Γράφει ο Γιάννης Κουτρουμπής
Μετά την κατάθεση της έρευνας για τα χημικά όπλα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και η Ρωσία κατέθεσαν η καθεμία το δικό της σχέδιο σχετικά με την εντολή της αποστολής έρευνας για τα χημικά όπλα στην Συρία, με το διακύβευμα πλέον να είναι εάν το έργο της αποστολής αυτής στη χώρα θα συνεχιστεί ή θα τερματιστεί.
Αντικείμενο της συζήτησης είναι το αίτημα ανανέωσης της εντολής αποστολής των ερευνητών του ΟΗΕ και του Οργανισμού για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (ΟΑΧΟ), η ισχύς της οποίας εκπνέει τη 16η Νοεμβρίου. Η έκθεση της αποστολής για την επίθεση της 4ης Απριλίου με αέριο σαρίν στο χωριό Χαν Σεϊχούν, που ελεγχόταν από αντάρτες και τζιχαντιστές, η οποία επιδόθηκε στο ΣΑ, ήταν αυτή που προκάλεσε την «έκρηξη».
Η έκθεση επιβεβαιώνει αυτό που κατήγγελλε η Δύση για καιρό, ότι δηλαδή η Δαμασκός ευθυνόταν για την επίθεση, που φέρεται να έγινε με στρατιωτικό αεροσκάφος. Το περιεχόμενό της προκάλεσε την οργή της Ρωσίας, που αντιθέτως θεωρεί ότι το σαρίν που βρέθηκε στο Χαν Σεϊχούν ερρίφθη με οβίδα, από το έδαφος, όχι κατά τη διάρκεια μιας συριακής αεροπορικής επιδρομής.
Το ρωσικό σχέδιο
Ιδιαίτερα η Ρωσία που είχε μπλοκάρει το θέμα κατά την προηγούμενη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας διένειμε στα κράτη μέλη του ΣΑ ένα σχέδιο απόφασης που προβλέπει ότι η διεθνής αποστολή θα συνεχίσει το έργο της για έξι μήνες, ως τη 16η Μαΐου 2018, αλλά υπό τον όρο ότι η έκθεση για την επίθεση στο Χαν Σεϊχούν θα αναθεωρηθεί και η σύνθεση των ομάδων της, που η Μόσχα θεωρεί πως δεν επιδεικνύουν αντικειμενικότητα, θα αναθεωρηθεί.
Το ρωσικό σχέδιο απόφασης προβλέπει ότι θα εκφραστεί «η λύπη» του ΣΑ, διότι οι ερευνητές «δεν πήγαν στο Χαν Σεϊχούν, ούτε συνέλεξαν δείγματα στη βάση αλ Σαϊράτ», από όπου κατήγγειλαν ότι απογειώθηκε το αεροσκάφος που έκανε την επιδρομή στο Χαν Σεϊχούν την 4η Απριλίου. Σε αντίποινα, η βάση αυτή βομβαρδίστηκε από τις ΗΠΑ.
Το ρωσικό σχέδιο απόφασης καλεί ταυτόχρονα τον Κοινό Μηχανισμό Έρευνας (JIM) να «στείλει μια ομάδα ερευνητών το ταχύτερο στο Χαν Σεϊχούν» και «μια νέα ομάδα στη βάση αλ Σαϊράτ για να συλλέξει δείγματα». Προβλέπει επίσης να παγώσει η δημοσιοποίηση «των συμπερασμάτων» του JIM όσον αφορά την επίθεση στο Χαν Σεϊχούν.
Το αμερικανικό σχέδιο
Εντελώς αντίθετο στη ρωσική προσέγγιση, το αμερικανικό σχέδιο απόφασης, το οποίο διανεμήθηκε και αυτό στα κράτη μέλη του ΣΑ, προβλέπει την ανανέωση της εντολής του JIM για δύο χρόνια. Υπογραμμίζει τη «βαθιά ανησυχία» του ΣΑ για την έκθεση σχετική με την επίθεση στο Χαν Σεϊχούν, που επιρρίπτει την ευθύνη στη Δαμασκό. Εκφράζει την «υποστήριξη» του Συμβουλίου Ασφαλείας στους ερευνητές και απαιτεί από όλα τα εμπόλεμα μέρη να διευκολύνουν το έργο τους.
Το αμερικανικό κείμενο ανοίγει τον δρόμο για τη λήψη μέτρων βάσει του Κεφαλαίου 7 του καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, το οποίο επιτρέπει την επιβολή κυρώσεων και τη χρήση βίας. Στην έκθεσή τους, που διανεμήθηκε στα κράτη μέλη του ΣΑ την 26η Οκτωβρίου, οι ερευνητές δηλώνουν «πεπεισμένοι ότι η Συριακή Αραβική Δημοκρατία ευθύνεται για τη χρήση σαρίν στο Χαν Σεϊχούν την 4η Απριλίου». Το «σενάριο» που θεωρούν το «επικρατέστερο» είναι ότι η διασπορά του σαρίν έγινε «με μια βόμβα που ερρίφθη από αεροσκάφος», σύμφωνα με την έκθεση.
