Η προσφορά του αρχείου του Δημητρίου Μπίτσιου στο υπουργείο Εξωτερικών «θα συμβάλει σημαντικά στην προσπάθεια τεκμηρίωσης σημαντικών γεγονότων της σύγχρονης διπλωματικής ιστορίας της πατρίδας μας», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, στην εκδήλωση για την τελετή παράδοσης του αρχείου.
Η επίσημη τελετή παράδοσης του αρχειακού υλικού του Δημητρίου Μπίτσιου, υπουργού Εξωτερικών κατά την περίοδο 1974-1977, πραγματοποιήθηκε νωρίτερα σήμερα στο υπουργείο Εξωτερικών, παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών, Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη και του πρώην υπουργού και πρέσβη Πέτρου Μολυβιάτη. Το αρχείο παραδόθηκε από τον γιο του, πρέσβη Κωνσταντίνο Μπίτσιο.
«Δεν είναι μία συμβολική προσφορά», σημείωσε ο κ. Δένδιας και πρόσθεσε: «Τον διαβεβαιώνουμε ότι το υλικό θα αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο εις όφελος της πατρίδας μας».
Σε ένδειξη αναγνώρισης του έργου του Δημητρίου Μπίτσιου, το Αναγνωστήριο του Ιστορικού Αρχείου, που επισκέπτονται ερευνητές, πρόκειται να ονομασθεί Αναγνωστήριο «Δημητρίου Μπίτσιου».
Κάνοντας μία αναδρομή στο έργο του Δημητρίου Μπίτσιου, ο κ. Δένδιας τόνισε πως εντάχθηκε στη Διπλωματική Υπηρεσία το 1939. Μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο Γενικό Προξενείο και στην Πρεσβεία Καΐρου, όπως και στην Πρεσβεία Λονδίνου μέχρι το 1954.
Το 1955, οπότε και ξεκινά το αρχείο που παραδόθηκε στο υπουργείο, διετέλεσε μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας στην τριμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό.
Την περίοδο 1961-1965 διετέλεσε, για πρώτη φορά, Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, θέση στην οποία υπηρέτησε και πάλι την περίοδο 1967-1972.
Αμέσως μετά τη Μεταπολίτευση, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής τον τοποθέτησε, αρχικώς, υφυπουργό Εξωτερικών στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Παρέμεινε σε αυτό το αξίωμα έως τις εκλογές του 1977.
Στο αρχείο, όπως επεσήμανε ο κ. Δένδιας, «περιλαμβάνονται προσωπικές επιστολές και έγγραφα που αφορούν σε μεγάλα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ζητήματα, με τα οποία ασχολήθηκε κατά τη διάρκεια της πολυτάλαντης σταδιοδρομίας και καριέρας του ο Δημήτριος Μπίτσιος».
Περιέχεται ακόμα, πρόσθεσε, προσωπικό αρχείο, ιδίως μετά την αποχώρησή του από το υπουργείο, μετά τις εκλογές του 1977. Επίσης, ο κ. Κωνσταντίνος Μπίτσιος παρέδωσε υλικό και από το δικό του, προσωπικό αρχείο και 16 τόμους από τη βιβλιοθήκη της οικογένειας Μπίτσιου, οι περισσότεροι εκ των οποίων αφορούν πρακτικά συζητήσεων για το Κυπριακό στο Συμβούλιο Ασφαλείας και τη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
«Έχουν ήδη ενταχθεί στη συλλογή της Βιβλιοθήκης του υπουργείου Εξωτερικών», είπε ο κ. Δένδιας.
«Μετά την πλήρη καταγραφή και οργάνωσή του, το Αρχείο του Δημητρίου Μπίτσιου θα τεθεί στη διάθεση του υπουργείου και θα ψηφιοποιηθεί ολόκληρο στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης που ελπίζουμε να έχει ολοκληρωθεί στο τέλος του επόμενου χρόνου», υπογράμμισε ο υπουργός. «Θα είναι εξαιρετικά χρήσιμο στην τεκμηρίωση της άσκησης της εξωτερικής μας πολιτικής», συμπλήρωσε.
