Στον γλυκό κόσμο της σοκολάτας είναι μια απειλή που χαρακτηρίζεται ως ο «ΟΠΕΚ της ζαχαροπλαστικής», ένα καρτέλ στην άλλη άκρη της γης που παίζει με τις τιμές του κακάο.
Στην Ακτή του Ελεφαντοστού και τη Γκάνα, όπου και βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής κακάο, είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Είναι η σωτηρία των αγροτών και ολόκληρων τοπικών οικονομιών που πλήττονται από τα σκαμπανεβάσματα των παγκόσμιων αγορών.
Οι δύο προαναφερθείσες απόψεις, σαν γλυκό σοκολάτας με γεύση παγκοσμιοποίησης, συγκρούονται και φέρνουν στο φως τις ενδόμυχες πτυχές των μεγαλύτερων εταιρειών σοκολάτας στον κόσμο.
Οι κυβερνήσεις της Γκάνας και της Ακτής του Ελεφαντοστού κατηγορούν, πια, ανοιχτά την Ηershey Co., τον παρασκευαστή πασίγνωστων ζαχαροπλαστικών γλυκισμάτων, για παράκαμψη νόμων που επηρεάζουν τις τιμές του κακάο οι οποίοι είχαν θεσπιστεί ώστε να αυξήσουν τα έσοδα των οικονομικά ασθενέστερων αγροτών. Η Ηershey τάραξε τις αγορές το Νοέμβριο όταν εξαγόρασε τεράστιες ποσότητες κακάο μέσω της αγοράς συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (ΣΜΕ), ασκώντας τεράστια πίεση στις τιμές.
«Μερικοί παραγωγοί σοκολάτας έχουν υιοθετήσει πρακτικές οι οποίες παρακάμπτουν τις προσπάθειές μας για βελτίωση των μηχανισμών εσόδων των αγροτών» αναφέρουν χαρακτηριστικά oι Υves Kone, διευθύνων σύμβουλος του Συμβουλίου Καφέ-Κακάο (Le Conseil du Cafe-Cacao) και Joseph Boahen Aidoo, CEO του Συμβουλίου Κακάο της Γκάνας Ghana Cocoa Board), σε δήλωσή τους στις 30 Νοεμβρίου, προσθέτοντας πως «θα κάνουμε ό,τι περνάει απ’ το χέρι μας για να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσης τριών εκατομμυρίων αγροτών και να τους προστατεύσουμε από την φτωχοποίηση».
Η Hershey επανέλαβε την προσήλωσή της στο πρόγραμμα της Living Income Differential (LID) το οποίο σύμφωνα με την εταιρεία έχει συσταθεί για να υποστηρίξει τους αγρότες υπογραμμίζοντας πως θα συνεχίσει τις προσπάθειές της ενώ υπογράμμισε πως «προσβλέπουμε σε περαιτέρω συζητήσεις με τις κυβερνήσεις της Γκάνα και της Ακτής του Ελεφαντοστού έτσι ώστε να συνεχίσουμε τα προγράμματά μας που ήδη βοηθούν τους αγρότες κακάο».
Πάρα πολλοί από αυτούς τους αγρότες στη δυτική Αφρική ζουν υπό το όριο φτώχειας, με ένα ή δύο εκτάρια γης για παραγωγή κόκκων κακάο. Οι σοκολατοποιοί και οι επεξεργαστές κακάο είχαν προηγουμένως συμφωνήσει να καταβάλλουν $400 ανά τόνο κακάο επιπλέον στις χώρες της δυτικής Αφρικής.
Παρ΄ όλα αυτά, λόγω της μείωσης της ζήτησης με την επέλαση του κορωνοϊού, οι εταιρείες χρειάστηκε να μειώσουν τα κόστη τους αντιμέτωποες, πια, με το δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Το Νοέμβριο η Hershey πήρε την ασυνήθιστη απόφαση να προμηθεύεται το κακάο της παρακάμπτοντας τα premiums της Γκάνα και της Ακτής του Ελεφαντοστού. Η κίνηση αυτή έστειλε τα ΣΜΕ στο ΙCE Futures U.S. σε υψηλό ρεκόρ μετά του Μαρτίου.
Οι δύο χώρες ανταπέδωσαν τα «πυρά» της Hershey καταργώντας όλα τα προγράμματα βιωσιμότητας άμεσα ή έμμεσα συσχετιζόμενα με την εταιρεία, και υπογράμμισε πως όλες οι λοιπές εταιρείες που έχουν σχέση με τη Hershey απαγορεύονται από την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών.
Οι δύο αφρικανικές χώρες «έβαλλαν», επίσης, κατά της Mars Inc., αναφέροντας πως η εταιρεία είχε μετακινήσει την πλειονότητα των αγορών βουτύρου κακάου από τους συνήθεις προμηθευτές της, στις JB Cocoa και Guan Chong Berhad, έτσι ώστε να αποφύγουν τις χρεώσεις. Η εταιρεία ανταπάντησε αναφέροντας πως δε συμφωνεί με τους ισχυρισμούς των χωρών και υπογράμμισε πως ήταν η πρώτη κατασκευαστής η οποία υποστήριξε το πρόγραμμα LID.
