Σε μπαράζ ελέγχων σε επιχειρήσεις και επιτηδευματίες που τηρούν απλογραφικά βιβλία προχωρεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων με απόφαση του διοικητή της Γ.Πιτσιλή, με την οποία δίνονται πρόσθετες οδηγίες στους ελεγκτές για τα νέα βήματα όσον αφορά τα κριτήρια ελέγχου.
Το ελεγκτικό ξεσκόνισμα στα βιβλία και στοιχεία τους αφορά τις χρήσεις από το 2014, δηλαδή της τελευταίας πενταετίας, ενώ στο μάτι των ελεγκτών βρίσκονται οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου. Εκεί ο έλεγχος θα φθάνει μέχρι τον αριθμό των μελών/φίλων της επιχείρησης, των σχολίων πελατών και των κριτικών κ.λπ. στην ιστοσελίδα ή ενδεχομένως και στο facebook και άλλες πλατφόρμες συναλλαγών, δικτύωσης. Ο έλεγχος θα επεκτείνεται ακόμα και σε υπηρεσίες ηλεκτρονικών πορτοφολιών, Paysafe, Paypal κ.λπ., αλλά και τυχόν σύνδεση συσκευών POS/e-POS με ξένες τράπεζες.
Σύμφωνα με την απόφαση Πιτσιλή, τα βήματα που θα ακολουθούν οι ελεγκτές είναι τα εξής:
1ο Βήμα: Επιλογή υποθέσεων
Πριν τον έλεγχο και αφού εκδοθεί εντολή ελέγχου, εξετάζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής:
1. αν δεν υποβλήθηκαν δηλώσεις κάθε είδους φορολογίας
2. αν είχαν διαπραχθεί φορολογικές παραβάσεις
3. αν υπάρχουν κατασχεθέντα βιβλία ή άλλα έγγραφα και στοιχεία από τα οποία πιθανολογείται φοροδιαφυγή
4. στοιχεία διασταυρώσεων κ.λπ. από Οργανισμούς, Τράπεζες ή αρχές
5. συναλλαγές με εκδότες πλαστών ή εικονικών φορολογικών στοιχείων όπως εξαφανισμένους εμπόρους κ.λπ.
6. διασταυρώσεις βάσει καταστάσεων τιμολογίων πελατών – προμηθευτών
7. στοιχεία που υπάρχουν στο διαδίκτυο για τη λήψη περαιτέρω πληροφοριών αναφορικά με την ηλεκτρονική δραστηριοποίηση του ελεγχόμενου προσώπου.
2ο βήμα: Τυπική συμμόρφωση και διασταυρώσεις
1. Γενικές επαληθεύσεις σε νομιμοποιητικά έγγραφα, βιβλία και στοιχεία, όπως:
– έγγραφα σύστασης ή νομιμοποίησης της επιχείρησης
– ορθή τήρηση των βιβλίων και έκδοση των φορολογικών στοιχείων
– ορθή μεταφορά των δεδομένων των βιβλίων και στοιχείων στις σχετικές δηλώσεις φόρου (εισοδήματος, ΦΠΑ κ.λπ.)
– έλεγχος κλειστής αποθήκης τουλάχιστον δύο ειδών, επιλεκτικά με βάση την τιμή μονάδας ή την ποσότητα ή τη συνολική αξία.
– «ορθή αποτίμηση» για τουλάχιστον 2 είδη επιλεκτικά με βάση την τιμή μονάδας ή την ποσότητα ή τη συνολική αξία.
2. Ενδείξεις ή διαφορές που προκύπτουν από διασταυρώσεις καταστάσεων φορολογικών στοιχείων προμηθευτών και πελατών
3. Κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών της ελεγχόμενης επιχείρησης, για τις εισπράξεις, τα εισοδήματά της, της πληρωμές υποχρεώσεων κ.λπ.
4. Ύπαρξη επιχορηγήσεων ή επιδοτήσεων
5. Φορολογικοί Ηλεκτρονικοί Μηχανισμοί (ταμειακές μηχανές και φορολογικές μνήμες)
3ο βήμα: Επαληθεύσεις επί εσόδων και αγορών
1. Ελέγχεται αν καταχωρήθηκαν ορθά στα βιβλία τα εκδοθέντα στοιχεία λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών και τα τιμολόγια για κάθε πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών, για συνολικό χρονικό διάστημα τουλάχιστον 30 ημερών.
2. Ελέγχεται αν έγινε ορθή καταχώρηση του Φ.Π.Α. και των λοιπών φόρων, για συνολικό χρονικό διάστημα τουλάχιστον 30 ημερών.
3. Ελέγχεται αν έγιναν σωστά οι αθροίσεις των ποσών των εσόδων και των αγορών του φορολογικού έτους, επί χειρόγραφης τήρησης των βιβλίων.
4. Ελέγχεται αν καταχωρήθηκαν ορθά στα βιβλία, με βάση τα τιμολόγια και τις διασαφήσεις εισαγωγής, η αξία και ο αναλογών Φ.Π.Α. για συνολικό διάστημα τουλάχιστον 30 ημερών.
