεδο. Τη στιγμή που θα καλείται να καταβάλλει ένα τόσο μεγάλο πόσο για τις εισφορές του, δε θα δύναται να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για την καθημερινότητα του εφόσον τα έξοδα θα υπερκαλύπτουν τα έσοδα.
Είναι γεγονός, πάντως, ότι ο ως άνω προβληματισμός, αν και περιορίζει την ευχέρεια νομοθετικών χειρισμών, δε δίδει καμία θετική λύση στο ασφαλιστικό πρόβλημα. Το χρηματοδοτικό κενό του συστήματος μάλιστα θα πολλαπλασιάζεται καθόσον τα ζητήματα του δημογραφικού προβλήματος, της αύξησης της ανεργίας αλλά και της συνεχιζόμενης ύφεσης δε θα αντιμετωπίζονται αλλά, αντιθέτως, θα οξύνονται.
Εν κατακλείδι, θα πρέπει να δοθεί άμεσα και αποτελεσματικά μια τονωτική ένεση στο σύστημα, προκειμένου να επιτευχθεί σταδιακή ανάκαμψη της οικονομίας δίχως όμως να προκληθεί ταυτόχρονη εξόντωση του πιο παραγωγικού τομέα της οικονομίας, του ιδιωτικού.
*Η Μαρία-Αρετή Ε. Ζιαζιά είναι δικηγόρος
