Συμβιβάζεσαι με το «λάθος» και ζητάς συγνώμη. Αλλά το νόμισμα έχει δυο όψεις
«Λέγοντας «συγγνώμη» κάνεις κάποιον να νιώσει ότι αυτό που πρέπει να απαντήσει είναι «οκ, μην ανησυχείς», ή να του δείξεις ότι έχεις καλούς τρόπους, «..Ενώ τα πραγματικά του συναισθήματα μπορεί να είναι τελείως διαφορετικά», λέει ο επικεφαλής της έρευνας Gili Freedman.
Έκανα λάθος στη δουλειά, τώρα;
Σύμφωνα με τον Maurice Schweitzer, καθηγητή management στο Wharton School του University of Pennsylvania o οποίος μιλά στο CNBC, η «συγγνώμη» μπορεί να μην είναι και ο πιο αποτελεσματικός τρόπος. Όλοι έχουμε μεγαλώσει πιστεύοντας πως το να λέμε «συγγνώμη», είναι ένδειξη καλών τρόπων. Τι συμβαίνει όμως στον εργασιακό μας χώρο; «Το να λέμε συγγνώμη είναι πολύ ευγενικό, αλλά μπορεί επίσης να μας βάλει σε θέση αδυναμίας», λέει ο Schweitzer στο CNBC. «Δεν δείχνει ισχύ και δύναμη και μερικές φορές, οι άνθρωποι φαίνονται πιο ισχυροί όταν δεν ζητούν συγγνώμη».
Αυτοεκτίμηση και έλλειψη ελέγχου
Μια μελέτη του 2012 που δημοσιεύτηκε στο The European Journal of Social Psychology διαπίστωσε ότι το να αποφεύγει κάποιος τη συγγνώμη μπορεί να έχει οφέλη για την ψυχολογία του: Το 95% των συμμετεχόντων που αρνήθηκαν να εκφράσουν τη μεταμέλειά τους αφότου προσέβαλαν κάποιον, έδειξαν «μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση, αυξημένο αίσθημα δύναμης ή ελέγχου». Σε καμία περίπτωση, δεν μεταθέτουμε την ευθύνη σε έναν συνάδελφο αλλά αναλαμβάνεις όλη την ευθύνη της πράξεως σου.
Μην το πας γύρω γύρω
Το να ζητάς συγγνώμη είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να βγεις από μία δύσκολη κατάσταση. Οι άνθρωποι που φοβούνται την αντιπαράθεση με τους συναδέλφους τους, θα ζητήσουν συγγνώμη για να αποφύγουν τη σύγκρουση. Αποδέχονται την ευθύνη για κάτι που δεν έκαναν ή απολογούνται και έτσι δεν αντιμετωπίζουν άμεσα το ζήτημα. Τώρα θα σκεφτεί κάποιος, και γιατί να μη ζητήσει συγγνώμη; Ή τι άλλο μπορεί να κάνει; Ορθώς! Εάν λες συγγνώμη πάρα πολύ συχνά, αυτομάτως ασυνείδητα αποδέχεσαι τη συμπεριφορά σου. Μπορεί κανείς να νομίζει πως ζητώντας συγγνώμη, η συμπεριφορά του ξεχάστηκε. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Φυσικά, το να μην ζητάς συγγνώμη μετά από ένα λάθος μπορεί εύκολα να γυρίσει μπούμερανγκ και να κάνει άσχημη εντύπωση στους ανθρώπους γύρω σου. Όμως όπως εξηγεί ο Schweitzer, η λέξη «συγγνώμη» είναι πιο χρήσιμη όταν έχεις κάνει κάτι που επηρεάζει άμεσα ένα άλλο άτομο. Και στον χώρο της εργασίας, τα λάθη συνήθως δεν έχουν τέτοια προσωπική φύση.
Είναι προσωπική ανάγκη όχι επαγγελματική
Οι περισσότεροι νομίζουμε πως όταν κάνουμε λάθη στη δουλειά μας, η συγγνώμη μπορεί να μας λυτρώσει. Στην ουσία, όταν αφορά τον εργασιακό μας χώρο, το να ζητάμε συγγνώμη μας δίνει την αίσθηση πως αναλαμβάνουμε την ευθύνη για ό,τι κάναμε. Η ανάληψη της ευθύνης αυτής συνδέεται με το αίσθημα της αδυναμίας! Σημαίνει ότι μας ενδιαφέρει πραγματικά η σχέση που έχουμε με τον συνάδελφό μας. Ξεχνάμε όμως πως αυτή η «σχέση δεν είναι προσωπική. Αντίθετα, μπορεί να θελήσει κάποιος να ζητήσει συγγνώμη για μία προθεσμία που έχασε, για τυπογραφικά λάθη ή για λάθος υπολογισμούς. Για να αναλάβετε την ευθύνη για τέτοιου είδους λάθη χωρίς να φέρετε τον εαυτό σας σε θέση αδυναμίας, ο Schweitzer συνιστά μερικές εναλλακτικές φράσεις:
· Αντί να πείτε «λυπάμαι για αυτό το λάθος», μπορείτε να πείτε «αναλαμβάνω την ευθύνη γι’ αυτό και ορίστε πώς σκοπεύω να το διορθώσω».
· Αντικαταστήστε το «συγγνώμη που άργησα» με το «ευχαριστώ για την υπομονή σας».
· Αντικαταστήστε το «λυπάμαι που αγχώνεσαι» με το «παρατήρησα ότι έχεις πολλά να κάνεις. Μπορώ να σε βοηθήσω; Χρειάζεσαι ένα διάλειμμα;».
Το κλειδί, λέει ο Schweitzer, είναι να αναγνωρίζεις ένα λάθος ενώ παράλληλα προτείνεις λύσεις που μπορεί να σε βοηθήσουν να προχωρήσεις, αντί να μένεις στα λάθη του παρελθόντος.
«Θα πρέπει να μάθουμε από τα λάθη μας και να σκεφτούμε πώς να τα ελαχιστοποιήσουμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε να τα κάνουμε»
