Ξεκίνησα την καριέρα μου στη Wall Street στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και τότε ήταν η τελευταία φορά που θυμάμαι τους επενδυτές να ανησυχούν για τον πληθωρισμό τόσο πολύ όσο σήμερα.
Τότε καταλαβαίναμε ότι ο πληθωρισμός είχε πυροδοτηθεί από την εγκατάλειψη του κανόνα του χρυσού το 1971, τα σοκ από την πλευρά της προσφοράς όπως το εμπάργκο πετρελαίου του 1973, η λανθασμένη νομισματική πολιτική και οι παράλογες κυβερνητικές πολιτικές, όπως οι έλεγχοι στα επιτόκια, στους μισθούς και στις τιμές.
Ομοιότητες και – κυρίως – διαφορές
Οι τρέχοντες φόβοι για τον πληθωρισμό είναι διαφορετικοί και πολλοί επενδυτές αμφιβάλλουν ότι οι αντισταθμίσεις της δεκαετίας του 1970 εξακολουθούν να είναι και σήμερα αξιόπιστες.
Τα κρυπτονομίσματα αποτελούν ένα ολοένα και πιο δημοφιλές καταφύγιο για φοβικούς προς τον πληθωρισμό επενδυτές – κι αυτό ισχύει τόσο για τον “ψηφιακό χρυσό”, δηλαδή το Bitcoin, όσο και για τα νεότερα κρυπτονομίσματα, τα οποία έχουν σχεδιαστεί όχι μόνο για να είναι ανθεκτικά στον πληθωρισμό, αλλά και για να κεφαλαιοποιούν τις ολοένα αυξανόμενες τιμές.
Το πόσο ελκυστικά είναι αυτά τα νέα μέσα εξαρτάται από το είδος του πληθωρισμού τον οποίο φοβάστε.
Αποτελούν τα κρυπτονομίσματα επενδυτικό καταφύγιο έναντι του πληθωρισμού;
Οι διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα σίγουρα συμβάλλουν σε υψηλότερες τιμές, ωστόσο πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι παροδικές. Εάν αυτό δεν αποδειχθεί αλήθεια και εάν τα αυξημένα ποσοστά μολυσματικών ασθενειών και οι πολιτισμικές αλλαγές που προκύπτουν από την πανδημία έχουν μειώσει μόνιμα την οικονομική αποδοτικότητα και την προθυμία για εργασία σε μια μεγάλη ομάδα του πληθυσμού, θα υπάρχουν γενικά λιγότερα διαθέσιμα αγαθά και υπηρεσίες.
Εάν οι κυβερνήσεις ανταποκριθούν σε αυτή την κατάσταση με δαπάνες τόνωσης, επιδόματα και ελλείμματα, αυξάνοντας την προσφορά χρήματος και μεταφέροντας πλούτο από τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα στους κρατικούς υπαλλήλους, στους συνταξιούχους και στους ανέργους, όλο αυτό το σκηνικό θα μπορούσε πράγματι να τροφοδοτήσει ένα πληθωριστικό σπιράλ.
Τα κρυπτονομίσματα δεν είναι πανάκεια
Εάν αυτός είναι ο φόβος σας, τότε το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η αργή οικονομική ανάπτυξη, όχι ο πληθωρισμός. Τα κρυπτονομίσματα μπορεί να παρέχουν κάποια προστασία έναντι της διογκωμένης προσφοράς χρήματος, ωστόσο δεν δημιουργούν περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες. Πολλές ιδέες για κρυπτονομίσματα είναι στην πραγματικότητα νεοφυείς εταιρείες τεχνολογίας που λαμβάνουν τη μορφή αποκεντρωμένων αυτόνομων οργανισμών και όχι παραδοσιακών εταιρειών. Οι startups ευδοκιμούν σε αναπτυσσόμενες οικονομίες, όχι σε στάσιμες.