Όλες οι παραπάνω κατηγορίες αποτελούν περαιτέρω πλήγμα στο «όνομα» των σοκολατοποιών, ιδιαίτερα μετά από τις κατηγορίες για τον μεγάλο ρόλο στον οποίο παίζουν οι εταιρείες αυτές στην αποψίλωση των δασών, τη φτωχοποίηση και την απασχόληση ανηλίκων, παγκοσμίως. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της κυβέρνησης των ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε το 2020, το φαινόμενο της απασχόλησης ανηλίκων έχει χειροτερεύσει, μία δεκαετία αφού η βιομηχανία σοκολάτας είχε υποσχεθεί τη μείωσή του.
Σε επιστολή τους προς τη Hershey την 30η Νοεμβρίου, οι κυβερνήσεις της Γκάνα και της Ακτής του Ελεφαντοστού, κατηγορούν την εταιρεία πως οι πρακτικές τους αποτελούν ξεκάθαρη προσπάθεια αποφυγής υποστήριξης του LID: « Η συνομωσία και οι μηχανορραφίες της εταιρείας σας για την παράκαμψη του LID αποδεικνύουν την παθητική σας στάση προς την υποστήριξη των ζωών 3 εκατομμυρίων αγροτών στη δυτική Αφρική».
Η πίεση στις τιμές του κακάο στη Νέα Υόρκη, βέβαια, μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλη όσο υποστηρίζουν οι δύο κυβερνήσεις. Αν και η αγορά της Hershey ήταν μεγάλη, αποτελεί μόνο ένα πενιχρό ποσοστό σε σχέση με τη συνολική παραγωγή κακάο των δύο χωρών. Με τις τιμές των ΣΜΕ στη Νέα Υόρκη να είναι πολύ μεγαλύτερες από αυτές στο Λονδίνο, οι οποίες είναι και η βάση κατά την οποία τίθεται το LID, δίνεται μεγαλύτερο έναυσμα προς τις εταιρείες σοκολατοποιίας για αγορές στην πραγματική αγορά, σύμφωνα με επενδυτές.
Η αντίδραση αυτή των δύο χωρών αποτελεί επίσης και κίνδυνο για τη Γκάνα και την Ακτή του Ελεφαντοστού, αφού έχουν τεράστια ακόμη αποθέματα κακάο προς πώληση. Τα δύο κράτη έχουν προχωρήσει σε απειλές και στο παρελθόν, οι οποίες μέχρι τώρα έχουν αποδώσει Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τη Judy Ganes, πρόεδρο της J. Ganes Consulting, με εμπειρία τριαντακονταετίας στην αγορά, τα παρόντα δεδομένα έχουν αλλάξει πάρα πολύ.
Η Ηershey, σύμφωνα με ανακοίνωσή της αναφέρει πως «ανησυχούμε πως εάν διακοπεί η συμμετοχή μας στα προγράμματα αυτά, οι αγρότες θα χάσουν τα οφέλη που τους παρέχουμε μέσω των δικών μας προγραμμάτων στις χώρες αυτές αλλά και τα κέρδη από τα premium των τιμών του κακάο».
Το κλεισιμο των προγραμμάτων βιωσιμότητς αυτών έχει επηρεάσει τους αγρότες και τις τοπικές κοινότητες, σύμφωνα με τον Antonie Fountain, του Voice Network, ενώ προσέθεσε πως «οτιδήποτε έχει συμβεί στις αγορές ΣΜΕ τις προηγούμενες δύο εβδομάδες είναι εντελώς νόμιμο. Το ερώτημα είναι εάν αυτές οι κινήσεις θα πρέπει να είναι νόμιμες ή εάν οι εταιρείες θα πρέπει να υποχρεωθούν να πληρώνουν δικαίως τους αγρότες. Το κλείσιμο των προγραμμάτων είναι το λάθος βήμα, ακριβώς γιατί πλήττονται οι αγρότες».
Οι δύο χώρες έχουν επίσης κατηγορήσει τον επεξεργαστή κακάο Blommer Chocolate Co., του Σικάγο ως συνεργό της Hershey, σύμφωνα με νέα επιστολή τους στην Ενωση Εμπόρων Κακάο (Cocoa Merchants’ Association of America), κατά την οποία και ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από την ίδια την ένωση.
Επιπροσθέτως, τα δύο κράτη ανέφεραν πως η Olam International Inc, τρίτη σε μέγεθος επεξεργαστής κακάο στον κόσμο, ακολουθεί στρατηγική απομείωσης των κόκκων που προέρχονται από τις δύο χώρες στις συνταγές της. Αντιθέτως, η εταιρεία επανέλαβε την στήριξή της στα προγράμμα LID: «ως ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές κακάο από την Ακτή του Ελεφαντοστού και τη Γκάνα, η δέσμευσή μας παραμένει σταθεροί και συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε και να αγοράζουμε κακάο από τις δύο χώρες», μέσω δήλωσης του Gerry Manley, επικεφαλής του τμήματος κακάο της Olam.
Οι δύο χώρες, εν τέλει, ανακοίνωσαν πως μελετούν πιθανή αποχώρησή τους από τη Federation of Cocoa Commerce του Λονδίνου. Σύμφωνα με την Ganes, ο οποίος έχει εργαστεί παλιότερα και για τη Merrill Lynch, «τα δύο κράτη στέλνουν ηχηρό μήνυμα στις εταιρείες. Θα είναι ενδιαφέρον ποιός θα βγει νικητής».