Για να τονίσει τη σημασία του αρχείου, ο κ. Δένδιας αναφέρθηκε σε μία προσωπική εμπειρία: «Στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για το πρώτο τροποποιητικό πρωτόκολλο της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας με τις ΗΠΑ, της MDCA, ανατρέξαμε στην ανταλλαγή επιστολών Μπίτσιου-Κίσινγκερ. Υπήρξε ιδιαίτερα χρήσιμη η δυνατότητα ο Κωσταντίνος να τις φέρει, πριν μπορέσουμε να βρούμε αντίγραφα αυτών των επιστολών, που αποτέλεσαν το στοιχείο που μας επέτρεψε να ζητήσουμε από τις ΗΠΑ και τον τότε υπουργό, τον κ. Πομπέο, να αποσταλεί επιστολή στον πρωθυπουργό, τον κ. Μητσοτάκη».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, οι επαφές που είχε ο Δημήτριος Μπίτσιος με Τούρκους αξιωματούχους, πρόσθεσε ο υπουργός και σημείωσε: «Ήταν μία περίοδος πλούσια σε γεγονότα, όχι πάντοτε ευχάριστα, αφορούν τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό».
Τέλος, ο κ. Δένδιας ευχαρίστησε τον κ. Μολυβιάτη για την παρουσία του στην εκδήλωση και τον χαρακτήρισε «έναν ευπατρίδη του δημόσιου βίου, έναν ευπατρίδη του διπλωματικού Σώματος».
Μ. Βαρβιτσιώτης: «Αναδεικνύουμε έναν ακέραιο άξιο, πολιτικό, έναν πατριώτη και ευπατρίδη»
«Τιμούμε έναν άξιο διπλωμάτη», επεσήμανε, από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης. «Επαναφέρουμε στη μνήμη μας γεγονότα από το παρελθόν, ιδιαίτερα σε μία κρίσιμη περίοδο και βέβαια αναδεικνύουμε έναν ακέραιο, άξιο πολιτικό, γέννημα της ελληνικής διασποράς, Αιγυπτιώτη, αλλά πάνω απ’ όλα πατριώτη και ευπατρίδη που πρόωρα έφυγε από τη ζωή, τον Δημήτριο Μπίτσιο», πρόσθεσε.
Όπως σημείωσε ο κ. Βαρβιτσιώτης, ο Δημήτριος Μπίτσιος αποτελεί γι’ αυτόν ένα άκουσμα των παιδικών χρόνων του, καθώς ο πατέρας του, Ιωάννης Βαρβιτσιώτης, υπηρέτησε ως υφυπουργός Εξωτερικών στην πρώτη κυβέρνηση Καραμανλή, μετά τις εθνικές εκλογές του 1974, υπό τον Δημήτριο Μπίτσιο.
«Αναφέρει στο βιβλίο του ότι ο πατέρας μου στην αρχή φοβήθηκε λόγω της φήμης της αυστηρότητας τα ενδεχόμενα προβλήματα στη συνεργασία», τόνισε ο κ. Βαρβιτσιώτης. Όμως, συμπλήρωσε, «μου είπε ότι ίσως ήταν υπερβολική ακόμα και αυτή η αναφορά, που έκανε στο βιβλίο του, γιατί η συνεργασία ήταν άψογη. Υπήρξε άμεση πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες, καθημερινή ανταλλαγή απόψεων και συμμετοχή σε όλες τις σημαντικές συσκέψεις, οι οποίες γινόντουσαν».
Ο κ. Βαρβιτσιώτης επεσήμανε πως το 1974 ήταν μία ιδιαίτερα δύσκολη περίοδος για την ελληνική διπλωματία και μία περίοδος στην οποία ελήφθησαν σημαντικές αποφάσεις, δύο από αυτές φέρουν και την υπογραφή του Δημητρίου Μπίτσιου.
Η πρώτη είναι η πρόταση για την παραπομπή της υπόθεσης της χάραξης της υφαλοκρηπίδας ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, που ακόμα αποτελεί το ζητούμενο.
