To ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού αποτέλεσε ένα πείραμα για τις οικονομίες ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανόμενης και αυτής της Ινδίας. Το μέγεθος των προηγούμενων μοντέρων πανδημιών δε μπορούσε να συγκριθεί με αυτό του κορωνοϊού, ενώ η έλλειψη ιστορικών δεδομένων δεν μας επιτρέπει τη σύγκριση με τις παλαιότερες πανδημίες, σε ό,τι αφορά την επίδραση του προβλήματος στις οικονομίες και τις επιχειρήσεις λόγω των lockdowns.
Υπήρχαν αρκετές υποθέσεις στην αρχή της πανδημίας. Αρχικά, η πανδημία, υπέθεταν πολλοί, θα προκαλούσε σοκ στην προσφορά και τη ζήτηση, με τη δεύτερη να υπερτερεί τελικά, ωθώντας τις οικονομίες σε αποπληθωρισμό. Η δεύτερη υπόθεση ήταν πως θα υπήρχε έλλειψη δολαρίων η οποία θα οδηγούσε σε μείωση του παγκόσμιου εμπορίου.
Επίσης, υπήρχε η πιθανότητα πως oι κυβερνήσεις θα έπρεπε να προχωρήσουν σε δαπάνες, έτσι ώστε να διασωθεί η οικονομία τη στιγμή που οι επενδύσεις και η κατανάλωση θα βρισκόταν στο ναδίρ. Ως αποτέλεσμα, τα κόστη δανεισμού θα αυξάνονταν και οι κεντρικές τράπεζες θα έπρεπε να χρηματοδοτούν απευθείας την αποπληρωμή του χρέους.
Εννέα μήνες μετά, η πανδημία η οποία έπληξε την Ινδία αποδεικνύει πως μερικές από αυτές τις υποθέσεις δεν ισχύουν, ενώ ανέδειξε και άλλα προβλήματα που κανείς δεν περίμενε.
Το σοκ της προσφοράς
Μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην πανδημία ήταν ο πληθωρισμός. Οι αρχικές εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό της Ινδίας ήταν πως θα μειωνόταν από το μέσο όρο του 6,5% στο οποίο βρισκόταν στο τρίτο τρίμηνο του οικονομικού έτους του 2020.
Κατά τη διάρκεια της έκτακτης συνόδου της κεντρικής τράπεζας της χώρας τον Μάρτιο, όπου τα επιτόκια μειώθηκαν κατά 75 μονάδες βάσης, τα στελέχη ανέφεραν πως αναμένουν επιπλέον αποπληθωρισμό λόγω των χαμηλών τιμών καυσίμου και μείωσης της ζήτησης.
Μετά από οκτώ μήνες, ο βασικός βρίσκεται στο 5,5%, υψηλό διετίας. Τί ακριβώς συνέβη; Πέραν των πιέσεων που δέχεται η προσφορά, οι οικονομολόγοι δεν μπόρεσαν να προβλέψουν τα αντισταθμιστικά περιθώρια ορισμένων υπηρεσιών. Από τη βιομηχανία μεταφορών, μέχρι τις οικιακές υπηρεσίες, οι τιμές επέδειξαν άνοδο για να αντισταθμίσουν την μειωμένη προσφορά.
Η υψηλότερη έμμεση φορολογία στα καύσιμα έπαιξε επίσης μεγάλο ρόλο. Συνδυασμένοι, οι δύο αυτοί παράγοντες δεν επέτρεψαν την μείωση του δομικού πληθωρισμού, παρά την κρίση στην οποία βρέθηκε η ινδική οικονομία. Τώρα πια, καθώς ορισμένα από τα προβλήματα που αντιμετώπιζε η προσφορά εξομαλύνονται, η άνοδος των παγκόσμιων τιμών των εμπορευμάτων επιταχύνεται. Η ομαλοποίηση της ζήτησης θα αφαιρέσει επίσης οποιοδήποτε κίνητρο των κατασκευαστών/προμηθευτών για απότομη μείωση των τιμών, κάτι που μπορεί να διατηρήσει τον πληθωρισμό υψηλό παρά την απώλεια της συνολικής ζήτησης.
Τα πλεονάσματα σώζουν την κατάσταση
Η ιδιαίτερη μείωση της εγχώριας ζήτησης, συνδυασμένη με την διασπασμένη παγκόσμια προσφορά οδήγησαν σε δραστική πτώση των εισαγωγών. Κάτι τέτοιο, βέβαια, ήταν αναμενόμενο αλλά οι επιπτώσεις της μετατροπής της Ινδίας από έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, σε πλεόνασμα δεν ήταν κατανοητές, τουλάχιστον στην αρχή της κρίσης.
