Προβλήματα και μάλιστα σημαντικά αναμένεται να αντιμετωπίσει η στεγαστική πίστη των τραπεζών στη χώρα μας στο πλαίσιο των υψηλών κινδύνων που αυτές αναλαμβάνουν χρηματοδοτώντας μεγάλο στόλο παλαιών ακινήτων.
Κύκλοι της τραπεζικής αγοράς σημειώνουν τη δυσκολία που θα υπάρξει στην χορήγηση στεγαστικών δανείων για παλαιά ακίνητα.
Σκληρή προειδοποίηση από τον SSM για σωστό underwriting
Ο SSM σκληραίνει τη στάση του σε ότι αφορά τη μετάβαση των τραπεζών σε μια οικονομία βιώσιμης ανάπτυξης και ζητάει από αυτές να συνυπολογίζουν στα μοντέλα τους την απαξία του καλύμματος όταν αυτό δεν πληροί τις προδιαγραφές προστασίας από κλιματικούς κινδύνους.
Και οι ελληνικές τράπεζες έγιναν αποδέκτες σκληρής επιστολής από τον επόπτη ο οποίος απειλεί με υψηλά πρόστιμα στην περίπτωση που οι αυτές δε συμμορφωθούν με τα νέα δεδομένα, συνεχίσουν δηλαδή να μην λαμβάνουν υπόψη τους τις ενεργειακές και λοιπές συνθήκες των ακινήτων στο underwriting των δανείων.
Και ποια είναι τα δεδομένα αυτά; Να υπολογίζουν οι τράπεζες στα μοντέλα τους τον υψηλό κίνδυνο που αναλαμβάνουν από την απαξίωση των ακινήτων, στις περιπτώσεις που τα ακίνητα των οποίων η αγορά χρηματοδοτείται, τυγχάνουν να είναι πεπαλαιωμένα.
Ο SSM στην επιστολή του ζητάει μετ’ επιτάσεως από τις τράπεζες να καταγράψουν με επιμέλεια τα ενεργειακά πιστοποιητικά όλων των καλυμμάτων που αποτελούν ακίνητα.
Είναι χαρακτηριστικό πως με βάση στοιχεία του 2023 καταγράφονται περίπου 3.000.000 ιδιόκτητα κατοικημένα ακίνητα, προσθέτοντας και άλλες χρήσεις όπως νοικιασμένα κλπ αυτά διαμορφώνονται σε 4.000.000 ακίνητα ενώ αν προστεθούν σε αυτά οι κενές κατοικίες και τα εξοχικά, ο αριθμός των κατοικιών διαμορφώνεται σε 6.000.000.
Ασφαλώς δεν έχουν όλες αυτές οι κατοικίες ενεργειακό πιστοποιητικό. Είναι χαρακτηριστικό ωστόσο πως από αυτές που έχουν, στην κλάση Α+ βρίσκονται μόνον 4.097 κατοικίες και στην κλάση G 785220 κατοικίες.
Μια «βόμβα» ύψους 56 δισ ευρώ
Εφόσον όμως οι τράπεζες λάβουν υπόψη αυτόν τον κίνδυνο στα μοντέλα τους, με δεδομένο τον παλαιωμένο στόλο ακινήτων που πουλιέται και αγοράζεται στη χώρα μας, ουσιαστικά εκεί που μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν μέχρι και το 90% της αντικειμένικής αξίας ενός ακινήτου, τώρα το ποσοστό αυτό θα κατέλθει στο 60% μειώνοντας δραματικά τον αριθμό των αγοραστών.
Παράλληλα, αλλάζει το κόστος της χορήγησης, αφού διαφορετικά θα ορίζονται τα επιτόκια για αγορά παλιών ακινήτων και αλλιώς για νεόδμητα ακίνητα.
Οι αριθμοί ζαλίζουν και στην συντριπτική τους πλειοψηφία αφορούν παλιά ακίνητα, από αυτά για τα οποία ο SSM σκληραίνει τη στάση του.
Το μέγεθος των ενήμερων στεγαστικών δανείων στη χώρα μας είναι περίπου 26 δισ. ευρώ. Δίπλα σε αυτά στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών φιγουράρουν και περίπου 3 δισ. ευρώ NPEs.
Όμως εντός αγοράς βρίσκονται και 22 δισ. ευρώ ακίνητα εκτός τραπεζικού συστήματος, τα οποία αφορούν τα χαρτοφυλάκια των servicers. Η συντριπτική πλειοψηφία των παραπάνω ακινήτων είναι οικιστικά. Όμως στον ευρύτερο προβληματισμό εντάσσονται και 5 δισ. ευρώ επιχειρηματικά ακίνητα.
Τέλος ανάμεσα στα παραπάνω και ακίνητα 2,5 δισ. ευρώ βρίσκονται στο ενεργητικό των τραπεζών και οι τράπεζες καλούνται να τα διαχειριστούν άμεσα.
Τι γίνεται στο εξωτερικό – Τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Η χώρα μας δεν είναι η μόνη η οποία έχει δυστυχώς μεγάλο στόλο παλαιών ακινήτων. Ιστορικές πρωτεύουσες συναντά ασφαλώς κανείς σε όλη την Ευρώπη. Η σημαντική διαφορά όπως παρατηρούν τραπζικοί κύκλοι είναι πως σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον τα ευρωπαϊκά κονδύλια τύπου “Εξοικονομώ” για την μετατροπή παλιών ακινήτων σε έξυπνα σπίτια. Εδώ, το σημαντικό πρόβλημα στέγης που αντιμετωπίζει η χώρα μας οδήγησε στη διοχέτευση κοινοτικών πόρων προκειμένου να στηριχθούν προγράμματα όπως το «Σπίτι μου», που οδήγησε στην αγορά μεγάλο όγκο παλαιών κατοικιών. Αξίζει να σημειωθεί πως οι κενές κατοικίες στην Ελλάδα διαμορφώνονται στο 35% του συνόλου των δηλωμένων κατοικιών.
Η διαχείριση του Επόπτη
Οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι από αυτές που έχουν μέχρι στιγμής τιμωρηθεί για τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τους κλιματικούς κινδύνους, ωστόσο είναι και η πρώτη φορά που προειδοποιούνται σχετικά.
Δυο μήνες νωρίτερα είχε δει το φως της δημοσιότητας πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρόκειται να κάνει το πρώτο βήμα επιβολής προστίμων σε αρκετές ευρωπαϊκές τράπεζες για την παρατεταμένη αδυναμία τους να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Τέσσερις τράπεζες αντιμετώπιζαν κυρώσεις αφού δεν τήρησαν τις προθεσμίες που έχει θέσει η ΕΚΤ για την αξιολόγηση της έκθεσής τους στους κλιματικούς κινδύνους
Οι κανονισμοί της ΕΚΤ απαιτούν «οι τράπεζες να αξιολογούν εάν εκτίθενται-ή θα εκτεθούν- σε σημαντικούς κινδύνους σε σχέση με το κλίμα και αυτό να αποτελεί αντικείμενο προβλέψεων. Το γεγονός αυτό μοιραία αυξάνει το κόστος για τη λειτουργία των τραπεζών, κόστος το οποίο μετακυλίεται στους δανειολήπτες.
Ενεργειακά πιστοποιητικά κατοικιών Δεκέμβριος 2023
Κλάσεις Aριθμός κατοικιών (σε χιλιάδες)
Α+ 4,97
Α 11.94
Β+ 41,57
Β 93,70
C 347,99
D 514,25
E 432,91
F 380,86
G 785,22
Πηγή newmoney.gr
