Μέχρι το τέλος Μαρτίου -έπειτα από την παράταση διάρκειας 3 μηνών που έδωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος- έχουν στη διάθεσή τους οι ιδιοκτήτες δασικών αυθαιρέτων για να εισέλθουν στην πλατφόρμα του Κτηματολογίου και με την καταβολή παραβόλου αξίας 250 ευρώ να παγώσουν προσωρινά τα πρόστιμα και τις αποφάσεις κατεδάφισης.
Οπως εξηγούν πηγές από το ΥΠΕΝ στον «Ε.Τ.», προς το παρόν παραμένει σε χαμηλά επίπεδα η συμμετοχή των πολιτών ενώ εκτιμάται πως λίγο πριν την εκπνοή της προθεσμίας θα υποβληθούν οι αιτήσεις. Σε κάθε περίπτωση, τα υπό αμφισβήτηση στρέμματα αγγίζουν τα 300.000, εκ των οποίων περί τα 115.000 βρίσκονται σε διάφορες περιοχές της Αττικής.
Ποια όμως είναι η διαδικασία; Η υποβολή της αίτησης γίνεται στην ψηφιακή πλατφόρμα του Κτηματολογίου και θα παραλαμβάνεται διαδικτυακά ταυτοχρόνως και από το Δασαρχείο. Ο ιδιοκτήτης θα μαθαίνει την έγκριση της αίτησής του με ηλεκτρονικό μήνυμα εντός διμήνου από την υποβολή της αίτησης. Η έγκριση ή απόρριψη της αίτησης θα γίνεται σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις που έχει καθορίσει το νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο προβλέπει συγκεκριμένες εξαιρέσεις, που αποκλείονται από το καθεστώς προστασίας, ιδίως για δασικά αυθαίρετα που βρίσκονται σε διακεκριμένες περιοχές προστασίας.
Νομιμοποίηση
Αν τελικά επιβεβαιωθεί από την ολοκλήρωση των δασικών χαρτών πως δεν πρόκειται για κατοικίες που βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων, θα πετύχουν την οριστική νομιμοποίησή τους. Συγκεκριμένα, θα έχουν την ευκαιρία να διατηρήσουν την κατοικία τους για 30 χρόνια και θα καταβάλουν πρόστιμο το οποίο θα εξαρτηθεί από οικονομοτεχνικές μελέτες, οι οποίες θα καταγράφουν τη δόμηση εντός των εκτάσεων που περιλαμβάνονται στους δασικούς χάρτες και θα περιληφθούν σε Προεδρικό Διάταγμα. Το πρόστιμο νομιμοποίησης θα υπολογίζεται με μαθηματικό τύπο, βάσει της αξίας, της παλαιότητας, της επιφάνειας και της κατηγορίας του ακινήτου.
Σε περίπτωση που προκύπτει, μετά από διόρθωση προδήλου σφάλματος, αποδοχή αντιρρήσεων και κύρωση του δασικού χάρτη, ακύρωση με δικαστική απόφαση ή αναμόρφωση του δασικού χάρτη, ότι η υπαχθείσα στη διάταξη κατοικία δεν διέπεται από τη δασική νομοθεσία, η υπαγωγή αυτή αίρεται και επιστρέφονται στον ενδιαφερόμενο τα παράβολα και πρόστιμα που έχει τυχόν καταβάλει. Το ίδιο ισχύει και εάν η παραπάνω διαπίστωση γίνει καθ’ οποιοδήποτε προγενέστερο στάδιο της υπαγωγής.
Οπως εξηγεί στον «Ε.Τ.» η αγρονόμος, τοπογράφος, μηχανικός Γραμματή Μπακλατσή, η ηλεκτρονική αίτηση, εκτός από την καταχώριση των στοιχείων φυσικού/νοµικού προσώπου και την τεκµηρίωση του έννοµου συµφέροντος, περιλαμβάνει τουλάχιστον τα παρακάτω:
Α) Εντοπισμός
Tον εντοπισµό και την οριοθέτηση της έκτασης ενδιαφέροντος (γεωτεµαχίου)
Tον εντοπισµό και την οριοθέτηση του περιγράµµατος των κτιρίων εντός της έκτασης ενδιαφέροντος (γεωτεµαχίου)
Tην περιγραφή των κατοικίας, την οποία αφορά το αίτηµα, και των τυχόν κατασκευών που τη συνοδεύουν, ως προς το είδος, την κάλυψη, τη δοµηµένη επιφάνεια, το ύψος και τη χρήση
Β) Υποχρεωτικά έγγραφα
- Υπεύθυνη δήλωση ενδιαφεροµένου ότι τα στοιχεία είναι αληθή
- Αποδεικτικό υποβολής e-Παραβόλου
- Εγγραφο για την απόδειξη έννοµου συµφέροντος
- Υπεύθυνη δήλωση µηχανικού υπογεγραμμένη με την οποία βεβαιώνεται η περιγραφή της κατοικίας και των συνοδευουσών κατασκευών, εφόσον υπάρχουν, καθώς και τα απαιτούμενα στοιχεία, ήτοι κάλυψη, δομημένη επιφάνεια και ύψος, καθώς και ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις αποκλεισμού υπαγωγής σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4685/2020
- Φωτοαντίγραφο αστυνοµικής ταυτότητας/διαβατηρίου
Γ) Συµπληρωµατικά έγγραφα (π.χ. αποδεικτικό υποβολής αίτησης πρόδηλου σφάλµατος, αντίρρησης, αιτήσεως ακύρωσης ή οποιουδήποτε άλλου διοικητικού ή ένδικου βοηθήματος, με το οποίο ο αιτών αμφισβητεί ότι η ιδιοκτησία του έχει δασικό ή χορτολιβαδικό χαρακτήρα, εφόσον υφίσταται.
