Γράφει η Ζένια Πολυδώρου
Η βαρόνη Catherine Ashton, με χαρτοφυλάκιο Υπουργού Εξωτερικών της Ένωσης και Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συχνά συγκεντρώνει βλέμματα απορίας ως προς τη δράση της και τις δυνατότητες άσκησης επιρροής που έχει. Οι πολλαπλές πτυχές του θεσμικού της ρόλου, καθώς είναι και επικεφαλής της νεοσύστατης Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), αναδεικνύουν τον υψηλό βαθμό απαιτήσεων για την ίδια ως προσωπικότητα.
Η ίδια καλείται να βρει ένα παραγωγικό modus operandi και να ενορχηστρώσει τυχόν αποκλίσεις στις προτιμήσεις των κρατών μελών σε θέμα εξωτερικής πολιτικής. Η ικανότητα της Ashton δοκιμάζεται επίσης και λόγω της εμβάθυνσης της αμυντικής συνεργασίας Γαλλίας–Βρετανίας από το Νοέμβρη του 2010, η οποία θα απαιτήσει το συντονισμό των στρατιωτικών και αμυντικών επιχειρήσεων από κοινού με τις καθ’ ύλην αρμόδιες Επιτροπές της ΕΥΕΔ, στις οποίες η ίδια προΐσταται. Ευθύνεται επίσης να εφαρμόσει τη φόρμουλα αμοιβαίας αλληλεγγύης (άρθρο 26 της ΣΕΕ), κάτι που στην πράξη ίσως της δημιουργήσει ανησυχητική αμηχανία ή τη σπρώξει σε διφορούμενη στάση για να αντιμετωπίσει με τον κατάλληλο σεβασμό τα μικρά κράτη. Φαίνεται μέχρι στιγμής ότι η βαρόνη αρκείται σε γραμματειακά καθήκοντα και όχι στην ανάληψη πρωτοβουλιών και επιτελικής δράσης, ιδίως αν παρακολουθήσουμε τη στάση της στις εξελίξεις της Μεσογείου. Έτσι:
1. Στην περίπτωση της Αιγύπτου, τα πέντε μεγάλα κράτη μέλη της Ε.Ε. λειτούργησαν ως διευθυντήριο με την κοινή Ανακοίνωσή τους (Φλεβάρης 2011), ενώ στο συνέδριο του Μονάχου, Cameron και Merkel είχαν τον πρώτο λόγο με την Ashton να σχολιάζει ελάσσονος σημασίας θέματα.
2. Η ανακοίνωσή της για την αναγγελία θανάτου του Μπιν Λάντεν, κορυφαίου ζητήματος αντιμετώπισης της διεθνούς τρομοκρατίας, ήρθε τελευταία στη δημοσιότητα (σε πέντε στον αριθμό ανακοινώσεις είχαν προβεί υψηλοί αξιωματούχοι της Ε.Ε. μέσα σε ένα δωδεκάωρο).
3. Στη διαχείριση της κρίσης στη Συρία αρκείται στην πολιτική των δηλώσεων στα θεσμικά όργανα και τη συμμετοχή σε πολύωρες συζητήσεις, χωρίς να δημιουργεί ανταγωνισμό ορατότητας (“visibility struggle”) στη δημόσια σφαίρα με άλλους υψηλούς αξιωματούχους.