4ο βήμα: Έρευνα διαδικτυακών συναλλαγών
Εάν ο ελεγχόμενος διενεργεί συναλλαγές μέσω διαδικτύου, θα ελέγχονται και θα επαληθεύονται τα παρακάτω:
1. Η καταχώρηση του ελεγχόμενου προσώπου στο Γ.Ε.Μ.Η., αναφορικά με τη δραστηριοποίησή του σε ηλεκτρονικό ή εξ αποστάσεως εμπόριο ή παροχή υπηρεσιών.
2. Η ύπαρξη τυχόν άλλων διαδικτυακών τόπων που σχετίζονται με το ελεγχόμενο πρόσωπο, καθώς και το όνομα του φυσικού/νομικού προσώπου στο οποίο έχουν κατοχυρωθεί.
3. Το κόστος της παρουσίας και δραστηριοποίησής του στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένης και της διαφημιστικής του δαπάνης. Μεταξύ άλλων, ερευνώνται και στοιχεία όπως ο αριθμός των μελών/φίλων, σχολίων πελατών, κριτικών κ.λπ.
4. Η ύπαρξη συμβάσεων/συμφωνιών με εταιρείες μεταφορών (courier)
5. Η διαδικασία που ακολουθείται κατά τη λήψη και καταχώρηση της παραγγελίας, την πληρωμή, καθώς και την αποστολή των αποθεμάτων ή την παροχή υπηρεσιών.
6. Οι τρόποι πληρωμής των ηλεκτρονικών και εξ αποστάσεως συναλλαγών, όπως πληρωμή μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων, αντικαταβολών μέσω επιχειρήσεων ταχυδρομικών υπηρεσιών, ιδρυμάτων έκδοσης ηλεκτρονικού χρήματος, ηλεκτρονικών πορτοφολιών, Paysafe, Paypal κ.λπ.
7. Η τυχόν σύνδεση των συσκευών POS/e-POS με ξένα πιστωτικά ιδρύματα.
8. Η ύπαρξη εσόδων από προμήθειες, διαφημιστικά συμβόλαια ή άλλα έσοδα από συναλλαγές με επιχειρήσεις ή πρόσωπα που έχουν παρουσία στο διαδίκτυο.
5ο βήμα: Πλαστά ή εικονικά φορολογικά στοιχεία
Μέσω των καταστάσεων πελατών – προμηθευτών, αναζητούνται ως «ύποπτες» μεμονωμένες αγορές ή δαπάνες ιδιαίτερα μεγάλης αξίας σε σχέση με τα δεδομένα του ελεγχόμενου προσώπου, ιδίως από προμηθευτές με τους οποίους δεν υπάρχουν συστηματικές συναλλαγές καθώς επίσης και φορολογικά στοιχεία, ιδιαίτερα αυτά με μεγάλη αξία, για τυχόν πλαστότητα, εικονικότητα ή νόθευσή τους.
6ο Βήμα: Φόροι Εισοδήματος
«Ανεξαρτήτως ποσού». Αναζητούνται «μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες», καθώς και οι δαπάνες προβλέψεων επισφαλών απαιτήσεων.
7ο βήμα: Έλεγχος Φ.Π.Α.
Θα ελέγχεται:
1. Η συμφωνία φορολογητέων εκροών και εσόδων από επιχειρηματική δραστηριότητα και σε περίπτωση σημαντικής απόκλισης, αν η απόκλιση αυτή αιτιολογείται.
2. Η ορθή μεταφορά σωστά στις δηλώσεις οι εκροές (έσοδα), και οι εισροές (αγορές και δαπάνες), όπως προκύπτουν από τα τηρούμενα λογιστικά αρχεία.
3. Η ορθή εφαρμογή των προβλεπόμενων συντελεστών Φ.Π.Α.
4. Εάν το δικαίωμα έκπτωσης έχει ασκηθεί υπό τις προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο 32 του Κώδικα Φ.Π.Α.
5. Εάν υφίστανται δαπάνες, για τις οποίες η ελεγχόμενη επιχείρηση έχει εκπέσει τον αναλογούντα Φ.Π.Α., χωρίς να υπάρχει τέτοιο δικαίωμα.
6. Εάν η επιχείρηση έλαβε επιστροφή Φ.Π.Α. χωρίς να το δικαιούται.
15. Εάν διενεργήθηκε επιμερισμός του φόρου των κοινών εισροών (Pro-rata).
8ο βήμα: Έλεγχος ΦΜΥ – παρακρατούμενων φόρων
1. Θα διενεργείται έλεγχος συμφωνίας των ακαθάριστων αποδοχών που εμφανίζονται στις υποβληθείσες δηλώσεις Φόρου Μισθωτής Εργασίας (Φ.Μ.Ε.) με αυτές που εμφανίζονται στα τηρούμενα βιβλία/λογιστικά αρχεία της ελεγχόμενης
2. Η ίδια συμφωνία διενεργείται και ως προς τους παρακρατηθέντες και καταβληθέντες φόρους.
3. Θα επαληθεύεται η ορθή παρακράτηση του φόρου μισθωτής εργασίας και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης σε 2 υπαλλήλους της επιχείρησης.