Ποιες κατηγορίες κτισμάτων μπορούν να δηλωθούν;
Δηλώνονται μόνο κατοικίες και κάθε μόνιμη κατασκευή πλησίον αυτών, η οποία συνδέεται λειτουργικά με αυτήν και είναι απαραίτητη για την πραγματοποίηση της χρήσης της.
ΠΟΙΑ ΔΕΝ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΝΟΜΟ
Οι 17 περιπτώσεις που αποκλείονται
Αποκλείονται από την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου οι παρακάτω περιπτώσεις κτιρίων και κατασκευών:
- Που δεν έχουν το χαρακτήρα κατοικίας ή κατασκευής συνοδεύουσας την κατοικία.
- Που έχουν ανεγερθεί μετά την 28η Ιουλίου 2011.
- Που βρίσκονται σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε υγροτόπους που προστατεύονται σύμφωνα με τη συνθήκη Ramsar και σε άλλες περιοχές για τις οποίες ισχύουν ειδικές προστατευτικές διατάξεις της φύσης ή του τοπίου, εκτός εάν κατασκευάστηκαν πριν το χαρακτηρισμό τους.
- Που βρίσκονται εντός περιοχών που είναι υποχρεωτικώς αναδασωτέες λόγω πυρκαγιάς και έχουν ανεγερθεί μετά την κήρυξη της αναδάσωσης.
- Που η διατήρησή τους παρακωλύει τη διαφυγή των πολιτών ή την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλου κινδύνου από φυσικά φαινόμενα.
- Σε περίπτωση που το ακίνητο έχει πρόσωπο σε δρόμο, να μη βρίσκεται το κτίσμα και οι λοιπές κατασκευές εντός ζώνης διάστασης ποσοστού πενήντα τοις εκατό (50%) των οριζόμενων από τη νομοθεσία περί μέτρων για την ασφάλεια της υπεραστικής συγκοινωνίας απαλλοτρίωσης των διεθνών, εθνικών, επαρχιακών ή δημοτικών ή κοινοτικών οδών.
- Να μη βρίσκονται μέσα σε δημόσιο κτήμα.
- Να είναι εκτός αιγιαλού και παλαιού αιγιαλού.
- Να μην είναι εντός ζώνης παραλίας.
- Να μην είναι σε ρέμα, κρίσιμη παράκτια ζώνη ή προστατευόμενη περιοχή, αν απαγορευόταν η εκτέλεση κάθε οικοδομικής εργασίας κατά το χρόνο εκτέλεσης της αυθαίρετης .
- Να μην είναι σε αρχαιολογικό χώρο.
- Να μην είναι σε ιστορικό τόπο, ιστορικό διατηρητέο οικισμό και περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
- .Να μην είναι σε κηρυγμένο διατηρητέο κτίριο ή σε κτίριο που είναι μνημείο.
- Το κτίριο να μην είναι χαρακτηρισμένο ως επικινδύνως ετοιμόρροπο.
- Το κτίσμα να μην υπερβαίνει το ύψος της κορυφογραμμής.
- Να είναι το κτίσμα εντός απόστασης μικρότερης ή ίσης των είκοσι πέντε (25) μέτρων εφόσον πρόκειται για γραμμή μεταφοράς υψηλής τάσης.
- Να μη βρίσκεται το κτίσμα σε περιοχές που υπόκεινται σε περιορισμούς για την προστασία εναέριας κυκλοφορίας, εκτός αν συνοδεύεται από σχετική έγκριση της υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας.
ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ
Διόρθωση λαθών και μετά την κύρωσή τους
Τι γίνεται όμως αν στην περίπτωση που έχει γίνει κύρωση του δασικού χάρτη και σε δεύτερο χρόνο οι ιδιοκτήτες διαπιστώσουν σφάλμα; Οπως σημειώνει στον «Ελεύθερο Τύπο» η κ. Μπακλατσή, μπορούν ακόμα και μετά την κύρωση οι πολίτες να διορθώσουν τα λάθη στους δασικούς χάρτες, εφόσον αντιλήφθηκαν, έστω και καθυστερημένα, ότι λανθασμένα τα αγροτεμάχιά τους εμφανίζονται ως δασικές εκτάσεις στους κυρωμένους δασικούς χάρτες. Σε αυτήν την περίπτωση δεν γίνονται αντιρρήσεις αλλά αιτήσεις διόρθωσης προδήλου σφάλματος στη Διεύθυνση Δασών καταθέτοντας τα εξής δικαιολογητικά:
- Σχετική αίτηση προς τη Δ/νση Δασών
- Συμβόλαιο της ιδιοκτησίας
- Το Ε9
- Φωτοτυπία ταυτότητας
- Συντεταγμένες της έκτασης σε ΕΓΣΑ 87
- Εγγραφα της Διοίκησης (π.χ. παραχωρητήριο, Πράξη χαρακτηρισμού κ.λπ.)
Ποια είναι τα λάθη που διορθώνονται
Τα λάθη διαχωρίζονται στις εξής κατηγορίες:
- Σφάλματα που οφείλονται στα χαρτογραφικά υπόβαθρα
Ελέγχεται γενικά η ακρίβεια του χάρτη που δημιουργήθηκε από τη σύνθεση δύο διαφορετικών εικόνων του 1945 και 2007, γιατί σ’ αυτό το διάστημα έγιναν μεγάλες αλλαγές στο τοπίο.
- Σφάλματα που οφείλονται σε λάθος τοποθέτηση των θεματικών οριογραμμών
Να μην περάστηκε δηλαδή σωστά η γραμμή που χωρίζει μια δασική έκταση από ένα κτήμα. Αυτό συμβαίνει κυρίως στις άκρες των χωραφιών που συνορεύουν με δασική έκταση, όπου το φούντωμα της φυλλωσιάς βρίσκεται εντός ιδιωτικής αγροτικής έκτασης.
- Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος απεικόνιση θεματικών εκτάσεων (αφορούν μορφή ή χαρακτήρα)
Για παράδειγμα να εμφανίζεται ως δασική έκταση μια δενδροκαλλιέργεια ή ένας παλιός ελαιώνας, που λόγω της έντονης κλίσης του εδάφους κατά τη φωτοερμηνεία των αεροφωτογραφιών ερμηνεύτηκε ως δάσος.
- Σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη ή λάθος εγγραφών στοιχείων (αντιστοίχισης)
Π.χ. δεν γράφει μέσα στο πολύγωνο τι χαρακτήρα έχει η έκταση (ΔΔ, ΑΔ, ΔΑ, ΑΝ, ΔΧ κ.λπ.).
- Σφάλματα που οφείλονται σε τροποποιημένα στοιχεία κατόπιν επεξεργασίας εικόνας λόγω διαβαθμισμένων περιοχών
Ως διαβαθμισμένες περιοχές εννοούμε τις εκτάσεις που για λόγους εθνικής ασφάλειας παρουσιάζονται επεξεργασμένες στο χάρτη και αυτό μπορεί να επηρέασε και τη γύρω περιοχή.
- Σφάλματα λόγω συμπερίληψης πεδινών χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων
Ως «πεδινές» θεωρούνται οι εκτάσεις που βρίσκονται σε υψόμετρο μικρότερο των 100 μέτρων με μέση κλίση μικρότερη του 8% και μέγιστη κλίση μικρότερη του 12%, οι οποίες φέρουν χορτολιβαδική βλάστηση ή είναι βραχώδεις και θα πρέπει να φαίνονται ως «άλλης μορφής/κάλυψης» (ΑΑ) στον δασικό χάρτη.
- Σφάλματα λόγω συμπερίληψης χορτολιβαδικών, βραχωδών ή πετρωδών εκτάσεων αναγνωρισμένων ως ιδιωτικών
Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται τα κληροτεμάχια που δόθηκαν με παραχωρητήρια σε ιδιώτες.
- Σφάλματα λόγω συμπερίληψης τεχνητών δασικών φυτειών ως δασικών εκτάσεων
Πρόκειται για φυτείες (π.χ. λευκώνες, χριστουγεννιάτικα δένδρα, δασικές φυτείες), που δημιουργούνται επί ιδιωτικών γεωργικών εκτάσεων, με σκοπό την υλοτομία, τη διακίνηση και εμπορία δασικών προϊόντων.