Υπάρχουν ιδέες για κρυπτονομίσματα αφιερωμένα στη βελτίωση ή την παράκαμψη των αλυσίδων εφοδιασμού και άλλες που προσφέρουν τους τύπους απασχόλησης που μπορεί να προτιμούν ορισμένοι εργαζόμενοι μετά το lockdown. Αυτές θα μπορούσαν να είναι καλές επενδύσεις venture capital, είναι ωστόσο πολύ επικίνδυνες για να θεωρηθούν αντισταθμιστές πληθωρισμού.
Τα ζητήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι παγκόσμια και πιθανόν να αποτελούν τον καθοδηγητικό παράγοντα ανόδου του πληθωρισμού στην Κίνα, τη ζώνη του ευρώ και τις αναδυόμενες αγορές.
Διεθνής ένταση
Μια άλλη παγκόσμια απειλή για την αξία των νομισμάτων είναι η διεθνής ένταση. Τίποτα δεν προκαλεί τόσο έντονα πληθωρισμό όσο ο πόλεμος και υπάρχουν συγκρούσεις οι οποίες “σιγοβράζουν” σε όλο τον κόσμο. Μερικές μάλιστα εξ αυτών θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θερμούς, πραγματικούς πολέμους, αλλά και σε ψυχροπολεμικές συνθήκες οι οποίες οδηγούν σε κυρώσεις, χρηματοοικονομικά εμπόδια και δασμούς.
Τα πλεονεκτήματα των κρυπτονομισμάτων έναντι του παραδοσιακού finance εκτινάσσονται σε καιρούς πολέμων και οικονομικών συγκρούσεων. Τα καλύτερα στοιχήματα για ένα τέτοιο σενάριο είναι τα πλέον καθιερωμένα κρυπτονομίσματα – Bitcoin και Ethereum – με μεγάλους κατόχους σε όλες τις χώρες, καθώς και κρυπτονομίσματα με ισχυρή προστασία απορρήτου, όπως το Monero και το Dash. (σ.σ. Επενδύω σε κρυπτονομίσματα και χρησιμοποιώ επίσης ψηφιακά νομίσματα για πραγματοποίηση συναλλαγών. Δεν κατέχω κανένα από τα τέσσερα νομίσματα τα οποία αναφέρονται εδώ, ωστόσο ενδέχεται να αγοράσω στο μέλλον).
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί: συνδυασμός που “σκοτώνει”
Η κύρια εστίαση των περισσότερων Αμερικανών επενδυτών είναι στους φόβους για τον πληθωρισμό με επίκεντρο τις ΗΠΑ, συγκεκριμένα στα αυξανόμενα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού και τη χαλαρή νομισματική πολιτική.
Οι Δημοκρατικοί θέλουν μεγάλες αυξήσεις δαπανών πέρα από τα ήδη τεράστια ελλείμματα και το μεγάλο χρέος. Ενώ το κόμμα ευνοεί καταρχήν τις αυξήσεις φόρων, η προτεινόμενη νομοθεσία περιλαμβάνει περισσότερες φορολογικές περικοπές και πιστώσεις απ’ ό,τι αυξήσεις φόρων. Επιπλέον, ορισμένοι από τους τρόπους πληρωμής των δαπανών στο πλαίσιο της νομοθεσίας Build Back Better είναι μέσω ελέγχου τιμών στα συνταγογραφούμενα φάρμακα αντί για πραγματικές αυξήσεις φόρων. Η νομοθετική ρύθμιση χαμηλών τιμών τροφοδοτεί τον πληθωρισμό αντί να τον καταπολεμά, ειδικά όταν προσλαμβάνεται ως αύξηση φόρου για δημοσιονομικούς σκοπούς.
