Γράφει ο Ζαχαρίας Λουδάρος
Follow @LOUDPLUS
Σε ένα υποθετικό «παγκόσμιο μουσείο χαμένων επαγγελμάτων», δίπλα στον βροχοποιό κατακτά επάξια τη θέση που του πρέπει και ο δημοσκόπος πλέον. Το γεγονός πως η Ευρώπη κοιμήθηκε το βράδυ της Πέμπτης με Bremain και ξύπνησε το πρωί της Παρασκευής με Brexit, θα καταχωρηθεί ως μια από τις πλέον κολοσσιαίες δημοσκοπικές αποτυχίες.
Αντίθετα το αποτέλεσμα δεν εξέπληξε όσους δεν μένουν στα δεδομένα από τις «ερευνητικές τεχνικές», γνωρίζοντας πως τα αποτελέσματα δεν είναι της τεχνικής αλλά ορισμένου τρόπου εφαρμογής της. Διαβάζω αυτό τον καιρό ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο του Παύλου Χρήστου με τον τίτλο « Σύγκρουση. Πολιτική. Οικονομία. Το πρόσταγμα της ριζοσπαστικής δημοκρατίας» όπου εκεί ο συγγραφέας κάνει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα επισήμανση, γράφοντας: «Σχετικά με την Βρετανία, η κατάσταση είναι διφορούμενη όσον αφορά την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Αν το κεντρικό στοιχείο της γαλλικής πολιτικής είναι η “μεγαλειότητα”, της Βρετανίας είναι η “ανεξαρτησιότητα”. Ακόμα δε, ούσα σε κάποιο βαθμό απομονωμένη από την ήπειρο, με πολύ μικρότερη ανταλλαγή ανθρώπων, η πρόοδος προς τις ευρωπαϊκές θέσεις του (βρετανικού) λαού γενικά σημειώνεται με αργούς ρυθμούς, σε σύγκριση με άλλες χώρες. Κατά παράδοξο τρόπο, τούτο σημαίνει ότι η πολιτική ηγεσία και η κοινή γνώμη, συνεργάζονται στενά ως προς τις θέσεις που τηρούν. Πολλοί Βρετανοί δύσκολα κατανοούν τόσο την ιδέα της ομοσπονδίας όσο και της προσάρτησης , τα σαφή όρια της εξουσίας στο κέντρο και την διατήρηση της ανώτατης εξουσίας στη βάση της περιφέρειας. Επιπλέον, οι βρετανικές παραδόσεις ευνοούν τις βαθμιαίες εξελίξεις εντός των άγραφων αλλά αυστηρώς τηρουμένων ορίων των θεσμοθετημένων εθίμων και όχι την ιδέα της αλλαγής μέσω συνταγματικών μηχανισμών, κάτι που είναι καλά γνωστό στην γηραιά ήπειρο.».
Αυτή την «ανεξαρτησιότητα» επιβεβαίωσε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Μ. Βρετανία και η πρόγνωση φαινόταν, τουλάχιστον μέσα από μια προσέγγιση πιο συνολικής και ολοκληρωμένης συνάρτησης δεδομένων και παραγόντων. Είναι η ίδια «ανεξαρτησιότητα» που επέτρεπε, όπως έγραψε κάποτε ο Τζορτζ Όργουελ, να υπάρχουν δυο «σχολές σκέψης» σε κάθε βρετανική οικογένεια αναφορικά με το μείζον και αμφιλεγόμενο ζήτημα του αν πρέπει να σερβίρεται πρώτα το τσάι και αναδεύοντάς το να προστίθεται το γάλα ή το αντίθετο. Θα ήταν αδιανόητο για τους Βρετανούς να εφαρμόσουν μια ευρωπαϊκή οδηγία για το πώς πρέπει να σερβίρεται το τσάι.
Tea time για την Ευρώπη. Ακριβώς αυτό είναι που αναδεικνύει το BREXIT: την τάση των απλών καθημερινών ανθρώπων να θέλουν να νιώσουν πως είναι αφεντικά στο σπίτι τους και όχι έρμαια κάποιου κλειστού κλαμπ γραφειο-τεχνοκρατών που πέρα από κάθε κοινωνικό έλεγχο και δημοκρατική νομιμοποίηση αποφασίζουν από τις Βρυξέλλες για το ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει. Και την ίδια ακριβώς «ανεξαρτησία» επιζητούν οι λαοί και σε άλλες χώρες της Ε.Ε, της Γαλλίας πλέον συμπεριλαμβανομένης.
Το κατά πόσο είναι πραγματικά εφικτή μια τέτοια «ανεξαρτησία» μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη υπερδικτυωμένη οικονομία είναι το μείζον ερώτημα που μοιραία ανακύπτει. Και εν πάση περιπτώσει αν το μέγεθος της Μ. Βρετανίας είναι τέτοιο που μπορεί να πειραματιστεί με την απάντηση, ισχύει το ίδιο για χώρες όπως για παράδειγμα η Δανία ή η Ελλάδα;
Σίγουρα το μέγεθος μετράει. Αλλά κάποιες απαντήσεις μέσα στην ιστορία δεν θα τις πάρεις ποτέ αν δεν τολμήσεις να θέσεις το ερώτημα: Αν μπορώ καλύτερα μόνος μου, γιατί να μη το κάνω;
Σε αυτό το ερώτημα δεν μπορεί να απαντήσει καμία δημοσκόπηση.
Αυτή είναι η βασική αρχή της τέχνης του επιχειρείν!