Το δεύτερο ήταν η πρώτη επιστολή, η οποία εστάλη για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ελλάδας στην τότε Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, «που αποτελούν ίσως τα δύο βασικά στοιχεία πάνω στα οποία χτίστηκε η εξωτερική μας πολιτική όλες τις επόμενες δεκαετίες, τόσο η συμμετοχή μας στην Ευρώπη αλλά και η επίκληση του διεθνούς δικαίου και η δικαιοδοσία των διεθνών δικαστηρίων για την επίλυση των διμερών μας διαφορών με την Τουρκία».
Ο κ. Βαρβιτσιώτης υπενθύμισε ότι ο Δημήτριος Μπίτσιος αποχώρησε από το διπλωματικό Σώμα διαφωνώντας με τη χούντα, αφού είχε προηγηθεί ένας σημαντικός πολιτικός ρόλος, τον οποίο έπαιξε στην άμβλυνση των πολιτικών διαφωνιών στη χώρα ως διπλωματικός σύμβουλος του τότε βασιλιά Κωνσταντίνου.
«Είναι σημαντικό να αναδεικνύουμε τα πρόσωπα των Ελλήνων διπλωματών που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της σύγχρονης Ελλάδας», υπογράμμισε. «Πολλές φορές αδικούμε και το διπλωματικό Σώμα στο σύνολό του, η κοινή γνώμη δεν αντιλαμβάνεται τις διπλωματικές επιτυχίες, οι οποίες γίνονται κάθε μέρα σε κάθε επίπεδο διαπραγμάτευσης, ιδιαίτερα στα πλαίσια της ΕΕ», πρόσθεσε.
«Είναι σημαντική η αξιοποίηση όλων των αρχείων του υπουργείου Εξωτερικών, η ανάδειξη των επιτυχιών των Ελλήνων διπλωματών και βέβαια η προβολή όλων αυτών των μικρών επιτυχιών που γίνονται πολλές φορές πίσω από κλειστές πόρτες», ανέφερε.
«Η ελληνική διπλωματία είναι για μένα ίσως η πιο πετυχημένη διπλωματία που μπορείς να βρεις σε χώρα της Ευρώπης τα τελευταία 200 χρόνια, γιατί κατάφερε να εντάξει τη χώρα στον σκληρό πυρήνα όλων των ευρωπαϊκών και ευρωατλαντικών θεσμών, να μεγαλώνει τη χώρα μέσα από διπλωματικές επιτυχίες και να τη στηρίξει σε πολύ κρίσιμες καταστάσεις», κατέληξε ο κ. αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών.
Ο πρέσβης Κωσταντίνος Μπίτσιος, ο οποίος δώρισε το ιστορικό αρχείο, μίλησε για το έργο του πατέρα του σε μία ιδαίτερα ταραγμένη και κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα.
«Ίσως το πιο ενδιαφέρον κομμάτι από τα αρχεία είναι αυτό της Μεταπολίτευσης», σημείωσε. «Η μεταπολίτευση ήταν μία πολύ δύσκολη περίοδος, έπρεπε να αποκαταστήσουμε την εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό, να χειριστούμε το Κυπριακό, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το όραμα του Κωσταντίνου Μητσοτάκη για ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Οι εταίροι δεν ήθελαν να εισάγουν τα ελληνοτουρκικά προβλήματα στην κοινότητα», τόνισε.
Επεσήμανε, δε, πως τότε «οι πρέσβεις έγραφαν από το εξωτερικό, έκαναν εισηγήσεις, είχαν άποψη για τους χειρισμούς, για την τακτική και το κέντρο απαντούσε με οδηγίες».
Θυμήθηκε τα πρωινά τηλεφωνήματα του τότε πρωθυπουργού, Κωσταντίνου Καραμανλή, συνήθως αρκετά πρωί, όπως είπε, ο οποίος επέβλεπε την εφαρμογή των όσων είχε αποφασίσει αλλά και τα πρωινά τηλεγραφήματα τα οποία διάβαζε ο πατέρας του και στη συνέχεια έδινε οδηγίες.
Ο κ. Μπίτσιος ευχαρίστησε ιδιαίτερα θερμά τον υπουργό Εξωτερικών για την ονομασία του Αναγνωστηρίου του Ιστορικού Αρχείου σε Αναγνωστήριο «Δημητρίου Μπίτσιου».
ΑΠΕ-ΜΠΕ