- Ειδικά σφάλματα που οφείλονται σε παράλειψη απεικόνισης πράξεων της διοίκησης πριν την κύρωση του δασικού χάρτη
Αυτή η κατηγορία καλύπτει περιπτώσεις όπως: να μην περάστηκε σωστά η πράξη χαρακτηρισμού του Δασαρχείου ή το όριο του σχεδίου πόλης, τα όρια του αναδασμού κ.λπ.
Επιτροπές Αντιρρήσεων
Μεγάλο πρόβλημα στην ολοκλήρωση της διαδικασίας της τελικής κύρωσης των δασικών χαρτών αποτελούν οι 331.874 αντιρρήσεις που βρίσκονται σε εκκρεμότητα.
Προκειμένου να τρέξει πιο γρήγορα η διαδικασία εξέτασης του συνόλου των αντιρρήσεων, το υπουργείο θα αυξήσει τον αριθμό των ΕΠΕΑ σε 200 από 116, ώστε να ολοκληρωθεί ταχύτερα το έργο.
Ταυτόχρονα, με σχετική ΚΥΑ που υπογράφηκε πριν από λίγες ημέρες, υπερδιπλασιάζονται οι αμοιβές για τον πρόεδρο, τα μέλη και τον γραμματέα της Επιτροπής.
Συγκεκριμένα, η μηνιαία αποζημίωση για τον πρόεδρο αυξάνεται από τα 400 ευρώ στα 800 ευρώ, για τον δασολόγο υπάλληλο του Δημοσίου ή ΝΠΔΔ ή φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα από τα 250 ευρώ στα 600 ευρώ, για τον μηχανικό από τα 250 ευρώ στα 600 ευρώ και για τον γραμματέα από τα 150 ευρώ στα 400 ευρώ. Οπως επισημαίνεται στην ΚΥΑ, το σύνολο της ανωτέρω αποζημίωσης κατά άτομο, με εξαίρεση το μήνα Αύγουστο, καταβάλλεται εφόσον κατά μήνα τηρηθεί ο ελάχιστος υποχρεωτικός αριθμός συμμετοχής σε τέσσερις συνεδριάσεις ανά μέλος, συνδυαστικά με την ολοκλήρωση 25 υποθέσεων ανά συνεδρίαση και συνολικά 100 υποθέσεων στο τέλος κάθε μήνα.
Προ των πυλών η ρύθμιση για εκχερσωμένες εκτάσεις
Θέμα ημερών είναι, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ελεύθερου Τύπου», η κατάθεση της ρύθμισης για τις εκχερσωμένες εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για αγροτική χρήση, χωρίς να έχουν εκδοθεί νόμιμες διοικητικές πράξεις. Το υπουργείο Περιβάλλοντος επεξεργάζεται τις τελευταίες πινελιές προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο των δασικών χαρτών, με την ανάρτησή τους μάλιστα να βρίσκεται στο 95% της επικράτειας. Προτεραιότητα στην ατζέντα της ηγεσίας του ΥΠΕΝ έχει και η επίσπευση εξέτασης των αντιρρήσεων, με τις 116 Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων να αυξηθούν σταδιακά και να φτάσουν τις 200, ώστε μηνιαία να εξετάζονται περί τις 20.000 ενστάσεις.
Οσον αφορά στη ρύθμιση για τις εκχερσωμένες εκτάσεις, αναμένεται να κατατεθεί μέσα στις επόμενες ημέρες και αφορά σε 2,3 εκατ. στρέμματα πρώην δασικών εκτάσεων που εκχερσώθηκαν (ΔΑ) χωρίς νόμιμες διοικητικές πράξεις και χρησιμοποιούνται για αγροτική χρήση από χιλιάδες ιδιοκτήτες-αγρότες. Σύμφωνα με αυτήν, οι εν λόγω εκτάσεις διατηρούν τη γεωργική χρήση για όσο χρόνο λαμβάνουν ενιαία ενίσχυση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και είναι ενταγμένες στο Ολοκληρωμένο Σύστημα Υποβολής Δηλώσεων (ΟΣΔΕ).
Αξίζει να σημειωθεί ότι έχει ήδη ολοκληρωθεί η οικονομοτεχνική μελέτη για τη στοιχειοθέτηση του δημόσιου συμφέροντος και σχεδιάζεται νομικά βιώσιμη λύση σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματος. Σε κάθε περίπτωση, η προωθούμενη ρύθμιση θα επιλύει οριστικά όλα τα ζητήματα που έχουν ανακύψει προστατεύοντας το Δημόσιο από τους καταπατητές αλλά και τους νόμιμους ιδιοκτήτες αυτών των εκτάσεων.