Εάν οι Ρεπουμπλικάνοι κερδίσουν εξουσία στο Κογκρέσο στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022, τα πράγματα θα εξακολουθήσουν να είναι ανησυχητικά για τον πληθωρισμό. Ενώ οι Δημοκρατικοί είναι ενθουσιώδεις “ξοδευτές” και αυξάνουν φόρους, έστω με μισή καρδιά, οι Ρεπουμπλικανοί είναι ενθουσιώδεις “φοροκόπτες” και υπέρ της μείωσης δαπανών, πάλι όμως με μισή καρδιά. Όταν τα δύο μέρη συνενώνονται για θέσπιση διακομματικής νομοθεσίας, έχουμε συχνά τον χειρότερο δυνατό παρονομαστή σε σχέση με τη δημοσιονομική ευθύνη.
Και όταν οι “μεθυσμένοι ναύτες” στο Κογκρέσο συνδυάζονται με “πολιτικοποιημένους” κεντρικούς τραπεζίτες, οι οποίοι φαίνεται να ενδιαφέρονται περισσότερο να αρνηθούν ή να δικαιολογήσουν τον πληθωρισμό παρά να τον καταπολεμήσουν, υπάρχει η πιθανότητα να εμφανιστεί ένας επιθετικός, επίμονος πληθωρισμός, απρόσβλητος από τα τυπικά δημοσιονομικά και νομισματικά μέτρα.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια γενική απώλεια εμπιστοσύνης στο δολάριο η οποία θα σκοτώσει την οικονομία, όπως είδαμε τη δεκαετία του 1970. Απειλεί επίσης τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και συμβάλλει στην πολιτική δυσλειτουργία.
Ψυχραιμία
Είναι σημαντικό ωστόσο να έχει κανείς κατά νου ότι όλα αυτά δεν έχουν συμβεί ακόμη. Το breakeven ποσοστό πληθωρισμού για τα 10ετή κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ είναι 2,5% ετησίως, υποδηλώνοντας ότι η αγορά πιστεύει ότι ο μελλοντικός πληθωρισμός είναι πιθανό να κινείται στα επίπεδα που θεωρούνταν φυσιολογικά πριν από την οικονομική κρίση του 2008.
Ενώ τα πρόσφατα ποσοστά πληθωρισμού ήταν υψηλά, ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησής του από το 2006 μέχρι σήμερα είναι μόλις 2,2%. Οι αποδόσεις των χρεογράφων του αμερικανικού δημοσίου παραμένουν πολύ χαμηλές. Οι τιμές σε ορισμένους βασικούς κλάδους, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, φαίνεται να έχουν κορυφωθεί και πιθανόν να αρχίσουν να λαμβάνουν την κατιούσα.
Εάν ανησυχείτε για τον πληθωρισμό σε δολάρια ΗΠΑ, έχετε την απλή επιλογή να μετακινήσετε τις επενδύσεις σας σε χώρες και νομίσματα με καλύτερη δημοσιονομική και νομισματική διαχείριση. Τα κρυπτονομίσματα μπορούν να θεωρηθούν μια τέτοια “χώρα” και, στην πραγματικότητα, αυτό το σενάριο ήταν το βασικότερο κίνητρο για τη δημιουργία του Bitcoin το 2008.
Συνοψίζοντας, νομίζω ότι όποιος ανησυχεί σοβαρά για τον πληθωρισμό θα πρέπει να βάλει στο τραπέζι τα κρυπτονομίσματα ως επιλογή η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει επενδυτικό μέσο προστασίας από ορισμένα σενάρια πληθωρισμού και να εκμεταλλευτεί κάποια άλλα. Δεν αποτελούν βέβαια μαγικό φράγμα ενάντια στον πληθωρισμό.
Σχεδόν όλα τα περιουσιακά στοιχεία crypto έχουν τόσο μεγάλο κίνδυνο ασχέτως πληθωρισμού, που είναι κατάλληλα μόνο ως μικρά τμήματα διαφοροποιημένων χαρτοφυλακίων και όχι ως βασικό τμήμα τους ή ως καθαροί αντισταθμιστές.
