Το σημερινό διεθνές εμπορικό καθεστώς δεν σχεδιάστηκε για έναν κόσμο δεδομένων, λογισμικού και τεχνητής νοημοσύνης. Ήδη υπό έντονη πίεση από την άνοδο της Κίνας και την αντίδραση κατά της υπερ-παγκοσμιοποίησης, είναι απολύτως ανεπαρκές να αντιμετωπίσει τις τρεις κύριες προκλήσεις που θέτουν αυτές οι νέες τεχνολογίες.
Πρώτον, από πλευράς γεωπολιτική και εθνικής ασφάλειας. Οι ψηφιακές τεχνολογίες επιτρέπουν στις ξένες δυνάμεις να παραβιάζουν βιομηχανικά δίκτυα, να διεξάγουν κατασκοπεία στον κυβερνοχώρο και να χειρίζονται κοινωνικά μέσα. Η Ρωσία κατηγορήθηκε για παρέμβαση στις εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες Δυτικές χώρες μέσω πλαστών ιστότοπων, ειδήσεων και χειραγώγησης των κοινωνικών μέσων. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει καταργήσει τον κινεζικό γίγαντα Huawei, λόγω φόβων ότι οι σύνδεσμοι της εταιρείας με την κινεζική κυβέρνηση καθιστούν τον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό της απειλή για την ασφάλεια.
Δεύτερον, υπάρχουν ανησυχίες για το ατομικό απόρρητο. Οι διαδικτυακές πλατφόρμες είναι σε θέση να συλλέγουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων σχετικά με το τι κάνουν οι χρήστες στο διαδίκτυο και εκτός, και ορισμένες χώρες έχουν αυστηρότερους κανόνες από άλλες για να ρυθμίσουν τι μπορούν να κάνουν με αυτό. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, για παράδειγμα, έχει επιβάλει πρόστιμα σε εταιρείες που δεν προστατεύουν τα δεδομένα των κατοίκων της ΕΕ.
Τρίτον, υπάρχει η οικονομία. Οι νέες τεχνολογίες δίνουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε μεγάλες εταιρείες που μπορούν να συσσωρεύσουν τεράστια ισχύ στην παγκόσμια αγορά. Οι οικονομίες κλίμακας και εμβέλειας και οι επιπτώσεις στο δίκτυο παράγουν αποτελέσματα νικητής, και οι εμπορικές πολιτικές και άλλες κυβερνητικές πρακτικές μπορούν να οδηγήσουν σε ορισμένες εταιρείες να έχουν αυτό που μοιάζει με άδικο πλεονέκτημα. Για παράδειγμα, η κρατική επιτήρηση επέτρεψε στις κινεζικές εταιρείες να συσσωρεύουν τεράστια ποσά δεδομένων, τα οποία με τη σειρά τους τους επέτρεψαν να στρέψουν την παγκόσμια αγορά αναγνώρισης προσώπου.
Μια κοινή απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις είναι να απαιτηθεί μεγαλύτερος διεθνής συντονισμός και παγκόσμιοι κανόνες. Η διεθνική κανονιστική συνεργασία και οι αντιμονοπωλιακές πολιτικές θα μπορούσαν να παράγουν νέα πρότυπα και μηχανισμούς επιβολής.
Τα οφέλη των κοινών κανόνων είναι σαφή. Στην απουσία τους, πρακτικές όπως εντοπισμός δεδομένων, απαιτήσεις τοπικού cloud και διακρίσεις υπέρ των εθνικών πρωταθλητών δημιουργούν οικονομικές ανεπάρκειες στο βαθμό που διαχωρίζουν τις εθνικές αγορές. Μειώνουν τα κέρδη από το εμπόριο και εμποδίζουν τις εταιρείες να αποκομίσουν τα οφέλη της κλίμακας. Και οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν τη διαρκή απειλή ότι οι κανονισμοί τους θα υπονομευθούν από εταιρείες που λειτουργούν από δικαιοδοσίες με χαλαρούς κανόνες.
Αλλά σε έναν κόσμο όπου οι χώρες έχουν διαφορετικές προτιμήσεις, οι παγκόσμιοι κανόνες – ακόμη και όταν είναι εφικτοί – είναι αναποτελεσματικοί με μια ευρύτερη έννοια. Εν ολίγοις, οι ΗΠΑ είναι ελεύθερες να κλείσουν την αγορά τους με την Huawei. Ωστόσο, οι προσπάθειες των ΗΠΑ για διεθνοποίηση της εσωτερικής καταστολής τους στερούνται νομιμότητας.
Η υπόθεση Huawei είναι προάγγελος ενός κόσμου στον οποίο η εθνική ασφάλεια, το απόρρητο και τα οικονομικά θα αλληλοεπιδρούν με περίπλοκους τρόπους. Η παγκόσμια διακυβέρνηση και η πολυμέρεια θα αποτύχουν συχνά, τόσο για καλούς όσο και για κακούς λόγους.
Το καλύτερο που μπορούμε να περιμένουμε είναι ένα ρυθμιστικό συνονθύλευμα, βασισμένο σε σαφείς βασικούς κανόνες που βοηθούν τις χώρες να συνεχίσουν τα βασικά εθνικά τους συμφέροντα χωρίς να εξάγουν τα προβλήματά τους σε άλλες. Είτε σχεδιάζουμε αυτό το συνονθύλευμα μόνοι μας, είτε θα καταλήξουμε, βλακεία, με μια ακατάστατη, λιγότερο αποτελεσματική και πιο επικίνδυνη έκδοση.
Project Syndicate: The Coming Global Technology Fracture
Απόδοση: Γιάννης Κουτρουμπής