Το πλεόνασμα αυτό οφείλεται όχι μόνο στις εμπορικές συναλλαγές, αλλά και σε μία δραματική αύξηση των κεφαλαιακών ροών. Το αποτέλεσμα; Η Ινδία επιδεικνύει πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών στο 3,9% του ΑΕΠ. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν αποτελεί και κάτι θετικό για μία αναπτυσσόμενη οικονομία όπως η Ινδία αλλά αποτελεί και τη διαφορά μεταξύ των επενδύσεων και των εξοικονομήσεων της οικονομίας της χώρας.
Αυτές οι «οικονομίες» είναι που σώζουν την κατάσταση. Το κυριότερο από τα οφέλη του πλεονάσματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι η διατήρηση του κόστους δανεισμού στα ίδια επίπεδα έτσι ώστε να μην υπάρξει ανάγκη άμεσης χρηματοδότησης από την κεντρική τράπεζα της Ινδίας. Το πλεόνασμα επίσης βοηθά και στην ανακούφιση της πίεσης προς το ινδικό νόμισμα, με τη ρουπια να βρίσκεται στο σταθερότερο επίπεδο των τελευταίων ετών.
Τα δημοσιονομικά
Η συγκράτηση στα δημοσιονομικά της χώρας εξέπληξε τους οικονομολόγους που είχαν κάνει έκκληση για το αντίθετο. Σύμφωνα με δεδομένα του BloombergQuint, οι δαπάνες της κυβέρνησης έχουν παραμείνει σε σταθερό επίπεδο τουλάχιστον από τον Οκτώβριο, παρά την αύξηση της ρευστότητας στις αγορές που της επιτρέπουν ευκολότερο δανεισμό. Τα αποτελέσματα αυτής της κίνησης δεν είναι -ακόμη- ξεκάθαρα.
Από τη μία είναι φανερό πως η οικονομία ανακάμπτει παράλληλα με την άρση των μέτρων, αλλά από την άλλη, πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πως τα πραγματικά προβλήματα θα αποκαλυφθούν σε βάθος χρόνου, αφού δεν υπάρχουν στατιστικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Εάν υπάρξει μείωση στις θέσεις εργασίας των επιχειρήσεων αυτών -κάτι που πολλοί πιστεύουν πως ισχύει- μετά από την αρχική αυξητική τάση, η κατανάλωση θα λιμνάσει σε χαμηλά επίπεδα. Γι αυτό το λόγο δεν είναι ακόμη γνωστό εάν οι κινήσεις της κυβέρνησης της χώρας ήταν σωστές, τη στιγμή που το χρέος βρίσκεται στο 85% του ΑΕΠ.
Τα χρέη των επιχειρήσεων
Με την έλευση της νέας κρίσης, η επέκταση των κόκκινων δανείων φάνηκε πως δεν μπορεί να αποφευχθεί. Ως μέτρο αντιστάθμισης του προβλήματος η Reserve Bank of India επέτρεψε την αναδιάρθρωση συγκεκριμένων δανείων έτσι ώστε να μην ενταχθούν στη λίστα των bad loans. Με την προθεσμία να λήγει σύντομα, ο αριθμός των επιχειρήσεων που προχώρησαν σε αναδιάρθρωση των δανείων τους ήταν πολύ λιγότερος από αυτόν που υπολόγιζε αρχικά η τράπεζα. Παρόλα αυτά, η πίεση στο λιανικό εμπόριο αναμένεται να αυξηθεί.
Η ψηφιακή αγορά
Η μετατροπή της αγοράς σε ψηφιακή αποτελεί όνειρο πολλών εδώ και χρόνια. Η πανδημία έφερε μία πραγματική επανάσταση, με τους ψηφιακούς τρόπους πληρωμής να γίνονται πια το στάνταρ. Παρόλα αυτά, το τραπεζικό σύστημα… τρέχει και δε φτάνει, προσπαθώντας να καλύψει το κενό που δημιουργήθηκε με την απότομη αλλαγή.
Τα κρυπτονομίσματα
Το παγκόσμιο trend που φαίνεται πως βγήκε κερδισμένο από την πανδημία ήταν τα κρυπτονομίσματα. Με τις αγορές παγκοσμίως να χαρακτηρίζονται από αστάθεια, τα κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin επέδειξαν τεράστια κέρδη. Ολο και περισσότερες μεγάλες επιχειρήσεις σιγά-σιγά φαίνεται πως αρχίζουν όχι μόνο να δέχονται κρυπτονομίσματα, αλλά και να επενδύουν σε αυτά. Μέχρι τον Ιούλιο, οι Visa και Μastercard ανακοίνωσαν πως θα επεκτείνουν τις συμφωνίες με τα κρυπτονομίσματα. Τον Οκτώβριο, η Paypal επέτρεψε την αγοραπωλησία κρυπτονομισμάτων μέσω της υπηρεσίας της. Το Δεκέμβριο η DBS Bank της Σιγκαπούρης ανέφερε πως θα ιδρύσει ένα exchange για τα ψηφιακά assets, όπως τα κρυπτονομίσματα.
